Các chuyến bay thử nghiệm của phi công Brown đã xác định chiếc máy bay ném bom North American P - 51 Mustang là chiến đấu cơ hộ tống ưu việt tham gia che chắn cho các máy bay chiến đấu khác trong các cuộc không chiến với không quân Đức, tạo vỏ bọc cho quân Đồng minh tiến vào Đức. Ông cũng chứng minh được rằng tàu sân bay hộ tống tàu thuyền của quân Đồng minh có thể bảo vệ thành công các đoàn trước những cuộc không kích của kẻ địch. Những thông tin mà ông tổng hợp được đã ảnh hưởng tới thiết kế của nhiều loại máy bay phương Tây cũng như tàu sân bay trong và sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Trong sự nghiệp trải dài từ thời máy bay hai tầng cánh đến thời du hành vũ trụ, phi công Brown đã lái tổng cộng 487 loại máy bay, nhiều hơn bất kỳ phi công nào trong lịch sử. Ông đã thiết lập kỷ lục thế giới với 2.407 lần hạ cánh trên tàu sân bay, trong đó có lần hạ cánh đầu tiên của một máy bay phản lực.
Ông Brown cũng là phi công được tặng thưởng nhiều huân chương nhất lịch sử Binh chủng Không quân của Hải quân Anh. Vua George VI năm 1947 nói đùa: “Lại là anh nữa à?” khi phi công Brown khi đó 28 tuổi xuất hiện ở điện Buckingham trong lần thứ tư được vinh danh tại hoàng gia. Brown còn được Nữ hoàng Elizabeth II trao tước hiệu CBE, chỉ sau tước hiệu Hiệp sĩ.
Trải nghiệm của ông Brown thường là những điều tưởng như không thể. Ông bị bắt ở Đức và bị mật vụ Đức giam khi chiến tranh bùng nổ năm 1939. Tuy nhiên, chỉ sau vài ngày bị thẩm vấn, ông đã được thả ở biên giới Thụy Sĩ vì chúng tưởng ông là một sinh viên vô hại trong diện trao đổi. Chúng không biết rằng ông sẽ là một tài sản lớn của quân Đồng minh trong vai trò phi công thử máy bay và phi công chiến đấu.
Tuy nhiên, ông Brown không phải là một kẻ liều mạng. Ông điều khiển máy bay dựa vào kỹ năng bay xuất sắc và khả năng dự báo mối nguy hiểm. Ông đã thực hiện những cú lộn nhào khiến người ta phải hét lên vì sợ, những cú bay vọt nghẹt thở, những lần xoay tròn máy bay như làm xiếc, hay những cú rượt đuổi nhanh như chớp để khám phá giới hạn tốc độ cũng như đặc tính bay của chiến đấu cơ. Ông cũng đã đào tạo hàng trăm phi công cách hạ cánh trên tàu sân bay.
Brown là phi công được tặng nhiều huân chương nhất Hải quân Hoàng gia. |
Phi công Brown đã sống sót khi tàu sân bay hộ tống đầu tiên H.M.S Audacity bị chìm ngoài khơi Brittany do bị tàu ngầm phóng ngư lôi đêm 21/12/1941. Ông nổi lềnh bềnh trên Đại Tây Dương lạnh giá với áo phao suốt ba giờ rồi mới được cứu.
Có một điều đặc biệt là ông Brown hiếm khi nhảy dù thoát hiểm nhưng ông đã sống sót sau 11 vụ tai nạn máy bay, phần lớn là các cú hạ cánh cứng lên tàu sân bay do máy bay rượt khỏi dây giữ, mất bộ phận hạ cánh hay dừng đột ngột. Ông cũng trải qua nhiều sự cố lao xuống biển, trong đó có một lần máy bay chết máy ở độ cao thấp và lao xuống vịnh Forth khi Thủ tướng Winston Churchill chứng kiến.
Khi chiến tranh gần kết thúc, ông Brown bay tới một căn cứ chính của Đức quốc xã tại Đan Mạch để bay thử một máy bay ném bom phản lực. Ông cho rằng quân Đức đã rời đi và đã hạ cánh xuống một căn cứ vẫn còn hoạt động của không quân Đức. Trong tay chỉ có một khẩu súng nhưng chỉ huy căn cứ đã xin đầu hàng. Ông Brown dễ dàng làm chủ căn cứ và 2.000 tù binh cho đến khi lực lượng trên bộ của quân Đồng minh tới vào ngày hôm sau.
Tháng 4/1945, ông Brown tới trại tập trung vừa được giải phóng ở Belsen, Đức. Ông nhìn thấy rất nhiều thi thể chưa được chôn cất và những người lê bước như bóng ma. Ông nói thành thạo tiếng Đức và được đề nghị thẩm vấn chỉ huy trại là Josef Kramer - kẻ sau này bị treo cổ vì tội ác chiến tranh.
Sau Ngày Chiến thắng, nhờ ngoại ngữ giỏi và chuyên môn hàng không tốt, ông Brown được giao nhiệm vụ thẩm vấn nhà khoa học tên lửa Wernher von Braun, Tư lệnh Không quân Đức Hermann Goring, hai nhà thiết kế máy bay Đức Willy Messerschmitt và Ernst Heinkel.
Ông Brown đã lái khoảng 50 máy bay chiếm được của quân Đức, trong đó có máy bay ném bom phản lực và máy bay trang bị tên lửa thử nghiệm, khám phá ra nhiều công nghệ tân tiến của Đức mà sau này được sử dụng trong thiết kế hàng không thời hậu chiến. Trong những năm 1950, ông đã giúp tái thiết không quân Tây Đức. Khi được cử đi Mỹ, ông Brown đã đề xuất các sáng kiến của Anh về tàu sân bay và các sáng kiến rất hữu ích với Hải quân Mỹ.
Trong các cuộc trả lời phỏng vấn truyền hình, bài thuyết trình hay phát biểu trước công chúng, ông Brown thường được hỏi về nỗi sợ và cảm giác khi ở trong một máy bay. Ông đã nói trong một lần trả lời phỏng vấn năm 2012: “Tôi không dễ gì mà sợ. Nếu một phi công có sự phối hợp kiểm soát hoàn hảo, bạn cảm thấy bạn thực sự gắn kết với máy bay. Bạn vào máy bay và máy bay chào mừng bạn ‘Ơn Chúa anh đã tới, anh là một phần của tôi’, rồi bạn bay như thể đó là một niềm hạnh phúc”.
Ông Brown sinh ra ở Leith, Scotland ngày 21/1/1919. Cha ông là phi công trong Chiến tranh Thế giới thứ nhất và Brown lớn lên trong những câu chuyện về hàng không. Khi 8 tuổi, Brown được bay cùng cha và niềm đam mê máy bay lớn dần từ đó.
Ông Brown nghỉ hưu năm 1970 sau 31 năm phục vụ. Ông là anh hùng của nhiều thế hệ trong quân đội và những người đam mê hàng không. Thành tích chói lọi của ông đã được ghi lại trong nhiều cuốn sách. Sau khi nghỉ hưu, ông Brown trở thành lãnh đạo một tập đoàn thương mại hàng không và là chủ tịch Hội Hàng không Hoàng gia. Ông ngừng bay vào những năm 1990 nhưng vẫn tiếp tục viết sách và giảng dạy.