NHỮNG THI THỂ TRÊN SÔNG SEINE
Sự thật của ngày hôm đó vẫn mờ mịt giống như tấm bia đá trên cầu St Michel đối với nhiều người Pháp. “Ở Pháp, các sự kiện xung quanh đêm 17/10/1961 không được biết đến rộng rãi. Mọi người không có khái niệm về sự kiện này”, Giáo sư lịch sử chuyên về Bắc Phi và là một học giả gốc Algeria, Benjiamin Stora nói.Vào tối ngày 17/10/1961, hàng chục nghìn người Pháp gốc Algeria biểu tình chống chiến tranh từ các khu vực ở Paris đã tập trung tại nhiều địa điểm trong thành phố để biểu tình phản đối một lệnh giới nghiêm nhằm vào cộng đồng của họ.
Những người biểu tình tại Paris trước khi xảy ra thảm kịch ngày 17/10/10961. |
Cuộc biểu tình do Mặt trận Giải phóng Quốc gia cách mạng Algeria (FLN), vốn đang đấu tranh cho sự tự do của Algeria từ Pháp, đứng ra tổ chức. Nhưng cuộc biểu tình hòa bình trên đã biến thành một vụ thảm sát đẫm máu. Đó thực sự là một đêm tang thương, cảnh sát Pháp đã hành động ngay lập tức và tàn nhẫn theo lệnh của Tư lệnh Cảnh sát Maurice Papon nhằm dập tắt các cuộc biểu tình. Súng đã nổ và hàng nghìn người đã bị bắt, bị dồn lên những chiếc xe buýt và được đưa đến các trung tâm giam giữ tạm thời tại Paris. Những người bị bắt giữ được cho là đã bị đánh đập và không được ăn uống. Nhiều thi thể cũng đã được tìm thấy trên sông Seine, sau khi bị cảnh sát hành hạ đến chết và vứt xác xuống dòng sông nổi tiếng này của thành phố Paris tráng lệ.
Sơ đồ hướng người biểu tình đổ về các khu vực trung tâm và nơi vụ thảm sát xảy ra. |
Sự kiện bi thảm đêm 17/10/1961 bắt nguồn từ những căng thẳng ngày càng tăng trước đó ở Pháp. Tại Paris, bạo lực bùng phát giữa các lực lượng an ninh và các thành viên FLN trong những tháng trước khi diễn ra cuộc biểu tình đêm 17/10. Đỉnh điểm là một vụ đụng độ đã khiến một số sĩ quan cảnh sát Paris thiệt mạng (tổng cộng có khoảng 20 cảnh sát thiệt mạng trong vòng 3 tháng trước khi xảy ra thảm kịch). Tư lệnh Cảnh sát Maurice Papon ra lệnh truy tìm thủ phạm và dập tắt “tất cả các dấu hiệu của sự nổi loạn”. Một trong những biện pháp được đưa ra là một lệnh giới nghiêm nhằm vào cộng đồng người Algeria tại Paris từ 8 giờ tối đến 5 giờ 30 phút sáng hôm sau.
Thi thể những người biểu tình bị thiệt mạng trên đường phố Paris năm 1961. |
Phản ứng với lệnh giới nghiêm trên, FLN đã kêu gọi cộng đồng người Algeria tham gia cuộc biểu tình hòa bình tại Paris vào ngày 17/10. Hàng nghìn người đã tập trung tại nhiều vị trí quan trọng như cầu Saint Michel gần Notre - Dame, Opéra, Place de la Concorde và thậm chí cả đại lộ Champs - Elysée. Ông Ouaz, một nhân chứng trong đêm xảy ra thảm kịch cho biết: "Tôi đến Opéra vào khoảng 6 giờ 30 phút tối. Các sĩ quan cảnh sát vũ trang đã chờ sẵn và sử dụng dùi cui để buộc chúng tôi đi xuống một đường hầm dài nối liền trạm tàu điện ngầm với đồn cảnh sát. Chúng tôi thậm chí còn không có thời gian để tham gia biểu tình... Cảnh sát không ngạc nhiên bởi những gì đã xảy ra, ngược lại, họ còn được tổ chức rất tốt. Chúng tôi đã rất sợ hãi".
Con số thương vong chính xác trong đêm định mệnh đó vẫn còn mơ hồ. Theo số liệu do tờ Libération đăng tải vào thời điểm đó thì chỉ có... 2 người thiệt mạng, một số người bị thương và 7.500 người bị bắt, trong khi FLN ghi nhận số người chết là 300 người.
Xem Kỳ cuối: Đi vào quên lãng