Cuộc khủng hoảng tài chính ở Hy Lạp xảy ra trong bối cảnh Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang tiến những bước cuối cùng đến việc hình thành Cộng đồng ASEAN, trong đó có Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), đang đòi hỏi ASEAN phải có những bước đi thận trọng hơn trong tiến trình hội nhập kinh tế.
Người dân Hy Lạp xếp hàng để chờ rút tiền tại một trụ sở ngân hàng ở Athens. Ảnh: Reuters |
Ông Arisman, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Đông Nam Á, đã có những phân tích xung quanh vấn đề này và cho rằng từ cuộc khủng hoảng ở khu vực đồng tiền chung châu Âu hiện nay, nhất là khủng hoảng Hy Lạp, có thể thấy nhiều bài học kinh nghiệm cho ASEAN bởi châu Âu hội nhập kinh tế sâu hơn nhưng vẫn không thể giải quyết được những vấn đề đang gặp phải, trong khi ASEAN đang bước vào thời điểm cuối năm 2015, cột mốc đánh dấu sự ra đời AEC.
Ông nhấn mạnh hội nhập kinh tế có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà sản xuất trong khu vực và cho hội nhập về tiền tệ, nhưng vấn đề không dễ dàng đối với các nước ASEAN vì trình độ phát triển kinh tế của các nước thành viên rất khác biệt, có thể nói là không đồng đều, vì vậy, cần phải có một sự tương quan tích cực về hội nhập tiền tệ khu vực và các lĩnh vực khác để giảm những ảnh hưởng tiêu cực từ khủng hoảng tiền tệ.
Theo ông, trong quá trình hội nhập tiền tệ và khởi động thị trường tiền tệ thì điều quan trọng trước tiên là phải chuẩn bị nền tảng cho thị trường tài chính.
Theo ông Arisman, những gì đang diễn ra ở châu Âu, những vấn đề liên quan đến thất bại trong quản lý tiền tệ, tài chính như một lời nhắc nhở cho ASEAN và khu vực Đông Á khi ý tưởng về một đồng tiền chung cũng đã được đặt ra.
Ông nói rằng, trong khủng hoảng tài chính, rõ ràng liên minh tiền tệ và đồng tiền chung không hẳn là một sự đảm bảo cho quốc gia thành viên và sự an toàn tiền tệ ở mỗi quốc gia trước tiên là phải dựa trên năng lực của chính nước đó.
Điều này nếu đặt vào bối cảnh ASEAN hiện nay thì có thể thấy khoảng cách phát triển giữa các nước vẫn còn rất lớn, ảnh hưởng đến quá trình hội nhập và khả năng đối phó với các tình huống xấu. Cuộc khủng hoảng hiện nay ở Hy Lạp đã không chỉ ảnh hưởng đến nước này mà còn ảnh hưởng đến cả khu vực với các mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau.
Do đó, khủng hoảng tài chính, cho dù đến từ sự bất ổn toàn cầu hay khu vực, phải được quản lý thông qua hợp tác khu vực và nỗ lực của từng nước, trong đó mỗi thành viên cũng cần xem xét sự cân bằng giữa lợi ích quốc gia và lợi ích chung của cả khu vực.
Ông Arisman cũng nói đến việc Indonesia đã từng có kinh nghiệm và bài học đau xót trong cuộc khủng hoảng tài chính 1997 cũng như khủng hoảng tại một số nước ASEAN khác, đặc biệt khi phụ thuộc vào các tổ chức quốc tế như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hay Ngân hàng Thế giới (WB), và quá trình phục hồi diễn ra rất lâu, không hề dễ dàng.
Vì vậy, đối với Indonesia, những gì đang xảy ra tại châu Âu, cũng như đã xảy ra tại Indonesia trước đó là sự cảnh báo. Theo ông, thực trạng kinh tế hiện nay vẫn đang tốt nhưng Indonesia vẫn cần phải chuẩn bị một số hành động chiến lược ngắn hạn để ngăn chặn những tác động bên ngoài từ cuộc khủng hoảng Hy Lạp và sự bất ổn của đồng euro.
Ngoài ra, Indonesia cần thực hiện chính sách kinh tế vĩ mô thận trọng, nghiêm túc quản lý lạm phát, ổn định tỷ giá hối đoái. Đối với ASEAN, các quốc gia thành viên nên xây dựng nền kinh tế cơ bản mạnh mẽ và đáp ứng đầy đủ các nhu cầu thiết yếu của người dân, tránh phụ thuộc quá nhiều vào các khoản vay nước ngoài.