Hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng Cửa Lò. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục hải quan Mai Xuân Thành cho biết, mục tiêu tổng thể của TFP là cải cách, chuẩn hóa, hài hòa và đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, phù hợp với các chuẩn mực quốc tế nhằm thực hiện Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO TFA) và chủ trương của Chính phủ về cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
“Một hợp phần quan trọng của dự án là cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành, nâng cao hiệu quả thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia. Đây là mảng việc có liên quan rất nhiều đến nhiệm vụ của các bộ, ngành”, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành nói.
Vì vậy, với vai trò là cơ quan chủ dự án, lãnh đạo Tổng cục Hải quan mong muốn các bộ, ngành tích cực phối hợp với cơ quan hải quan và chuyên gia của USAID nhằm thúc đẩy việc thực hiện TFP. Qua đó, góp phần tăng cường tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
TFP có tổng vốn dự kiến gần 22 triệu USD và được thực hiện trong vòng 5 năm. Đại diện chuyên gia của USAID nhận định, trong 2 thập kỷ gần đây, Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế cởi mở nhất thế giới.
Tuy nhiên, bất cập trong thủ tục thông quan đang cản trở Việt Nam trong cải thiện sức cạnh tranh thương mại. Trong đó kiểm tra chuyên ngành là một phần của thủ tục thông quan hàng hóa do các bộ, ngành thực hiện. Các hoạt động kiểm tra chuyên ngành liên quan đến nhiều bộ, ngành gây trì hoãn đáng kể cho việc thông quan hàng hóa. Đồng thời, làm cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu tốn thời gian, chi phí và làm ảnh hưởng nhiều nhất đến doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Vì vậy, TFP nhằm hỗ trợ Việt Nam áp dụng và triển khai cách tiếp cận quản lý rủi ro tại cơ quan hải quan và các cơ quan kiểm tra chuyên ngành. Từ đó, tăng cường thực thi Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của Tổ chức Thương mại thế giới. Điều này sẽ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển đồng thời giảm thời gian và chi phí thương mại.
Đại diện USAID chia sẻ, thông qua việc hợp tác với Tổng cục Hải quan và các cơ quan thuộc Chính phủ Việt Nam, USAID mong muốn, việc thực hiện TFP đạt được kết quả cụ thể trong việc hài hòa, đơn giản hóa chính sách và thủ tục (đối với hàng hóa xuất nhập khẩu); việc phối hợp giữa cấp Trung ương và địa phương về chính sách tạo thuận lợi thương mại đối với hàng hóa xuất nhập khẩu được tăng cường…
Theo Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN (ASW), Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại (Ủy ban 1899), năm 2015, có 13 bộ, ngành ban hành danh mục 82.698 mặt hàng thuộc diện quản lý, kiểm tra chuyên ngành.
Trong số đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có số lượng nhiều nhất với 65.185 mặt hàng, chiếm gần 79% tổng số lượng của cả nước.
Ngoài ra, 5 bộ khác có số lượng mặt hàng quản lý, kiểm tra chuyên ngành từ một nghìn trở lên vào thời điểm đó là Bộ Y tế 5.730 mặt hàng, Bộ Công Thương 5.096 mặt hàng, Bộ Khoa học và Công nghệ 3.434 mặt hàng; Bộ Giao thông Vận tải 1.433 mặt hàng; Bộ Thông tin và Truyền thông 1.034 mặt hàng.
Đến tháng 4/2019, tổng số lượng mặt hàng quản lý, kiểm tra chuyên ngành còn 70.087 mặt hàng. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng là đơn vị còn số lượng nhiều nhất với 7.623 mặt hàng.