Chuyển đổi số phải hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động doanh nghiệp

Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước tập trung nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số dựa trên nền tảng khoa học, đổi mới sáng tạo. Với Nghị quyết 52 NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Nghị quyết 50 NQ/CP ngày 17/4/2020 của Chính phủ về Chương trình hành động để thực thi Nghị quyết số 52-NQ/TW hay Quyết định 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 3/6/2020 phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 định hướng tới năm 2030..., tất cả đều nhằm tới mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp chủ động tham gia làn sóng chuyển đổi số, bắt kịp với xu hướng phát triển chung của thế giới.

Tại Đại hội lần thứ VII nhiệm kỳ 2021 - 2026, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) xác định 6 giải pháp và 3 trụ cột chính cần thực hiện để hiện thực hóa các mục tiêu và chỉ tiêu đề ra; trong đó, sẽ tập trung thúc đẩy hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, đổi mới chiến lược và mô hình kinh doanh. Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn ông Bùi Trung Nghĩa, Phó Chủ tịch VCCI để làm rõ kế hoạch triển khai nhiệm vụ này trong năm 2023, nhằm giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn thách thức và tận dụng tốt các cơ hội do chuyển đổi số đem lại.

Ông đánh giá như thế nào về thực trạng chuyển đổi số của các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay?

Với thị trường nội địa gần 100 triệu người, dân số trẻ chiếm tỷ lệ cao với 70% dân số sử dụng Internet (xếp thứ 13/20 quốc gia có số dân sử dụng mạng Internet đông nhất thế giới) và khoảng 72% dân số đang sử dụng điện thoại thông minh, Việt Nam đang được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số ở mức khá trong khu vực Đông Nam Á. Đó chính là nhu cầu và cũng là dư địa vô cùng lớn để kinh tế số thực sự có cơ hội được bùng nổ trong thời gian tới. Kinh tế Việt Nam cũng đang thay đổi nhanh chóng thông qua việc áp dụng công nghệ số. Dự kiến, nền kinh tế số của Việt Nam sẽ đạt 57 tỷ USD trong năm 2025, đứng thứ hai Đông Nam Á với tốc độ tăng trưởng 29%/năm. 

Hiện nay, cả nước có gần 900 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động với hơn 97% doanh nghiệp tư nhân ở quy mô nhỏ và vừa, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đóng góp tới 45% GDP, 31% vào tổng số thu ngân sách và thu hút hơn 5 triệu lao động. Hoạt động chuyển đổi số trong cộng đồng doanh nghiệp đã diễn ra mạnh mẽ trong những năm gần đây như một nhu cầu tự nhiên nhằm đáp ứng sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của khách hàng cũng như nhu cầu quản lý. Nhiều doanh nghiệp đã ứng dụng các giải pháp phần mềm, sử dụng nền tảng số vào hoạt động quản lý kế toán - tài chính, bán hàng, tiếp thị trực tuyến, quản lý kênh phân phối, quản trị kinh doanh hoặc tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới.

Thực tế cho thấy, chuyển đổi số đang là yêu cầu bắt buộc, xu hướng tất yếu, khách quan để cộng đồng doanh nghiệp đứng vững và phát triển, đặc biệt là sau mấy năm bị ảnh hưởng và tác động của đại dịch COVID-19. Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tăng doanh thu, tiết giảm chi phí, nâng cao năng lực quản trị, phát triển ổn định và bền vững hơn. Nếu thực hiện thành công chuyển đổi số, doanh nghiệp sẽ có năng lực cạnh tranh và tốc độ tăng trưởng vượt trội so với các doanh nghiệp còn lại. Tuy nhiên, việc chuyển đổi số không diễn ra một sớm một chiều và có không ít những khó khăn trong quá trình triển khai đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các thách thức phổ biến mà doanh nghiệp quy mô nhỏ thường gặp trong quá trình chuyển đổi số vẫn là về nhận thức và sự cam kết của lãnh đạo đối với chuyển đổi số, lựa chọn công nghệ và sự sẵn có hệ sinh thái số cần thiết, con người và năng lực triển khai của tổ chức, cùng với những thách thức về nguồn lực...

Nhắc tới nhận thức, mặc dù đã có Chiến lược chuyển đổi số từ khá sớm, song vì sao tiến trình triển khai của các doanh nghiệp còn chậm thưa ông?

Nhận thức và năng lực của doanh nghiệp về chuyển đổi số là vô cùng quan trọng. Để thành công, doanh nghiệp cần được cung cấp đầy đủ thông tin để hiểu đúng và lựa chọn cho mình chiến lược, cũng như lộ trình chuyển đổi số hiệu quả.

Về định hướng, cần phải khẳng định, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp là quan trọng nhất. Chiến lược chuyển đổi số là một phần của chiến lược kinh doanh. Chuyển đổi số phải được thực hiện dựa trên năng lực, thực trạng của doanh nghiệp và phải hướng tới mục tiêu cuối cùng là nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu thực hiện chuyển đổi số mà doanh nghiệp khó khăn hơn trong vận hành, kết quả kinh doanh chậm được cải thiện thì chưa thể coi là thành công.

Thực hiện nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, các bộ ngành, cơ quan quản lý và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cần phải tăng cường phối hợp, hợp tác để có thể đề xuất được các chính sách, chiến lược, kế hoạch, giải pháp và môi trường thuận lợi hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc hỗ trợ tập trung nâng cao nhận thức và kỹ năng số, tiếp cận dịch vụ và các hỗ trợ của Chính phủ nhằm nhanh chóng thực hiện chuyển đổi số thành công, hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

VCCI luôn tin tưởng rằng, với sự chỉ đạo của Chính phủ, sự đồng hành của các bộ, ban ngành, địa phương, các cơ quan hỗ trợ, các tổ chức hiệp hội và sự nỗ lực của các doanh nghiệp thì mục tiêu chuyển đổi số trong doanh nghiệp sẽ đạt được những thành công, góp phần thúc đẩy việc thực hiện tầm nhìn tương lai trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, như đã được Đại hội Đảng lần thứ XIII thông qua; trong đó, kinh tế số được coi là một trong những động lực tăng trưởng trong những thập kỷ tới, cho phép Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành nền kinh tế thu nhập cao vào năm 2045.

Trong tiến trình ấy, vai trò của VCCI sẽ phát huy như thế nào để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa nhanh chóng chuyển đổi và thích nghi với môi trường kinh tế số thưa ông?

Là tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, với tầm nhìn “Doanh nghiệp vững mạnh - Quốc gia thịnh vượng”, tại Đại hội lần thứ VII nhiệm kỳ 2021 - 2026, VCCI đã xác định, đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số trong doanh nghiệp là một trong ba đột phá chiến lược quan trọng phải thực hiện trong nhiệm kỳ. 

Liên tục trong những năm vừa qua, VCCI đã phối hợp với nhiều đơn vị, tập đoàn công nghệ và các nền tảng xã hội tổ chức nhiều hoạt động nâng cao nhận thức, đào tạo kỹ năng ứng dụng và cơ hội trải nghiệm công cụ số để phát triển kinh doanh và nâng cao hiệu quả hoạt động cho hàng chục nghìn lượt doanh nghiệp của Việt Nam. Qua đó đóng góp tích cực vào việc thay đổi nhận thức, tư duy và khả năng ứng dụng các công cụ số một cách hiệu quả trong cộng đồng doanh nghiệp.

Để tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp trong chuyển đổi số vượt qua những khó khăn thách thức và tận dụng cơ hội do chuyển đổi số đem lại, trong năm 2023, VCCI sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ hay Tập đoàn Meta phát triển thêm các chương trình, hoạt động nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhanh chóng chuyển đổi số.

Mặc dù, Đảng và Nhà nước hiện đã chú trọng đầu tư, phát triển ngành viễn thông và công nghệ thông tin làm cơ sở cho sự hoàn thiện về hạ tầng kỹ thuật số, kết nối số cùng các nền tảng ứng dụng số phát triển - những yếu tố cần thiết cho quá trình chuyển đổi số của Chính phủ và doanh nghiệp. Song để nền kinh tế có thể tận dụng và nắm bắt cơ hội từ quá trình số hóa và thúc đẩy việc chuyển đổi số nhanh chóng diễn ra ở các doanh nghiệp còn phụ thuộc việc triển khai Chiến lược chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 đạt kết quả như thế nào; phát triển đồng bộ về thể chế, hạ tầng số, nền tảng số và nhân lực số hay chưa. Đây là nhiệm vụ đầy thách thức cho cả Chính phủ, các bộ ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp, đòi hỏi sự nỗ lực nhiều hơn, phối hợp nhịp nhàng và tích cực hơn, mới mong đạt kết quả như kỳ vọng. 

Trân trọng cám ơn ông!