Sản xuất sợi tại Công ty TNHH Dệt Hà Nam, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN
Thế nhưng, theo các chuyên gia, để có thể đi nhanh, đi xa, điều kiện tiên quyết vẫn là sự nỗ lực của chính doanh nghiệp, chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, tự đổi mới sáng tạo, đáp ứng tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế để phát triển và nắm bắt cơ hội trong bối cảnh mới.
Nhìn lại năm 2021, hàng hóa Việt Nam tiếp tục ghi dấu trên bản đồ thế giới khi xuất siêu 4 tỷ USD, bất chấp khó khăn của đại dịch. Một trong những yếu tố đóng góp vào thành tích ngoạn mục này chính là chất xúc tác từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA), nhất là những FTA thế hệ mới.
Theo đó, 15 FTA có hiệu lực đã và đang mở rộng "cánh cửa" thị trường cho hàng hóa xuất khẩu để Việt Nam kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và mạng lưới sản xuất toàn cầu.
Đặc biệt, các Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) hay Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) đang được thực thi toàn diện và hiệu quả.
Bộ Công Thương cho biết: Hiệp định EVFTA sau hơn 1 năm thực thi, xuất khẩu của Việt Nam sang EU đã đạt khoảng 40,07 tỷ USD, tăng 14%. Hơn nữa, trong năm qua các cơ quan, tổ chức được ủy quyền đã cấp 201.846 bộ C/O mẫu EUR.1 với kim ngạch hơn 7,8 tỷ USD đi 27 nước EU.
Đáng lưu ý, các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang EU còn thực hiện tự chứng nhận xuất xứ cho 5.217 lô hàng với trị giá hơn 16,5 triệu USD được hưởng ưu đãi thuế quan theo EVFTA. Điều này cho thấy, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã chú ý tận dụng cơ hội từ việc cắt giảm thuế quan của EU theo EVFTA.
Ngoài ra, Hiệp định UKVFTA được thực thi từ đầu năm 2021 cũng giúp cho quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Vương quốc Anh đạt gần 6,6 tỷ USD và giá trị xuất nhập khẩu đều tăng 2 chữ số; trong đó, xuất khẩu tăng 15,4%, nhập khẩu tăng 24,1%.
Riêng với CPTPP, tăng trưởng xuất khẩu sang hai thị trường mà Việt Nam mới có FTA như Canada tăng 19,5% và Mexico là 46,1%. Đặc biệt, thị trường tiềm năng và còn nhỏ như Peru, cũng tăng 84,3%, thậm chí có giai đoạn lên đến 300%…
Tuy nhiên, để tăng thêm tính cạnh tranh tại thị trường có ký kết FTA, đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, doanh nghiệp cần lưu tâm đến chất lượng sản phẩm, an toàn vệ sinh thực phẩm, các hàng rào kỹ thuật, quy tắc xuất xứ và phát triển thương hiệu.
Năm 2022, Bộ Công Thương sẽ tập trung triển khai có hiệu quả các FTA mà Việt Nam đã tham gia, đặc biệt là Kế hoạch thực thi FTA thế hệ mới để hướng tới xuất nhập khẩu mang tính cân bằng hơn, đảm bảo thị trường ổn định, lâu dài, nâng cao hiệu quả của toàn bộ nền kinh tế.