Liên Bộ Công Thương và Tài chính vừa quyết định giảm giá xăng 500 đồng/lít và dầu điêzen giảm 300 đồng/lít kể từ ngày 9/5. Đây là tín hiệu vui cho nhiều nguời dân trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng: Giá xăng dầu thường tăng nhiều nhưng giảm thì nhỏ giọt. Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính)- ông Nguyễn Tiến Thỏa (ảnh) đã trao đổi với báo giới xung quanh vấn đề này.
´Thưa ông, việc giảm giá xăng dầu lần này sẽ tác động như thế nào vào chỉ số giá tiêu dùng (CPI)?
|
Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá, nguyên tắc thứ tự ưu tiên khi giảm giá xăng là khôi phục thuế, quỹ bình ổn rồi mới đến giá. |
Xăng dầu chiếm tỷ trọng 3,32% trong rổ hàng hóa tính CPI. Vì vậy, với mức giảm giá xăng là 500 đồng/lít (hơn 2,1%) thì tác động trực tiếp lên chỉ số giá là khoảng 0,07%. Ở vòng gián tiếp, việc tác động lên các mặt hàng sử dụng xăng dầu sẽ có tác dụng làm giảm chỉ số khoảng 0,17% nữa (vòng một nhân với 2,5 lần). Như vậy, nếu giả định các yếu tố khác không đổi thì việc điều chỉnh giá sẽ làm giảm CPI khoảng hơn 0,24%. Tôi cho rằng: Từ nay đến cuối năm, giá một số mặt hàng thiết yếu vẫn giữ ở mức ổn định và mục tiêu CPI cả năm nay dưới 10% là hoàn toàn có thể khả thi.
´Thưa ông, gần đây nhất là ngày 20/4, giá xăng đã tăng 900 đồng/lít, tuy nhiên tối 9/5, mặc dù giá xăng thế giới liên tục giảm nhưng Bộ Tài chính chỉ đồng ý giảm 500 đồng/lít xăng. Mức giảm này có được coi là quá ít không, thưa ông?
Trong tính toán, trước hết cần phải căn cứ vào quy định của pháp luật về điều hành giá xăng dầu. Thực tế hiện nay, một số chuyên gia và phương tiện thông tin báo chí vẫn dựa vào ngày gần nhất để tính toán giá xăng dầu trong nước là hoàn toàn không chính xác. Tính toán của cơ quan quản lý và doanh nghiệp vẫn phải dựa theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu. Cơ sở để so sánh tại Nghị định này là giá bình quân 30 ngày, so với 30 ngày trước đó. Nếu tính toán như vậy thì giai đoạn từ ngày 9/4 - 8/5, giá các mặt hàng xăng dầu thành phẩm đã giảm 2,78 - 4.69%. Cụ thể thì xăng giảm khoảng 828 đồng/lít.
Cũng theo nguyên tắc điều chỉnh thì thứ tự ưu tiên khi giá giảm là khôi phục thuế, quỹ bình ổn rồi mới giảm giá. Tuy nhiên, trong lần này, để hài hòa lợi ích giữa các bên, cơ quan quản lý đã tiến hành giảm giá và khôi phục thuế một phần. Thuế nhập khẩu xăng dầu theo luật là 15 - 20% (riêng xăng là 20%) nhưng lần này mới khôi phục được 2 - 3%.
Tất nhiên, chúng tôi rất muốn giảm hết vào giá mức 828 đồng/lít nêu trên nhưng vì thuế nhập khẩu đã để ở 0% quá lâu. Thêm nữa dự báo nhu cầu dầu mỏ cuối năm sẽ tăng, ảnh hưởng đến giá nên nếu không khôi phục thuế, khi đó chúng ta sẽ không có nguồn tài chính để bình ổn. Vì vậy, Bộ Tài chính đã quyết định mức giảm 500 đồng/lít xăng và 300 đồng/lít dầu điêzen là hoàn toàn hợp lý.
´Thưa ông, với giá cơ sở thấp hơn giá bán 828 đồng/lít, nhiều ý kiến cho rằng các doanh nghiệp đã có lãi lớn trong thời gian qua?
Thực ra trong công thức tính giá cơ sở đã dành cho doanh nghiệp một phần lợi nhuận định mức 300 đồng/lít. Ngoài ra chi phí kinh doanh cũng được tính là 600 đồng/lít. Nếu doanh nghiệp nào tổ chức mạng lưới tốt, tiết kiệm thì chi phí có thể thấp hơn 600 đồng/lít nêu trên để hưởng lãi. Mục đích đặt ra các khoản này là để khuyến khích doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Ngoài những khoản nói trên thì việc chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán, như tính ở trên là 828 đồng/lít, có thể trở thành lợi nhuận của doanh nghiệp trong giai đoạn Nhà nước chưa điều tiết.
Tuy nhiên, tất cả những cái đó chỉ là lý thuyết. Thực tế thì không phải là giá thế giới giảm, doanh nghiệp được hưởng lợi ngay. Với kinh doanh xăng dầu thì kể cả mua được ở thời điểm giảm, cũng mất 10 - 15 ngày người ta mới nhập về đến nơi. Do vậy, lỗ lãi thật của doanh nghiệp không thể căn cứ trên việc giá giảm giá tăng, mà phải tính toán dựa trên kết quả kinh doanh cụ thể, nhập ngày nào, xuất ngày nào. Ngoài ra thì chi phí kinh doanh theo Nghị định 84 là 600 đồng/lít hiện đã tương đối lạc hậu, cần phải sửa đổi.
´Thưa ông, Nghị định 84 áp dụng hiện nay vẫn được coi là bất cập, trong đó có việc đưa ra mức so sánh giá lên tới 30 ngày là quá dài. Vì vậy, có ý kiến cho rằng cần phải sửa đổi. Quan điểm của Bộ Tài chính về vấn đề này như thế nào?
Cả 2 nội dung trên đều là những điểm mà chúng tôi đang nghiên cứu để điều chỉnh khi sửa đổi Nghị định 84. Chính phủ đang giao cho Bộ Công Thương và Tài chính làm việc này. Sắp tới chúng tôi sẽ tiến hành lấy ý kiến doanh nghiệp, thành lập Tổ soạn thảo theo đúng quy trình. Ngoài những nội dung trên, cũng cần lưu ý một số điểm khác như sửa đổi việc đại lý chỉ được lấy nguồn từ một đầu mối, đặt quỹ bình ổn giá ở đâu… Trước đây, cho đặt quỹ ở doanh nghiệp để chủ động, tránh xin cho, nhưng nhiều ý kiến cho rằng như vậy “không biết đâu mà lần” nên chắc sẽ có sửa đổi.
Minh Phương (thực hiện)