Buổi họp báo Công bố kết quả kiểm tra của Bộ Tài chính đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối diễn ra ngày 19/12 ở Hà Nội đã được báo giới cũng như dư luận mong chờ từ lâu. Nhất là sau việc Bộ Tài chính quyết định giảm giá 500 đồng/lít xăng vào ngày 26/8, đã khiến Bộ Công Thương thắc mắc: Nếu các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu đang lỗ nặng thì tại sao lại giảm giá?
|
Trong 6 tháng đầu năm 2011, lỗ của Petrolimex vào khoảng 1.300 tỷ đồng thay vì hơn 1.800 tỷ đồng như đơn vị báo cáo. Ảnh: Lê Phú |
Qua báo cáo kết quả kiểm tra rà soát giá vốn các mặt hàng nhập khẩu, tình hình sản xuất kinh doanh của 4 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối tại thời điểm ngày 30/6 và 26/8 của các Tổ kiểm tra thuộc Bộ Tài chính (tại Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam – Petrolimex, Tổng công ty Dầu Việt Nam – PV Oil, Công ty TNHH MTV Dầu khí Thành phố Hồ Chí Minh – Saigon Petro, Công ty TNHH 1 thành viên Thương mại Dầu khí Đồng Tháp – Petimex) cho thấy: Việc điều chỉnh giảm giá bán lẻ xăng dầu tại thời điểm ngày 26/8 của liên Bộ Tài chính – Công thương là có căn cứ hợp lý.
Căn cứ vào giá vốn hàng nhập tính đến 26/8, nếu doanh nghiệp thực hiện theo mức chi phí kinh doanh để tính giá cơ sở thì hoạt động kinh doanh xăng dầu đều có lãi (trừ Petimex vì giá vốn hàng nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm quá cao).
Theo Bộ Tài chính, tại thời điểm 26/8, kết quả kinh doanh xăng dầu nội địa của các doanh nghiệp từ ngày 1/7 - 26/8 về cơ bản không lỗ lớn hoặc có lãi. Điển hình: Petrolimex báo cáo ước lãi 130 tỷ đồng; Saigon Petro báo cáo lỗ 44,6 tỷ đồng nhưng nếu thực hiện chi phí theo chi phí kinh doanh định mức để tính giá cơ sở thì có lãi 48 tỷ đồng; Công ty TMDK Đồng Tháp báo cáo lỗ 55,23 tỷ đồng nhưng nếu thực hiện chi phí theo định mức kinh doanh để tính giá cơ sở thì có lãi 22 tỷ đồng.
“Việc điều chỉnh giá tại thời điểm 26/8 (các loại xăng giảm 500 đồng/lít, điêden giảm 300 đồng/lít, dầu hỏa dân dụng giảm 300 đồng/lít) là một trong những giải pháp thực hiện Nghị quyết 11/NQ - CP, tạo tiền đề tích cực góp phần cùng các giải pháp tiền tệ và tài khóa khác để kiềm chế lạm phát, khiến mức chỉ số giá tiêu dùng từ tháng 8 đến nay đã giảm rất nhanh”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai khẳng định.
Đại diện Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết: Theo kết quả kiểm tra tại Petrolimex trong 6 tháng đầu năm 2011, sau khi rà soát kiểm tra các yếu tố doanh thu, điều chỉnh giảm giá vốn và cố định chi phí kinh doanh xăng dầu, lỗ của Petrolimex chỉ vào khoảng 1.300 tỷ đồng thay vì hơn 1.800 tỷ đồng như đơn vị báo cáo. Các khoản lỗ chủ yếu do: Chênh lệch tỷ giá, giá bán thấp hơn vốn để bình ổn thị trường và chi phí kinh doanh cao hơn định mức để tính giá cơ sở...
Tại một số doanh nghiệp khác như PV Oil, khoản lỗ của đoàn kiểm tra công bố cũng thấp hơn doanh nghiệp báo cáo khoảng hơn 147 tỷ đồng. Tương tự, con số này ở SaiGon Petro là 7 tỷ đồng. Duy nhất, có trường hợp ở Petimex, báo cáo lỗ của Tổ kiểm tra lại cao hơn số liệu do doanh nghiệp đưa ra là hơn 1 tỷ đồng.
Bộ Tài chính cũng đã phát hiện một số vi phạm trong công tác quản trị tại doanh nghiệp như trích lập quỹ khoa học công nghệ không đủ các điều kiện, các khoản chi phí không liên quan kinh doanh xăng dầu như ủng hộ từ thiện, xây nhà tình nghĩa, chênh lệch tỷ giá mua không có chứng từ... Chi phí kinh doanh thực tế của doanh nghiệp, chi phí thù lao tại đại lý một số thời điểm cao, vượt định mức chi phí kinh doanh để tính giá cơ sở. Tuy nhiên, Thứ trưởng Vũ Thị Mai khẳng định: Đây là cuộc kiểm tra mang tính chất phục vụ công tác điều hành, nên trước mắt Bộ sẽ chưa xử lý các vi phạm. "Từ nay đến cuối năm, nếu doanh nghiệp còn tiếp tục sai phạm, Bộ sẽ xử lý".
Theo Bộ Tài chính, qua kiến nghị của các Tổ kiểm tra cho thấy: Công thức xác định giá cơ sở xăng dầu quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ - CP và Thông tư số 234/2009/TT - BTC cơ bản là hợp lý. Tuy nhưng vẫn còn một số điểm cần được nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp hơn: Chu kỳ điều chỉnh tăng giảm giá và bước tính giá bình quân còn đương đối dài (30 ngày); việc để lợi nhuận định mức trong công thức tính giá cơ sở có thể gây hiểu nhầm và thiếu minh bạch trong xác định lãi lỗ kinh doanh xăng dầu.
Vì vậy, Tổ kiểm tra kiến nghị trong thời gian tới cần nghiên cứu hoàn thiện công thức xác định giá cơ sở theo hướng rút ngắn chu kỳ điều chỉnh tăng giảm giá theo quy định tại Thông tư 234 để phù hợp với thực tế nhập khẩu của doanh nghiệp; đưa lợi nhuận định mức ra ngoài giá cơ sở để minh bạch tình hình lãi, lỗ.
Liên quan tới việc duy trì quỹ bình ổn giá (BOG) xăng dầu, Bộ Tài chính cho rằng: Cần phải nghiên cứu đổi mới về cơ chế quản lý, sử dụng quỹ BOG trong thời gian tới theo hướng: Đưa quỹ về cơ quan Nhà nước (Bộ Tài chính) quản lý vì hiện nay Quỹ được đặt tại doanh nghiệp. Mục đích của Quỹ là hỗ trợ các doanh nghiệp bình ổn giá theo cơ chế: Doanh nghiệp đăng ký, kê khai sử dụng quỹ và Nhà nước sẽ hậu kiểm và quyết toán số với doanh nghiệp vào cuối năm.
Minh Phương