Gỡ thẻ vàng hải sản từ EC: Không dễ đạt được trong 'một sớm một chiều'

Ngày 23/10/2017, EC có thông báo áp dụng biện pháp cảnh báo bằng thẻ vàng đối với sản phẩm hải sản xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường của Liên minh châu Âu (EU). Đồng thời, EC đưa ra 9 khuyến nghị Việt Nam cần phải thực hiện ngay trong 6 tháng (từ 23/10/2017 đến 23/4/2018).

Ngay sau đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã từng bước hoàn thiện khung pháp lý, hướng tới quản lý nghề khai thác hải sản bền vững, tăng cường việc giám sát tàu cá, tổ chức tuần tra, kiểm soát trên biển, từng bước ngăn chặn, giảm thiểu và tiến tới loại bỏ khai thác đánh bắt bất hợp pháp (IUU) tại vùng biển nước ngoài.

Bên cạnh đó, việc thực thi trên thực tế đã được áp dụng các biện pháp mạnh như:  khi phát hiện tàu vi phạm sẽ thu bằng người lái tàu, cấm ra biển đánh bắt có thời hạn, kèm theo xử lý hành chính. Việt Nam cũng thực hiện nhiều giải pháp khác để kiểm soát các tàu cá.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn, với những giải pháp mạnh đó, gần như không còn hiện tượng tàu cá Việt Nam vi phạm đánh bắt ở những nước khác. Chỉ còn một phần nhỏ đánh bắt ở vùng biển phía Nam Việt Nam có chồng lấn với một số quốc gia khác. Tuy nhiên, trên khu vực chồng lấn vẫn còn có một số vấn để phải tiếp tục làm rõ.

Bên cạnh đó, nhờ đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng từ Trung ương đến địa phương, đến nay, người dân, cán bộ quản lý nghề cá đã nhận thức sâu sắc về chống khai thác IUU, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân được nâng cao.

Không làm để đối phó 

Bên cạnh những kết quả đạt được bước đầu, Thứ trưởng Hà Công Tuấn cũng thừa nhận, biển trời mênh mông, có hàng chục nghìn con tàu với hàng vạn ngư dân, không dễ gì làm tốt được trong thời gian ngắn. Ngoài ra, việc kiểm soát ở các cảng còn nhiều vấn đề cần rút kinh nghiệm để đảm bảo truy xuất nguồn gốc hàng hóa.

Bên cạnh đó, khâu phối hợp giữa các ngành từ chia sẻ thông tin đến hành động, nhất là phối hợp trên biển còn nhiều khó khăn. Việt Nam đang còn nghèo, mong muốn trang bị thiết bị hiện đại để kiểm soát hải trình của tàu cá. Tuy nhiên, đầu tư chưa được nhiều, không phải tất cả các tàu đều có thiết bị định vị.Theo Thứ trưởng Hà Công Tuấn, Việt Nam hài lòng với những tiến bộ đạt được trong quá trình phấn đấu khắc phục những khuyến nghị của EC thời gian qua. Đây không phải là các giải pháp mang tính chất đối phó mà Việt Nam sẽ tiếp tục kiên trì nỗ lực để đảm bảo xây dựng một nghề cá bền vững trong tương lai.

Mới đây, Việt Nam đã cử đoàn công tác cấp cao với đại diện tham dự của nhiều bộ, ngành, trong đó Bộ trưởng Bộ NN&PTNT làm trưởng đoàn sang làm việc trực tiếp với phía EC.

"EC đã ghi nhận, đánh giá cao những chuyển biến tích cực từ Việt Nam. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế, Việt Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn, cần có lộ trình để xử lý các vấn đề, đạt được mục tiêu như mong muốn từ EC”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho biết.

Hiện tại, phía EC đã đồng ý cuối tháng 4 hoặc đầu tháng 5 tới sẽ cử đoàn làm việc sang Việt Nam để đánh giá thực tế, sau đó xem xét có rút thẻ vàng cho Việt Nam hay không.

Các nước “láng giềng” xung quanh Việt Nam cũng có một số nước từng bị EC áp dụng thẻ vàng nhưng chưa có nước nào được gỡ bỏ sau thời gian 6 tháng. Tuy nhiên, “Việt Nam đang cố gắng nếu không gỡ bỏ được thẻ vàng trong 6 tháng thì cũng chỉ thêm một thời gian ngắn”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho biết.