Thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị có hệ thống sông ngòi, ao hồ phong phú, nằm dọc hai bên bờ sông Hiếu, có địa hình nghiêng và thấp dần từ Tây sang Đông.
Hoàn thiện tuyến đường ven biển
Tỉnh Quảng Trị có 75 km đường bờ biển; trong đó có nhiều bãi biển đẹp thuận lợi cho phát triển du lịch biển đảo và nghỉ dưỡng. Biển Cửa Việt và Mỹ Thủy hội tụ những yếu tố thuận lợi cho xây dựng cảng biển quy mô lớn, có thể đón tàu có tải trọng lên đến 100.000 tấn. Ngoài ra vùng ven biển Quảng Trị còn có nhiều tiềm năng cho việc xây dựng các khu kinh tế, khu công nghiệp và đô thị. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông vùng ven biển chưa hoàn thiện nên tỉnh chưa có điều kiện khai thác hết tiềm năng sẵn có.
Tuyến đường ven biển Quảng Trị từ lâu đã được xác định là tạo động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đến nay, tuyến đường này mới đầu tư xây dựng được 23,5 km trong tổng số hàng chục km. Hơn 23 km đường ven biển đã được đầu tư xây dựng chính là tuyến đường trung tâm dọc Khu kinh tế ven biển Đông Nam Quảng Trị được khởi công tháng 8/2018, có điểm đầu phía Nam cầu Cửa Việt ở xã Triệu An thuộc huyện Triệu Phong và điểm cuối ở xã Hải Dương thuộc huyện Hải Lăng.
Tuyến đường này có nền đường rộng 50m, mặt đường rộng 34m bằng bê tông nhựa, dải phân cách giữa rộng 4m, vỉa hè mỗi bên rộng 6m, vận tốc thiết kế 80 km/h. Tổng mức đầu tư của dự án là trên 630 tỷ đồng, từ nguồn vốn trái phiếu của Chính phủ. Tuyến đường này cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2019, đã và đang tạo động lực cho sự phát triển của Khu kinh tế ven biển Đông Nam Quảng Trị, bằng việc nhiều doanh nghiệp trong nước và quốc tế đầu tư vào đây.
Đoạn còn lại của tuyến đường ven biển từ Nam cầu Cửa Việt đến giáp tỉnh Quảng Bình chưa được đầu tư xây dựng. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ XVII nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã xác định, tuyến đường ven biển từ Nam cầu Cửa Việt đến giáp tỉnh Quảng Bình là công trình trọng điểm nên cần tập trung đầu tư xây dựng và hoàn thiện. Dự án này có tổng chiều dài khoảng 56 km gồm 2 đoạn: Đoạn 1 từ Nam cầu Cửa Việt đến ranh giới tỉnh Quảng Bình dài khoảng 44 km; đoạn 2 từ đường ven biển đến trung tâm thành phố Đông Hà dài khoảng 12 km. Dự kiến dự án được thực hiện từ năm 2021 - 2025 với tổng mức đầu tư 2.970 tỷ đồng; trong đó ngân sách Trung ương hỗ trợ 2.410 tỷ đồng, ngân sách địa phương 560 tỷ đồng.
Theo đại diện lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải Quảng Trị, việc đầu tư xây dựng hoàn thiện tuyến đường ven biển mở ra không gian lớn để phát triển trục đô thị ven biển, phát triển và mở rộng thành phố Đông Hà về phía Đông; tăng năng lực vận chuyển, khả năng kết nối bên ngoài nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.
Việc đầu tư xây dựng tuyến đường ven biển từ Nam cầu Cửa Việt đến giáp tỉnh Quảng Bình còn góp phần thu hút thêm các nhà đầu tư vào lĩnh vực du lịch biển đảo. Bởi ven tuyến đường này có các bãi tắm nổi tiếng như: Cửa Tùng, Cửa Việt, Gio Hải, Vĩnh Thái. Trong những năm gần đây, du lịch biển đảo ở Quảng Trị thu hút được nhiều du khách và nhà đầu tư, nhất là tam giác du lịch biển Cửa Tùng – Cửa Việt – đảo Cồn Cỏ. Minh chứng là Tập đoàn T&T Group đang triển khai Dự án Khu Dịch vụ - Du lịch Gio Hải tại huyện Gio Linh với quy mô 21ha, tổng vốn đầu tư gần 4.500 tỷ đồng, gồm các hạng mục như: khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng, resort ven biển. Công ty cổ phần Tập đoàn AE cũng đã triển khai xây dựng Khu đô thị sinh thái biển AE Resort – Cửa Tùng quy mô 36ha, tổng mức đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng, gồm các hạng mục khu biệt thự sinh thái và nghỉ dưỡng, khu vui chơi giải trí.
Ba tuyến đường kết nối huyết mạch
Vào cuối tháng 12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định hỗ trợ tỉnh Quảng Trị 100 tỷ đồng để xây dựng tuyến nối đường Hồ Chí Minh nhánh Tây với tuyến Hồ Chí Minh nhánh Đông. Theo đó tuyến đường này dài trên 23km có tổng mức đầu tư 365 tỷ đồng nối hai xã Vĩnh Ô thuộc huyện Vĩnh Linh với xã Hướng Lập thuộc huyện Hướng Hóa để phá thế độc đạo của đường Hồ Chí Minh nhánh Tây.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Lê Đức Tiến, đầu tư tuyến đường này giúp tỉnh có thêm một giải pháp tiếp cận vùng thường xuyên sạt lở ở dọc tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây, mà không cần phải vòng ra địa phận tỉnh Quảng Bình.
Tuyến nối đường Hồ Chí Minh nhánh Tây với tuyến Hồ Chí Minh nhánh Đông được thực hiện từ năm 2021 - 2025 phục vụ cứu hộ, cứu nạn khi bão lũ xảy ra trên địa bàn 5 xã thuộc huyện Hướng Hóa gồm: Hướng Lập, Hướng Việt, Hướng Sơn, Hướng Phùng, Hướng Linh và hai xã miền núi của huyện Vĩnh Linh là Vĩnh Hà và Vĩnh Ô. Tuyến đường này hoàn thành cũng sẽ kết nối với tuyến đường ven biển từ Nam cầu Cửa Việt đến giáp ranh tỉnh Quảng Bình. Qua đó giúp tỉnh có thêm một tuyến đường kết nối vùng ven biển với miền núi phía Tây, vốn đang thu hút nhiều nhà đầu tư vào làm điện gió.
Quốc lộ 9 tức Hành lang kinh tế Đông - Tây là con đường trọng yếu dài 97 km nối Cảng biển Bắc Cửa Việt ở thị trấn Cửa Việt thuộc huyện Gio Linh với thành phố Đông Hà và các huyện: Cam Lộ, Đakrông, Hướng Hóa và Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo. Cảng biển Bắc Cửa Việt với 3 bến cảng có thể đón tàu có tải trọng 3.000 tấn, năng lực hàng hóa thông qua cảng khoảng 1,5 triệu tấn/năm.
Hiện nay, Bến cảng CFG Nam Cửa Việt đang được đầu tư xây dựng với quy mô trên 18ha, nằm đối diện với Cảng biển Bắc Cửa Việt, có thể tiếp nhận tàu có tải trọng 5.000 tấn. Dự án này có 4 cầu cảng, tổng vốn đầu tư 640 tỷ đồng. Giai đoạn 1 của dự án từ năm 2020 - 2021, xây dựng 2 cầu cảng với vốn đầu tư 365 tỷ đồng, năng lực thông qua cảng từ 0,2 - 0,5 triệu tấn hàng/năm. Giai đoạn 2 của dự án từ năm 2022 - 2030, đầu tư thêm 2 cầu cảng với vốn đầu tư 275 tỷ đồng, năng lực thông qua cảng khoảng 1 - 1,4 triệu tấn hàng/năm.
Để kết nối Hành lang kinh tế Đông – Tây với Cảng biển Bắc Cửa Việt và Nam Cửa Việt tốt hơn nữa, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Chính phủ phê duyệt 440 tỷ đồng để nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 9 đoạn từ Cảng biển Bắc Cửa Việt đến Quốc lộ 1A dài khoảng 14 km đang bị xuống cấp. Dự án có điểm đầu tại Cảng biển Bắc Cửa Việt, điểm cuối tại Km13+800 thuộc Quốc lộ 1A với chiều dài tuyến khoảng gần 14 km.
Dự án có quy mô đường cấp II, 4 làn xe, giải phân cách giữa 3m; kinh phí đầu tư dự kiến hơn 440 tỷ đồng; trong đó vốn ODA hơn 7 tỷ đồng, vốn đối ứng 53 tỷ đồng. Quốc lộ 9 được nâng cấp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa từ Cảng biển Cửa Việt lên vùng miền núi phía Tây và xuất khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo. Ở chiều ngược lại, việc vận chuyển hàng hóa nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo vào sâu nội địa, cũng sẽ thuận lợi hơn sau khi Quốc lộ 9 được nâng cấp.
Trong khi đó, việc đầu tư xây dựng Quốc lộ 15D nối Cảng biển nước sâu Mỹ Thủy với Cửa khẩu Quốc tế La Lay cũng đang được tiến hành. UBND tỉnh Quảng Trị đã đề nghị Bộ Giao thông Vận tải quan tâm triển khai đầu tư xây dựng Quốc lộ 15D trong giai đoạn 2021 – 2025.
Dự án Quốc lộ 15D nối từ Cảng biển nước sâu Mỹ Thủy đến Cửa khẩu Quốc tế La Lay có tổng chiều dài khoảng 92 km bao gồm các đoạn: Từ Cảng biển Mỹ Thủy đến Quốc lộ 1A dài gần 14 km; Quốc lộ 1A đến đường cao tốc Cam Lộ – La Sơn khoảng 8 km; từ cao tốc Cam Lộ – La Sơn đến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây khoảng 34 km; đoạn tuyến đi trùng với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây dài khoảng 24 km; từ đường Hồ Chí Minh nhánh Tây đến Cửa khẩu Quốc tế La Lay dài 12 km.
Cảng biển nước sâu Mỹ Thủy đang được xây dựng tại xã Hải An, huyện Hải Lăng thuộc Khu kinh tế ven biển Đông Nam Quảng Trị. Dự án có tổng mức đầu tư trên 14.000 tỷ đồng, quy mô 5ha bao gồm 10 bến cảng, có thể tiếp nhận tàu có tải trọng 100.000 tấn. Dự án được đầu tư theo 3 giai đoạn, gồm giai đoạn 1 từ năm 2020 - 2025 đầu tư 4 bến có vốn đầu tư gần 5.000 tỷ đồng; giai đoạn 2 từ năm 2026 - 2031 đầu tư 3 bến với số vốn gần 5.000 tỷ đồng; giai đoạn 3 từ năm 2032 - 2036 đầu tư 3 bến có số vốn trên 4.300 tỷ đồng.
Theo đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị, Cảng biển Mỹ Thủy phục vụ chủ yếu cho Khu kinh tế ven biển Đông Nam Quảng Trị, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh và hàng hóa quá cảnh từ Lào, Đông Bắc Thái Lan trên tuyến Hành lang kinh tế Đông – Tây và Quốc lộ 15D.