Kinh tế khởi sắc nhưng tiềm ẩn nhiều thách thức

“Khởi sắc” trên hầu hết các lĩnh vực

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tiếp nối đà phát triển của quý I, kinh tế tháng 4 tiếp tục khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực, các cân đối lớn được bảo đảm và có dư; nhiều lĩnh vực đạt mức tốt hơn cả những năm trước đại dịch.

Cụ thể, sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 2% so với tháng trước và tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước; tính chung 4 tháng tăng 7,5%. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng 11,3% (cao hơn tốc độ tăng 5,8% và 9,6% của cùng kỳ năm 2018 và 2019, những năm chưa có dịch COVID-19). Số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghiệp tăng 1,3% so với tháng trước và tăng 3,9% so cùng kỳ năm trước.

Cùng với đó, sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản đạt kết quả tích cực; thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản, lâm sản, thủy sản được khơi thông, mở rộng. Chăn nuôi trâu, bò phát triển ổn định. Chăn nuôi lợn và gia cầm đang hồi phục. Sản lượng thủy sản tháng 4 ước đạt 736.400 tấn, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước.

Kết thúc tháng 4/2022, Tổng cục Thống kê ghi nhận hoạt động thương mại và dịch vụ trong tháng khá sôi động. Theo đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 12,1% so cùng kỳ; tính chung 4 tháng tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu 4 tháng tăng 16,4%, nhập khẩu tăng 15,7%, xuất siêu khoảng 2,5 tỷ USD. Du lịch phục hồi mạnh mẽ, khách quốc tế tháng 4 tăng gấp 2,4 lần so với tháng trước và gấp 5,2 lần so với cùng kỳ năm trước, 4 tháng tăng 184,7%.

Vốn thực hiện từ nguồn ngân sách nhà nước tháng 4 tăng 6,6% so cùng kỳ; 4 tháng đạt 109,6 nghìn tỷ đồng, bằng 20,6% kế hoạch, tăng 9,1% so cùng kỳ. Vốn FDI thực hiện 4 tháng đạt 5,92 tỷ USD (mức cao nhất từ năm 2018 đến nay), tăng 7,6%.

Đặc biệt, hoạt động khởi sự doanh nghiệp nở rộ, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng cao nhất từ trước tới nay với hơn 15 nghìn doanh nghiệp; trong 4 tháng số doanh nghiệp thành lập mới tăng 12,3%, doanh nghiệp trở lại hoạt động tăng 60,6%; tổng số vốn đăng ký bổ sung tăng 39,4% so cùng kỳ.

Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số được đẩy mạnh; phát triển các mô hình, hoạt động kinh doanh mới, thương mại điện tử…

Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát trong bối cảnh chịu nhiều sức ép. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 2,64% so với cùng kỳ năm trước (mức tăng thấp nhất của tháng 4 trong giai đoạn 2017-2022); các cân đối lớn, an ninh lương thực, năng lượng được bảo đảm. Thu ngân sách nhà nước ước đạt 45,7% dự toán, tăng 13,3%.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định, kết quả đạt được là nhờ sự lãnh đạo của Đảng; đồng hành, ủng hộ của Quốc hội; sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; nỗ lực của cả hệ thống chính trị; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, linh hoạt và chủ động của các bộ, cơ quan trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô. Đó là nhờ đẩy mạnh phân công, phân quyền trong tổ chức thực hiện gắn với trách nhiệm người đứng đầu; tinh thần đoàn kết, đồng lòng, chung sức, nỗ lực vượt qua khó khăn của doanh nghiệp, người dân; hỗ trợ của bạn bè quốc tế.

Tuy nhiên, Tư lệnh ngành Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Việt Nam vẫn đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, chủ yếu do các nguyên nhân như tình hình kinh tế - chính trị khu vực, thế giới diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro về tăng trưởng, lạm phát, giá dầu, ổn định tài chính, chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu dùng…

“Kinh tế trong nước phục hồi tích cực nhưng chưa đạt kỳ vọng đề ra; hoạt động sản xuất, kinh doanh còn khó khăn, cần độ trễ để phục hồi, trong khi một số chính sách hỗ trợ chậm được triển khai; dịch bệnh COVID-19 còn tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tập trung giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phải triển khai nhanh, đúng, đủ, để người dân và doanh nghiệp được hưởng thụ sớm, hưởng thụ thật, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Đồng thời, triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; gia hạn nộp thuế; thực hiện các giải pháp bảo đảm công khai, minh bạch cho các thị trường trái phiếu, chứng khoán, bất động sản.

Đặc biệt, cần theo dõi sát diễn biến kinh tế thế giới, nhất là tình hình lạm phát, giá cả các mặt hàng nhiên liệu và vật tư chiến lược, phân tích, dự báo, xây dựng trước các kịch bản phù hợp, phương án ứng phó kịp thời để điều hành sản xuất trong nước, cân đối cung cầu và bình ổn giá.

“Thực hiện quyết liệt, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ điều hành, bảo đảm thống nhất, xuyên suốt, đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở; xử lý nghiêm các sai phạm, không để thao túng, lũng đoạn thị trường”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Một trong những giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng được Tư lệnh ngành Kế hoạch và Đầu tư đưa ra là các bộ, cơ quan, địa phương cần nghiêm túc triển khai thực hiện nhanh, hiệu quả, thực chất, toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Chương trình phòng, chống dịch COVID-19 (2022-2023). Các bộ, ngành, địa phương chủ động triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, kịp thời xử lý vấn đề phát sinh; bám sát tình hình, chủ động dự báo, xây dựng các kịch bản, phương án ứng phó đồng bộ, linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, các cân đối lớn.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề xuất Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xây dựng các kịch bản điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa, báo cáo Chính phủ để chủ động với kịch bản điều hành tăng trưởng trong tình hình mới; tiếp tục nghiên cứu chính sách giảm thuế, phí, lệ phí, góp phần giảm bớt gánh nặng chi phí sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp, người dân.

Cùng với đó, các địa phương cần theo dõi chặt chẽ thị trường, giả cả hàng hóa để có chính sách, giải pháp kịp thời; đồng thời, triển khai thực hiện nhanh, đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả hơn nữa các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình, xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, là một trong các tiêu chí quan trọng để đánh giá, xếp loại cuối năm đối với tổ chức, cá nhân, nhất là người đứng đầu.

Còn theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, trong thời gian gần đây, vấn đề năng lượng nói chung và xăng dầu nói riêng có sự xáo trộn lớn do tình hình địa chính trị, đặc biệt là cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine diễn biến phức tạp, khó lường.

Do đó, việc cung ứng xăng dầu cho quý III và quý IV/2022, Bộ Công Thương đã làm việc với Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) và nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Trên cơ sở cam kết của PVN về lượng xăng dầu cung ứng, nếu thiếu, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phân giao cho các đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu để bù đắp lượng thiếu hụt của PVN cung cấp.

“Trong mọi trường hợp cần nỗ lực ở mức cao nhất để đảm bảo đủ nguồn cung cho sản xuất kinh doanh và phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng yêu cầu các địa phương cần triển khai quyết liệt các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; thành lập các Tổ công tác về các dự án trọng điểm triển khai trong năm 2022 để kịp thời đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, tùy tiện nâng giá, ép giá vật liệu xây dựng.

“Các địa phương cần rà soát, tháo gỡ các rào cản, vướng mắc cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh, khơi thông điểm nghẽn về huy động, sử dụng nguồn lực trong nền kinh tế; đẩy nhanh lộ trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi truờng đầu tư kinh doanh; khẩn trương hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền phương án xử lý các vấn đề tồn đọng, dự án, doanh nghiệp kém hiệu quả…”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.