Theo Cục Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT), qua 3 năm thực hiện thí điểm đấu thầu qua mạng (ĐTQM) giai đoạn I, đã hoàn thành yêu cầu đặt ra về tiến độ. Tuy nhiên, ngoài kết quả khả quan, cũng bắt đầu bộc lộ không ít khó khăn, cần sớm tháo gỡ để tạo thuận lợi cho triển khai ĐTQM trên diện rộng.
Theo ông Nguyễn Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, sau 3 năm thực hiện thí điểm, ĐTQM đã đạt kết quả đáng khích lệ với gần 60 gói thầu thực hiện thành công. Về cơ bản, hệ thống ĐTQM đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật để tiếp nhận đăng tải thông tin kế hoạch đấu thầu, với sự tham gia đăng ký của hơn 1.100 bên mời thầu và hơn 400 nhà thầu. Đây là cơ sở để đưa hoạt động ĐTQM, trong đó có việc tự đăng tải thông tin đấu thầu của bên mời thầu dần đi vào thực tiễn. Ưu điểm nổi bật của ĐTQM là nhà thầu không tiếp xúc trực tiếp với chủ đầu tư, bên mời thầu, nên giảm thiểu phát sinh tiêu cực, qua đó tạo đột phá cho nâng cao tính minh bạch và tiết kiệm chi phí cho hoạt động đấu thấu.
Việc Bộ KH&ĐT ban hành Thông tư 17/2010/TT-BKH ngày 22/7/2010 quy định chi tiết thí điểm ĐTQM và kết quả đạt được trong giai đoạn thí điểm là cơ sở quan trọng cho thực hiện ĐTQM rộng rãi trong thời gian tới. Qua giai đoạn đầu triển khai ĐTQM thí điểm, Bộ KH&ĐT đã xây dựng được hệ thống vận hành cơ bản để đáp ứng yêu cầu của ĐTQM cả về dung lượng đường truyền, lẫn nhu cầu về đăng tải thông tin đấu thầu trên mạng. Bên mời thầu thực hiện toàn bộ quy trình đấu thầu trên Hệ thống này đối với các gói đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh. Nhà thầu cũng tham dự thầu bằng cách đăng ký, nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất trên Hệ thống này.
Tuy nhiên, theo Cục Quản lý đấu thầu, sau 3 năm triển khai thí điểm, ĐTQM đã bộc lộ một số hạn chế như: trình độ công nghệ thông tin và hạ tầng công nghệ của các bên tham gia chưa đồng đều; khả năng kết nối dữ liệu dùng chung giữa các hệ thống Chính phủ điện tử còn hạn chế, khiến một số chức năng như kiểm tra thông tin đăng ký, thanh toán qua mạng... chưa thể thực hiện trực tuyến. Trong giai đoạn phát triển Hệ thống ĐTQM, Bộ KH&ĐT đã chủ động tiếp nhận công nghệ hạ tầng khóa công khai (PKI - công nghệ được sử dụng để chứng thực người dùng Hệ thống) từ Hàn Quốc và trực tiếp quản lý việc cấp phát miễn phí thí điểm chứng thư số cho các đối tượng tham gia ĐTQM. Tuy nhiên, do công nghệ PKI dùng cho chữ ký điện tử và mã hóa dữ liệu là công nghệ mới tại Việt Nam, đồng thời mã nguồn của công nghệ này không được chuyển giao trong giai đoạn thí điểm, dẫn đến khó khăn trong vận hành kỹ thuật, đặc biệt là khi áp dụng Hệ thống trên phạm vi rộng…
Để gỡ khó cho ĐTQM, ông Sơn cho rằng, sắp tới cần đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền; cải thiện hạ tầng công nghệ, nâng cao dung lượng đường truyền… Cũng cần ban hành quy định cụ thể về tỷ lệ ĐTQM. Chẳng hạn như quy định địa phương phải có khoảng 30% dự án thực hiện ĐTQM, tiến tới 40%, hoặc hơn nữa...
Trong giai đoạn 2 (từ nay đến năm 2015) Hệ thống ĐTQM đã hình thành sẽ được mở rộng hơn, áp dụng cho nhiều đơn vị hơn, nên việc hoàn thiện Hệ thống với đầy đủ các chức năng bao gồm: đấu thầu điện tử (E-bidding), mua sắm điện tử (E-shopping), hợp đồng điện tử (E-contracting) và thanh toán điện tử (E-payment) là rất quan trọng. Để thành công trong giai đoạn này, Bộ KH&ĐT đã báo cáo Chính phủ và đề nghị nâng số lượng các cơ quan, địa phương áp dụng ĐTQM từ 3 đơn vị thí điểm ban đầu lên 15 đơn vị trong năm 2012...
PV