Cà phê là một trong những mặt hàng nông sản chính được Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Tunisia. Ảnh minh họa: TTXVN
Đây là lần đầu tiên một hội nghị thương mại trực tuyến giữa hai quốc gia Việt Nam và Tunisia được tổ chức.
Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Bắc Phi, phát biểu khai mạc hội nghị, ông Lê Hoàng Tài - Cục Phó Cục Xúc tiến thương mại thuộc Bộ Công Thương Việt Nam, khẳng định rằng Việt Nam ngày nay đang dần trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu đối với nhiều nhóm hàng công nghiệp chế biến, chế tạo, hàng nông sản, thực phẩm, hàng tiêu dùng... Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Tunisia chưa biết đến năng lực của các doanh nghiệp Việt Nam và ngược lại.
Tại hội nghị này, các doanh nghiệp Việt Nam giới thiệu các cơ hội hợp tác kinh doanh triển vọng trong xuất - nhập khẩu các mặt hàng như nông sản, gia vị (quế, hồi...), thủy hải sản, đồ uống (cà phê, sữa...) phù hợp với nhu cầu của các nhà máy sản xuất, người tiêu dùng Tunisia nói riêng và châu Phi nói chung.
Về phần mình, ông Najeh ben Abdesalem, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp thủ đô Tunis, cho rằng việc tăng cường hợp tác thương mại với Việt Nam là mong muốn của Tunisia và hội nghị lần này là một cơ hội tốt cho các doanh nghiệp hai nước tăng cường tìm hiểu lẫn nhau và thúc đẩy trao đổi thương mại hơn nữa trong thời gian tới.
Ông Najeh ben Abdesalem nhấn mạnh Tunisia là cửa ngõ quan trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam và các nhà đầu tư nước ngoài muốn xâm nhập thị trường rộng lớn của châu Phi với trên 1,25 tỷ người nói chung và khu vực Bắc Phi nói riêng, đặc biệt là các nước trong khu vực như Algeria và Libya.
Sau khi đại diện Trung tâm Xúc tiến xuất khẩu Tunisia giới thiệu về các cơ hội và tiềm năng của thị trường Tunisia, ông Hoàng Đức Nhuận - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Algeria (kiêm các thị trường Tunisia, Senegal, Mali, Niger và Gambia) cũng đã giới thiệu đến các doanh nghiệp của quốc gia Bắc Phi này về các thành tựu kinh tế - xã hội, tình hình ngoại thương, chính sách xuất nhập khẩu, đầu tư, các lĩnh vực thế mạnh của Việt Nam, quan hệ thương mại hai nước cũng như đề xuất một số giải pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế song phương.
Phát biểu tại hội nghị, hầu hết các đại biểu đều đánh giá cao việc tổ chức hội nghị trực tuyến này, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 như hiện nay, đồng thời cho rằng trao đổi thương mại giữa hai nước trong thời gian qua còn khiêm tốn và cần tăng cường thúc đẩy hơn nữa trong thời gian tới. Hiện tiềm năng chưa được khai thác giữa Việt Nam và Tunisia ước đạt 65 triệu USD/năm và hai nước cần thúc đẩy, tạo điều kiện hơn nữa cho hàng hóa nước này xâm nhập vào thị trường của nước kia, đặc biệt là các thị trường khu vực như ASEAN và khu vực tự do thương mại châu Phi, thông qua việc tăng cường trao đổi các đoàn thương mại, tích cực tham gia hơn nữa các diễn đàn và hội chợ-triển lãm thương mại…
Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch thương mại Việt Nam - Tunisia năm 2019 chỉ đạt 36,2 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá 21,4 triệu USD, chủ yếu là cà phê, hạt tiêu, hạt điều, hải sản, máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng, vải sợi... Trong khi đó, Tunisia xuất khẩu sang Việt Nam hải sản, hóa chất, máy móc thiết bị, chất dẻo, hàng dệt may, thức ăn gia súc và nguyên liệu...
Về những thuận lợi, tuy là một quốc gia nhỏ với diện tích 163.610 km2, dân số khoảng 11,7 triệu người, song Tunisia là một trong những nền kinh tế năng động, cạnh tranh nhất khu vực châu Phi - Arab, hội nhập quốc tế sâu rộng, có vị trí thuận lợi gần châu Âu (cách 140 km). Tunisia đã tham gia 8 hiệp định thương mại tự do (FTA) đa phương và song phương. Do vậy, Tunisia có thể xem là cửa ngõ để hàng hóa các nước, trong đó có Việt Nam, thâm nhập thị trường châu Phi, nhất là khu vực Bắc Phi.
Về quan hệ chính trị, Việt Nam và Tunisia có nhiều tiến triển tích cực với việc trao đổi các đoàn cấp cao, nổi bật là chuyến thăm chính thức Tunisia của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An năm 2005 và của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết năm 2010. Hai nước cũng đã tổ chức ba kỳ họp Ủy ban Liên chính phủ, lần gần nhất diễn ra tại thủ đô Tunis vào tháng 4/2018.
Về khuôn khổ pháp lý, Việt Nam và Tunisia đã ký một số văn bản quan trọng như Hiệp định thương mại (1994), Hiệp định Hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật (1999), Hiệp định khung Hợp tác nông nghiệp (2002), Bản ghi nhớ về hợp tác, hỗ trợ và phát triển cộng đồng doanh nghiệp giữa Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Liên đoàn Công nghiệp, thương mại và thủ công mỹ nghệ Tuinisa (UTICA) vào 2005, Hiệp định Miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao, công vụ và đặc biệt (2007), Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa trốn thuế (2010).
Tuy nhiên, việc trao đổi thương mại hai nước vẫn gặp nhiều khó khăn. Do Tunisia là thị trường quy mô nhỏ, tương đối mới mẻ, nên doanh nghiệp Việt Nam chưa quan tâm nhiều đến quốc gia Bắc Phi này. Trao đổi thương mại của Tunisia vẫn tập trung chủ yếu với Liên minh châu Âu (EU) và châu Phi do gần gũi về địa lý và có những hiệp định thương mại tự do. Đồng thời, doanh nghiệp hai bên Việt Nam và Tunisia còn thiếu thông tin thị trường của nhau, đặc biệt là các cơ hội kinh doanh. Hơn nữa, Việt Nam chưa có cơ quan đại diện ngoại giao, thương mại thường trú tại Tunisia nên việc hỗ trợ doanh nghiệp còn hạn chế.
Theo Tham tán Hoàng Đức Nhuận, để thúc việc tăng cường trao đổi thương mại giữa Tunisia - Việt Nam trong thời gian tới, đặc biệt là giai đoạn hậu đại dịch COVID-19, hai nước cần tăng cường công tác thông tin thị trường, giới thiệu các cơ hội kinh doanh, đầu tư tại mỗi nước. Đặc biệt, cần tổ chức các hội thảo, diễn đàn kết nối doanh nghiệp hai bên dưới hình thức trực tuyến và trực tiếp.
Hội thảo Giao thương Việt Nam - Tunisia lần là bước mở đầu cho việc thiết lập các mối quan hệ tin cậy và trực tiếp. Các cơ quan xúc tiến thương mại của Việt Nam và Tunisia cũng cần đẩy mạnh cung cấp thông tin và tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai bên tham dự các hội chợ, triển lãm quốc tế tổ chức tại mỗi nước như Vietnam Expo hay Vietnam Food Expo.
Phát huy cơ chế kỳ họp Ủy ban Liên chính phủ để thúc đẩy quan hệ song phương trong đó có kinh tế- thương mại. Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý như ký Hiệp định Khuyến khích và bảo hộ đầu tư, Bản ghi nhớ (MOU) về hợp tác giữa Cục Xúc tiến thương mại Việt Nam (Vietrade) và Trung tâm Xúc tiến xuất khẩu Tunisia (CEPEC), thành lập Hội đồng Doanh nghiệp hai nước… Bên cạnh thương mại thông thường, doanh nghiệp Việt cần tính tới việc đầu tư, liên doanh liên kết trong lĩnh vực chế biến, chế tạo và dịch vụ có giá trị gia tăng cao tại thị trường này làm bàn đạp thâm nhập các thị trường châu Phi khác.