Thị trường bán lẻ Việt Nam từ vị trí hấp dẫn nhất thế giới theo xếp hạng năm 2008 của hãng tư vấn A.T.Kearney của Mỹ đã rớt hạng liên tục trong thời gian qua, xuống hạng thứ 23 trong năm 2011 và đến nay thì không còn nằm trong top 30 nữa. Mặc dù vậy, trong báo cáo nghiên cứu về dự báo thị trường bán lẻ của Việt Nam đến năm 2014 của A.T. Kearney vẫn nhận định: “Thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn còn nhiều sức hút nhờ quy mô và số lượng người tiêu dùng”. Phóng viên đã trao đổi với bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam về vấn đề này.
Xin bà cho biết đánh giá về thị trường bán lẻ Việt Nam hiện nay?
Thị trường bán lẻ nước ta hiện nay có một điều rất thú vị là mặc dù tình hình kinh tế đang rất khó khăn cũng như những ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu đã làm cho sức mua giảm sút cùng với nhiều yếu tố bất lợi nhưng thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn rất thu hút nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Điều đó được chứng minh là nhiều đại gia bán lẻ nước ngoài như Big C, Metro… đã gia nhập thị trường. Vừa qua, Quỹ đầu tư toàn cầu Warburg Pincus đã đầu tư 200 triệu USD để mua lại 20% cổ phần công ty Vincom Retail (thành viên Vingroup) là dấu hiệu cho thấy sự quan tâm của nhà đầu tư ngoại vào lĩnh vực mặt bằng bán lẻ Việt Nam. Cùng với đó, Tập đoàn Lotte Hàn Quốc dự định phát triển 60 siêu thị và trung tâm thương mại tại Việt Nam với bước khởi động là xây dựng chuỗi siêu thị Lotte Mart. Hãng Aeon của Nhật Bản có kế hoạch mở hai khu thương mại phức hợp mỗi năm tại Việt Nam cho đến khi đạt con số 20 khu vào năm 2020. Trong chuyến làm việc của hơn 30 doanh nghiệp Nhật Bản tới Việt Nam vào trung tuần tháng 7 vừa qua chiếm đông đảo nhất vẫn là doanh nghiệp ngành bán lẻ, siêu thị.
Người tiêu dùng chọn mua sản phẩm hàng Việt giá đặc biệt tại siêu thị Co.op Bình Triệu. Thanh Vũ - TTXVN |
Không chỉ các doanh nghiệp ngoại nhận định thị trường bán lẻ Việt Nam là mảnh đất đầy tiềm năng mà doanh nghiệp nội cũng đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực này. Các thành viên của Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam mà cụ thể là các doanh nghiệp có tên tuổi, thương hiệu trên thị trường như Saigon Co.op, Satra, Hapro, Fivimart, Nguyễn Kim, Trần Anh cùng nhiều doanh nghiệp khác đang tích cực mở rộng mạng lưới, trung bình mỗi năm, mỗi doanh nghiệp mở thêm cho mình từ 10 đến 20 điểm bán hàng. Được biết, Tập đoàn Đại Dương (Ocean Group), một đơn vị kinh doanh bất động sản cho biết kế hoạch mở 70-80 siêu thị và trung tâm thương mại trên toàn quốc tới năm 2015 và biến lĩnh vực bán lẻ thành hướng đi chiến lược của tập đoàn.
Đáng chú ý là Tập đoàn Vingroup vừa khai trương khu trung tâm thương mại, quần thể vui chơi giải trí trong lòng đất Vincom Mega Mall Royal City với tổng diện tích mặt bằng lên tới 230.000 m2. Đây là một trong những đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực bán lẻ, với chiến lược phát triển của tập đoàn này là 5 năm tới khoảng 10 trung tâm thương mại cao cấp ở khắp các thành phố lớn. Việc doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư mở rộng mạng lưới trong hoàn cảnh rất khó khăn hiện nay thể hiện một tầm nhìn chiến lược và lâu dài đối với lĩnh vực bán lẻ. Chính vì thế, tôi cho rằng thị trường bán lẻ vẫn phải phát triển, dù không bằng những năm trước đây nhưng chắc chắn vẫn phải phát triển trong những năm tới.
Bà có kiến nghị gì để giúp doanh nghiệp đưa hàng Việt về nông thôn đạt hiệu quả cao?
Về phía Hiệp hội đang rất cần sự tiếp sức và những cách làm mới mẻ hơn nữa để đưa hàng Việt về nông thôn. Mặc dù qua mấy năm hoạt động, ra quân rầm rộ, cũng được khuyến khích, ủng hộ, hỗ trợ của cả doanh nghiệp và người dân nhưng thực tế vẫn chưa mang lại kết quả như mong muốn. Những phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn cũng chỉ giúp thị trường nông thôn sôi động hơn được một thời gian ngắn sau đó lại trở nên chìm lắng. Nguyên nhân là do các doanh nghiệp vẫn chưa xây dựng tốt kênh phân phối hàng hóa tại nông thôn. Vì thế, Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam kiến nghị Nhà nước cần có chiến lược lâu dài, trước mắt là phát triển các chợ ở nông thôn, cải tạo nâng cấp và phát triển hệ thống chợ vùng sâu, vùng xa. Và không chỉ dừng lại ở đó, chúng ta còn phải phát triển các kết cấu hạ tầng khác.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp bán lẻ được Hiệp hội khuyến khích đầu tư về nông thôn. Những doanh nghiệp này cần được hưởng những cơ chế, chính sách ưu đãi nhiều hơn vì đầu tư vào thị trường nông thôn cần nguồn lực lớn mà hiệu quả kinh tế không bằng đầu tư tại các thành phố lớn. Hiệp hội đã kiến nghị phát triển hệ thống chợ để hàng Việt về nông thôn hiệu quả hơn, góp phần đẩy lùi tình trạng hàng trôi nổi hoặc không có xuất xứ, hàng nhái, hàng giả. Đồng thời về phía doanh nghiệp sản xuất cũng cần nỗ lực hơn nữa trong việc chiếm lòng tin của người tiêu dùng và giữ vững được lòng tin ấy. Qua thực hiện cuộc vận động “Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt” thì người tiêu dùng cũng đã bắt đầu chuyển sang lựa chọn hàng sản xuất trong nước. Do đó, doanh nghiệp phải làm thế nào để giữ lòng tin ấy qua việc sản xuất ra nhiều sản phẩm phong phú hơn cũng như chất lượng đảm bảo. Tôi nghĩ rằng nếu đảm bảo được như vậy thì giữa doanh nghiệp sản xuất và doanh nghiệp phân phối sẽ trụ lại được chứ không bị hàng ngoại xâm chiếm.
Xin cảm ơn bà!
Uyên Hương(thực hiện)