Thúc đẩy hợp tác, nâng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Cuba

Tại kỳ họp lần này, hai bên cùng điểm lại kết quả hợp tác đã đạt được trong năm 2021 và thống nhất nội dung hợp tác trong năm 2022.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, năm 2021, các quốc gia trên toàn thế giới đã phải đối mặt với khó khăn, thách thức, hậu quả nghiêm trọng do đại dịch COVID-19 gây ra. Trong bối cảnh đó, Việt Nam xác định phải phát huy đối đa nội lực và tận dụng hiệu quả ngoại lực thông qua thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác song phương và đa phương nhằm phục vụ phát triển và phục hồi nền kinh tế.

Năm 2021, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Cuba vẫn được duy trì phát triển thông qua tăng cường đối thoại chính trị và giao tiếp cấp cao. Đánh giá về kết quả hợp tác kinh tế và khoa học kỹ thuật trong khuôn khổ UBLCP Việt Nam - Cuba, hai bên cùng khẳng định đã nỗ lực tối đa, hợp tác chặc chẽ và đạt được nhiều kết quả tích cực trong thực hiện các cam kết của Biên bản Kỳ họp thứ .

Kim ngạch thương mại 2 chiều trong 11 tháng của năm 2021 đạt 105 triệu USD, tăng 2% so với cùng kỳ 2020. Việt Nam đã nỗ lực duy trì xuất khẩu gạo cho Cuba, đảm bảo cả về số lượng và tiến độ giao hàng, góp phần giúp Cuba đảm bảo an ninh lương thực và ổn định xã hội.

Hai bên đã phối hợp tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo theo cả hình thức trực tuyến và trực tiếp để phổ biến Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cuba đến cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội ngành hàng về nội dung cam kết của Hiệp định, các ưu đãi để doanh nghiệp tận dụng cơ hội và thúc đẩy hợp tác thương mại, góp phần mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp hai nước; cơ bản hoàn tất việc ký kết các thỏa thuận tái cơ cấu nợ của doanh nghiệp Cuba với doanh nghiệp Việt Nam.

Đáng chú ý, hai bên đã tổ chức họp Tổ công tác đầu tư chung giới thiệu các chính sách mới, lĩnh vực ưu tiên, danh mục dự án thu hút đầu tư nước ngoài của Cuba nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xúc tiến, phát triển dự án đầu tư mới và đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn cho dự án của doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Cuba.

Điển hình là một số dự án của Tổng công ty Viglacera và Công ty Thái Bình về sản xuất vật liệu xây dựng và hàng tiêu dùng đang triển khai hoạt động tốt, đáp ứng nhu cầu hàng hóa tại thị trường Cuba, tạo thêm nhiều việc làm và duy trì phát triển sản xuất tại Cuba; Dự án liên doanh sản xuất bột giặt của Công ty Thái Bình và Công ty NEXUS Cuba đang được khẩn trương thi công và dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong tháng 5/2022. Công ty Cityland Việt Nam đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Gran Caribe và Tập đoàn Cubanacan Cuba về đầu tư khách sạn tại Cuba. Công ty Thái Bình đã ký kết hợp đồng mua bán điện với Tập đoàn điện lực Cuba...

Dự án hợp tác Việt Nam - Cuba phát triển sản xuất lúa gạo tại Cuba giai đoạn 2019-2023 được thực hiện theo đúng mục tiêu đề ra. Hai bên phối hợp xây dựng đề xuất Dự án hỗ trợ Cuba nuôi trồng thủy sản giai đoạn 3 và Dự án phát triển sản xuất ngô tại Cuba.

Cùng đó, hợp tác trong lĩnh vực y tế và công nghệ sinh học đã đạt được kết quả nổi bật. Cuba đã cung cấp cho Việt Nam 5 triệu liều vaccine Abdala phòng chống COVID-19; Hợp tác thương mại sản phẩm sinh học, dược phẩm của Cuba, hợp tác nghiên cứu, phát triển sản phẩm vaccine phòng chống dịch COVID-19 và viêm màng não mô cầu tiếp tục được triển khai...

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cuba tháng 9/2021 của Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, các bộ, ngành, doanh nghiệp hai bên đã ký nhiều thỏa thuận hợp tác quan trọng như Kế hoạch hành động thực hiện Chương trình nghị sự kinh tế song phương trung hạn giai đoạn 2021-2025; thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực thủy sản, y tế, an ninh mạng, tư pháp; thỏa thuận hợp tác về đầu tư khách sạn và phát triển năng lượng sạch. Việc ký kết các thỏa thuận hợp tác là cơ sở quan trọng để cụ thể hóa hoạt động và mở rộng cơ hội hợp tác trong những lĩnh vực mà hai bên cùng quan tâm.

Bên cạnh đó, hai bên cũng thẳng thắn nhìn nhận về những khó khăn, tồn tại dẫn tới một số lĩnh vực hợp tác chưa đạt được như kỳ vọng. Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cuba chính thức có hiệu lực từ tháng 4/2020 nhưng kim ngạch thương mại song phương năm 2021 và năm 2020 giảm mạnh so với năm 2019. Nguyên nhân khách quan là do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và nguyên nhân chủ quan là do Cuba gặp khó khăn về kinh tế, tài chính dẫn đến không thể duy trì đà xuất khẩu sang Cuba.

Các dự án đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam tại Cuba vẫn gặp khó khăn do việc cung cấp điện, xăng dầu, vật tư, nguyên vật liệu đầu vào không ổn định. Quy định về tuyển dụng lao động và chế độ tiền lương còn bất cập...

Do đó, phía Việt Nam đề nghị Chính phủ Cuba sớm có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đảm bảo dự án hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp hai bên và tạo động lực để các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng sản xuất và tiếp tục phát triển dự án đầu tư mới tại Cuba.

Trên cơ sở nội dung Biên bản đã thống nhất, trong năm 2022, Việt Nam và Cuba xác định sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực ưu tiên chính, lĩnh vực thế mạnh mà hai bên cùng quan tâm và có nhu cầu. Cụ thể, phối hợp triển khai hiệu quả các thỏa thuận hợp tác đã ký kết; tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tận dụng các ưu đãi thuế quan của Hiệp định thương mại Việt Nam – Cuba nhằm nâng cao kim ngạch thương mại hai chiều.

Việt Nam tiếp tục duy trì cung cấp gạo ổn định cho Cuba nhằm đảm bảo an ninh lương thực, ổn định trật tự xã hội tại Cuba; thực hiện nghiêm túc việc thanh toán theo các thỏa thuận tái cơ cấu nợ đã ký giữa các doanh nghiệp Cuba và Việt Nam. Đồng thời, tiếp tục duy trì họp Tổ công tác đầu tư chung và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp xúc tiến các dự án hợp tác đầu tư...

Về hợp tác nông nghiệp và thủy sản, hai bên phối hợp thực hiện hiệu quả Dự án hợp tác Việt Nam – Cuba phát triển sản xuất lúa gạo tại Cuba giai đoạn 2019-2023 và xây dựng văn kiện dự án phát triển giống ngô và dự án hỗ trợ Cuba nuôi trồng thủy sản giai đoạn 3 để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và triển khai thực hiện.

Bộ Y tế hai nước cũng đẩy mạnh hợp tác cung cấp và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine phòng COVID-19 tại Việt Nam. Cơ quan quản lý dược hai nước quan tâm trao đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đăng ký và tái đăng ký thuốc của Cuba tại Việt Nam. Doanh nghiệp hai bên cần chủ động đẩy mạnh hợp tác thương mại, nghiên cứu phát triển dược phẩm, sản phẩm công nghệ sinh học, vaccine tại Việt Nam...

Riêng việc hợp tác trong lĩnh vực xây dựng sẽ được Bộ Xây dựng hai nước tăng cường chia sẻ kinh nghiệm, hoàn thiện chính sách pháp luật; tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai bên thực hiện hiệu quả các dự án hợp tác thương mại, đầu tư xây dựng tại Cuba và Việt Nam; tạo điều kiện để Công ty Dinvai (Cuba) tham gia các dự án tư vấn giám sát trong lĩnh vực xây dựng và giao thông tại Việt Nam...

Ngoài ra, hợp tác trong các lĩnh vực thông tin truyền thông, tài chính, hải quan, ngân hàng, giáo dục đào tạo, văn hóa thể thao du lịch, lao động thương binh xã hội, phát thanh, truyền hình, khoa học công nghệ, tư pháp, lưu trữ… sẽ được hai bên tiếp tục triển khai theo thỏa thuận.

Tại Kỳ họp lần này, hai bên đã Ký kết Biên bản Kỳ họp lần thứ 39 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Cuba về hợp tác kinh tế và khoa học kỹ thuật.

Cũng trong khuôn khổ kỳ họp lần này, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam và Bộ Văn hóa Cuba tiến hành ký kết Bản Ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực văn văn hóa, làm cơ sở để mở rộng hoạt động hợp tác văn hóa mà hai bên cùng quan tâm.

Hai đồng Chủ tịch UBLCP Việt Nam - Cu Ba, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị và Bộ trưởng Rodrigo Malmierca Diaz đều khẳng định, với quyết tâm và nỗ lực chung, hai bên sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ, thực hiện hiệu quả các thỏa thuận, bản ghi nhớ hợp tác, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại mỗi nước, phát triển hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba.