Sau 1 tuần giảm giá xăng đầu, giá cả trên thị trường không vì thế mà giảm theo. Điều này trái ngược hẳn với tình trạng giá hàng hoá thường "tát nước theo mưa", tăng giá mỗi khi xăng dầu tăng giá.
Bến xe Phía Nam. Ảnh: Thế Duyệt – TTXVN |
Ngày 13/10 vừa qua, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã giảm giá xăng 670 đồng/lít, còn 22.890 đồng/lít, giá dầu diezen là 880 đồng/lít, còn 20.240 đồng/lít, giá dầu hoả được giảm làm tròn là 850 đồng/lít, còn 20.500 đồng/lít... Như vậy, tính từ đầu năm, đây là lần thứ 7 giá xăng dầu trong nước hạ nhiệt. Người tiêu dùng vẫn hi vọng, giá xăng dầu giảm sẽ khiến cước vận tải và giá cả tiêu dùng giảm theo. Tuy nhiên, thực tế lại không như vậy.
Vận tải không giảm cước
Trong hoạt động vận tải, xăng dầu chiếm tới khoảng 40% - 50% yếu tố chi phí. Việc xăng liên tục giảm giá trong những tháng qua được hi vọng sẽ khiến cước vận tải giảm.
Tuy nhiên, theo ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội vận tải thành phố Hà Nội, việc giảm giá xăng lần này vẫn sẽ không tác động đến giá cước vận tải. Bởi lẽ, giá xăng dầu giảm nhưng biên độ giá giảm trong 7 lần vừa rồi là quá thấp, chưa đủ bù so với các đợt tăng giá trước đó, có lần chỉ giảm 30 đồng/lít. Nếu muốn thay đổi giá cước, doanh nghiệp sẽ mất nhiều thời gian và chi phí về thủ tục đăng ký điều chỉnh cước, thay đồng hồ cước, bảng biếu, vé... Do đó, giá cước sẽ không thể điều chỉnh giảm ngay khi giá xăng dầu giảm.
Cũng theo ông Liên, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải điều chỉnh cước khi tổng số giá xăng dầu tăng/giảm vượt từ 7%-10% thi các đơn vị vận tải mới tính đến điều chỉnh cước. Mặc dù tính là lần thứ 7 giảm giá xăng dầu trong hơn 2 tháng qua. Song nếu so với tổng mức tăng giá của những lần trước đó, thì tổng mức giảm giá xăng dầu tính đến nay chỉ vào khoảng 700 đồng/lít So với giá xăng hiện tại là 22.890 đồng/lít, thì mức chênh lệch này chỉ chiếm khoảng 3%. Hơn nữa, khi xăng dầu tăng giá mạnh trước đó, các doanh nghiệp vận tải cũng đã phải “gồng mình” giữ giá cước để bảo đảm sự cạnh tranh trên thị trường. Trong khi đó, các yếu tố cấu thành giá cước khác như cầu đường, bến bãi, bảo hiểm, kiểm tra định kỳ lái xe; các loại phí; lương cho cán bộ nhân viên… cũng đang đè nặng lên doanh nghiệp. Vì vậy, các đợt giảm giá xăng dầu trong hơn 2 tháng qua sẽ giúp doanh nghiệp vận tải giảm gánh nặng chi phí đầu vào.
Cùng quan điểm, theo Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam,ông Nguyễn Văn Thanh, chi phí nhiên liệu được coi là một trong nhiều yếu tố quan trọng cấu thành giá cước vận tải. Từ đầu năm đến nay giá xăng dầu đã giảm nhiều lần, nhưng biên độ giảm chỉ từ 1% - 3%, nên việc điều chỉnh giảm ngay giá cước là rất khó. Thêm nữa, trên thực tế, bao giờ giá cước vận tải muốn giảm cũng phải có độ trễ nhất định, bởi các thủ tục, chi phí để điều chỉnh giảm cũng phức tạp, và các doanh nghiệp cũng cần thời gian để theo dõi biến động của giá xăng, liệu có tăng trở lại hay không. Trong việc tính toán tăng/giảm giá, các doanh nghiệp taxi sẽ gặp nhiều khó khăn hơn cả do các chi phí như in lại giá vé, điều chỉnh đồng hồ, đăng kí với cơ quan chức năng… Do vậy, cần phải có biên độ giảm kéo dài thì doanh nghiệp vận tải mới có thể tiến hành điều chỉnh được.
Tiêu dùng vẫn giữ giá
Không chỉ giá cước vận tải đứng yên, mà các mặt hàng tiêu dùng thiết yến cũng không có sự biến động khi xăng dầu giảm giá. Khảo sát tại chợ Hôm – Hà Nội vào ngày 19/10, giá các loại rau củ đều được giữ giá so với những tuần trước đó. Cụ thể, rau cải xanh 5.000 đồng/mớ, cà chua 12.000 đồng/kg, bí xanh 10.000 đồng/kg... Cá biệt, rau muống đã tăng 2.000 đồng/mớ, được bán 15.000 đồng/mớ; khoai 15.000 đồng/kg, tăng nhẹ 1.000 đồng...
Giá các mặt hàng thịt cá cũng được giữ nguyên giá so với thời điểm trước khi giảm giá xăng. Thịt lợn nạc thăn, nạc mông và sườn lợn giá từ 95.000 - 110.000 đồng/kg; Các mặt hàng thịt bò, cá, tôm vẫn đứng giá, như thịt bò giá 240.000 đồng/kg; cá chép 70.000-80.000 đồng/kg; cá rô phi 55.000 đồng/kg…
Theo các tiểu thương tại chợ Hôm, giá xăng giảm không có tác động đến giá bán ra của các sản phẩm tiêu dùng. Giá cả lên/xuống chủ yếu phụ thuộc nhu cầu tiêu dùng và lượng cung cấp hàng hoá trong ngày.
Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho rằng, tại các chợ và các siêu thị, hầu hết các mặt hàng đều không có giảm giá. Giá xăng dầu tiếp tục giảm song đến nay cũng chưa có tác động nhiều đến thị trường, các mặt hàng thiết yếu vẫn giữ giá với lý do thời vụ và tâm lý tiêu dùng. Điều này là một nghịch lý bởi lẽ theo ông Phú, giá thực phẩm, rau củ phụ thuộc nhiều yếu tố như nguồn hàng, thời tiết, mùa vụ… nhưng giá xăng dầu vẫn tác động khoảng 10% giá thành. Để người dân không phải gánh chịu việc giá tiêu dùng đứng yên như hiện nay, nhà quản lý có thể đưa ra các giải pháp điều chỉnh để thực hiện bình ổn giá, thực hiện an sinh xã hội trong thời gian tới.
Đức Dũng