"Quê hương", hai tiếng thân thương từ lâu đã ăn vào máu thịt của mỗi người con Việt, dù ở bất cứ nơi đâu. "Tết Tây không phải Tết của Ta", câu nói vui đã rất quen thuộc, song với mỗi người Việt Nam khi sống xa Tổ quốc, càng sát thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới, ai nấy đều tranh thủ tối đa thời gian sau giờ làm đi mua sắm thực phẩm, hoa trái ngày Tết.
Anh Minh (thứ hai từ trái sang) cùng những người bạn trông bánh chưng ngày Tết. |
Cách Thủ đô Hà Nội hơn 10.000 km, tại kinh đô ánh sáng Pari, tâm điểm của ngày Tết cổ truyền phải kể đến là khu chợ người châu Á ở quận 13. Đây là nơi mà bất cứ người Việt Nam nào khi đặt chân đến Pari cũng đều muốn tìm đến thưởng thức hương vị phở, bún quê nhà giữa một trời Âu thật đặc biệt. Ngày giáp Tết, khu chợ được trang trí rực rỡ hơn, dòng người mua sắm đông đúc với hàng dài xe nối đuôi nhau vào bãi đỗ.
Ở đây, có đủ mọi thứ hương vị của ngày Tết từ lá dong gói bánh chưng, đến bánh mứt, hoa quả bày cho mâm ngũ quả. Ngày cuối năm, gặp bà con Việt kiều đi mua sắm Tết, với dáng vẻ tất bật, vội vàng, song vẫn phải kiên trì đứng xếp hàng dài chờ thanh toán. Nằm không xa khu chợ ở quận 13 là chợ Thanh Bình Jeune, một khu chợ thuần Việt từ lâu đã nức tiếng Pari với các sản phẩm Việt truyền thống được nhập từ trong nước sang. Một không gian chợ quê thuần Việt đã được dựng lên trong khuôn viên chợ để đón bà con đến vui chơi và mua sắm trong dịp Tết.
Ngoài những sản phẩm truyền thống ngày Tết như bánh chưng, bánh tét, củ kiệu, dưa hành, cây nêu, nổi bật trong không gian chợ là khu trưng bày và bán các loại báo Tết được đưa từ trong nước sang. Những tờ báo Tết màu sắc thật đẹp, còn thơm mùi mực in được nhiều Việt kiều lật xem với tâm trạng xốn xang đến lạ. Ở phương trời xa, giờ đây nhờ sự thuận tiện của giao thông, đặc biệt là đường không, các ấn phẩm văn hóa Việt Nam, kể cả băng đĩa nhạc trữ tình trong nước sản xuất, đã xuất hiện ngày một nhiều trong các khu chợ Việt như chợ Thanh Bình Jeune, được đông đảo kiều bào đón nhận.
Trong dòng người tranh thủ mua sắm Tết ngày cuối năm, chúng tôi tình cờ gặp anh Minh, một người bạn ở Courdimanche (ngoại ô Pari). Anh khoe năm nay, nhờ một người bạn làm đại diện Vietnam Airlines tại Pháp tài trợ lá dong và lạt từ Việt Nam sang, anh quyết định cùng một số gia đình bạn bè người Việt tập hợp, rủ nhau gói bánh chưng, thay vì đi mua ở chợ như mọi năm. Anh Minh cho biết xa quê đã 30 năm rồi, song đây là lần đầu tiên anh và gia đình mới có cảm giác đón Tết với không khí gói, luộc bánh chưng như thời còn ở quê nhà. Anh rủ chúng tôi đến nhà cùng gói bánh chưng và chung vui trong bữa cơm tất niên.
Chưa có kinh nghiệm gói bánh lần nào, anh Minh phải nhờ gia đình anh chị Điệp Bích, sống cách nơi anh ở hơn 50 km, tư vấn từ khâu chuẩn bị và đến nhà hướng dẫn mọi người gói bánh.Anh Mạnh, người bạn lâu năm với anh Minh, rất tích cực tổ chức, liên lạc, tập hợp các gia đình đến cùng tham gia gói bánh. Anh Mạnh cho biết thùng phuy sắt nấu bánh được đặt mua qua mạng là thùng chứa caramen. Củi nấu bánh chưng là những súc gỗ thông to, được lấy từ nhà kho. Công đoạn ngâm gạo nếp, đỗ được chuẩn bị trước.
Nhà vắng bàn tay phụ nữ, nên việc chuẩn bị bữa cơm ngày Tết của anh Minh có phần bận rộn hơn, với sự trợ giúp của gia đình các bạn đến từ các vùng lân cận. Cũng nhờ tổ chức gói bánh chưng mà hai cô con gái của anh đang học phổ thông mới biết được tường tận quy trình gói bánh. Trông hai cô bé lần đầu thấy gói bánh chưng, rất chăm chú theo dõi và giúp đỡ người lớn. Tuy không dùng khuôn, song những chiếc bánh chưng khi được hoàn thành trông cũng vuông vức, sắc cạnh, dù có to hơn nhiều so với bánh bán ở chợ. Cảm tưởng về lần đầu được gói bánh chưng trên đất Pháp, chị Vân (bạn anh Minh) nói rất vui và hồi hộp chờ chiếc bánh thành phẩm ra lò.
Vốn là một chủ nhà hàng, có tài chế biến đồ ăn, trong bữa cơm ngày cuối năm, anh Minh muốn tự tay làm đãi bạn các món shusi kiểu Nhật với cá Hồi sống. Khi bữa cơm tối được dọn ra cũng là lúc công đoạn gói bánh chưng hoàn thành và cho vào nồi luộc. Ai nấy đều tỏ ra phấn khởi với thành quả đạt được. Bữa cơm ngày cuối năm thêm phần ấm cúng, rộn ràng trong sự phấn chấn của những người bạn được quây quần bên nhau, hàn huyên bao điều sau những tháng ngày bận rộn.
Đêm xuống, ngồi canh thùng bánh chưng trong khu vườn nhà rộng đến gần 3000 m2, bên ánh lửa đượm nồng của gỗ thông, làm cho tâm trạng những người con xa quê hương như anh Minh, anh Nhàn, anh Dân, chị Vân, thêm bồi hồi, tâm tưởng hướng về quê hương nơi cũng đang chờ đón thời khắc năm mới điểm.
Khi ánh bình minh ló rạng, cũng là lúc lửa đun bánh gần tàn. 40 chiếc bánh chưng cả mặn và ngọt, được vớt ra, ép chặt và được phân phối cho các gia đình.Cầm từng cặp bánh nóng hổi trên tay đem ra xe, ai nấy dù mệt sau một đêm vui chơi, trò chuyện, trông bánh, vẫn cảm thấy háo hức và rủ nhau hẹn sang năm sẽ tổ chức gói bánh chưng luân phiên ở một nhà khác. Mọi người đã ra về, anh Minh còn với theo chúng tôi tâm sự: "Ở quê nhà mọi thứ có thể đủ đầy, song ở đây, chỉ với việc được cùng nhau gói và trông bánh chưng bên ánh lửa bập bùng, cũng khiến lòng những người con xa quê hương, được sưởi ấm, trong tình yêu thương cộng đồng và bè bạn. Mình tin và cảm ơn mọi người vì điều đó".
Bài ảnh: Trung Dũng (P/v TTXVN tại Pháp)