Quốc vương Muhammad V đưa tay chào trong lễ đón chính thức tại Quốc hội ở Kuala Lumpur ngày 13/12/2016. Ảnh: EPA
Thông báo của Hoàng cung Malaysia cho biết Quốc vương Muhammad V đã thoái vị và quyết định này có hiệu lực ngay từ ngày 6/1.
Tiểu vương Muhammad V, tên đầy đủ là Tengku Muhammad Faris Petra ibni Tengku Ismail Petra, đã đăng quang và trở thành Quốc vương thứ 15 ở Hoàng cung Istana Negara, Kuala Lumpur, Malaysia vào ngày 24/4/2017.
Theo quy định, Quốc vương Malaysia được lựa chọn dựa trên 9 tiểu vương là người cai trị 9 bang ở Malaysia. Quốc vương trị vì đất nước trong nhiệm kỳ kéo dài 5 năm.
Sultan Muhammad V hôn lên cuốn kinh Quran trong lễ đăng quang tại Cung điện Istana Negara ngày 24/4/2017. Ảnh: Bộ Thông tin Malaysia
Cuối tháng 11/2018, mạng xã hội đã xôn xao những tấm hình đám cưới xa hoa của Quốc vương Muhammad V với hoa hậu kiêm người mẫu Nga Oksana Voevodina tại Moskva. Đám cưới được truyền thông Anh đưa tin, tuy nhiên không có thông tin chính thức nào từ Hoàng gia xác nhận hoặc bác bỏ.
Sau đó xuất hiện những tin đồn về sức ép buộc Quốc vương Muhammad V phải ra đi.
Quốc vương Muhammad V, năm nay 49 tuổi, từng là người trẻ nhất trong các tiểu vương được bầu làm Quốc vương Malaysia. Khi đăng quang ở tuổi 47, ông kém một nửa số tuổi so với người tiền nhiệm, Quốc vương Abdul Halim Mu'adzam Shah, 89 tuổi. Trong lịch sử Malaysia, chỉ có một số quốc vương đăng quang khi mới ngoài 40 tuổi.
Các nhà lãnh đạo Malaysia và hầu hết cộng đồng mạng xã hội nước này đã bày tỏ tâm trạng sốc và tiếc nuối trước quyết định của Quốc vương Muhammad V.
Cựu Thủ tướng Datuk Seri Najib Tun Razak bày tỏ sự đánh giá cao nhất đối với Quốc vương trên trang Facebook cá nhân: "Chúng tôi, người Malaysia, cầu nguyện cho sức khỏe của ngài, cầu cho ngài được Thánh Allah phù hộ. Đức Vua muôn năm!", ông viết.
Quốc vương Muhammad V cầu nguyện trong lễ chào đón tại Quốc hội ở Kuala Lumpur ngày 13/12/2016. Ảnh: AFP
Sultan Muhammad V hôn cây kiếm lễ trong lễ đăng quang ngày 24/4/2017. Ảnh: Bộ Thông tin Malaysia
Quyết định của Quốc vương Muhammad V chấm dứt khoảng 750 ngày ông trị vì đất nước sau khi nối ngôi Sultan Abdul Halim Shah (tiểu vương của bang Kedah). Đây là lần đầu tiên một Quốc vương Malaysia thoái vị trước khi kết thúc nhiệm kỳ 5 năm.
Tuy nhiên, triều đại của ông chưa phải là ngắn nhất. Năm 1960, Sultan Hisamuddin Alam Shah của tiểu bang Selangor đã băng hà chỉ 140 ngày sau khi đăng quang Quốc vương thứ hai.
Sultan Muhammad V trong lễ tuyên thệ tại Quốc hooin ngày 17/7/2018. Ảnh: The Malaysian Insight
Mặc dù lý do chính thức của quyết định thoái vị chưa được công bố, Quốc vương Mohammad V không xa lạ với nhiều tranh cãi trong đó có tranh chấp giữa ông và người cha, là tiểu vương của bang Kelantan, hay việc ông trì hoãn bổ nhiệm Tiến sĩ Mahathir Mohamad làm tân Thủ tướng, hay việc ông châm biếm việc chi tiêu của các nghị sĩ Malaysia.
Trước khi lên ngôi, Muhammad V được biết đến với tên Tengku Muhammad Faris Petra. Ông được tuyên bố trở thành tiểu vương của bang Kelantan(Sultan of Kelantan) trong sự phản đối của chính người cha của ông là Tiểu vưsmail Petra.
Sultan Ismail trải qua một cơn đột quỵ và bị Hội đồng Kế vị Kelantan đánh giá là không đảm bảo sức khỏe để tiếp tục trị vì theo Điều 29A của hiến pháp bang. Sultan Ismail bất bình với phán quyết của Hội đồng đưa con trai ông lên ngôi Sultan của Kelantan và vào năm 2010, các luật sư của ông đã đệ đơn khiếu nại lên Tòa án Liên bang cáo buộc rằng phán quyết trên là vi hiến.
Sultan Muhammad V đọc bài Diễn văn Hoàng gia tại Quốc hội ngày 17/7/2018. Ảnh: The Malaysian Insight
Quốc vương Muhammad V (phải) và Thủ tướng Mahathir Mohamad trong lễ khai mặc phiên họp toàn thể đầu tiên của Quốc hội Malaysia khóa 14 vào ngày 17/7/2018. Ảnh: EPA
Liên bang Malaysia bao gồm 9 chính thể bang (tiểu quốc). Hiến pháp các tiểu quốc quy định ngôi vua phải là nam theo Hồi giáo và thuộc hoàng tộc. Các tiểu quốc đều gọi nhà vua của mình là Sultan, ngoại trừ tiểu quốc Perlis gọi là Raja và Negeri Sembilan gọi là Yang di-Pertuan Besar.
Cứ 5 năm hội nghị bầu Yang di-Pertuan Agong (quốc vương Malaysia) được tổ chức hoặc trong trường hợp khuyết Yang di-Pertuan Agong (do nhà vua băng hà, thoái vị hoặc không đủ điều kiện sức khỏe).
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (trái) and Quốc vương Muhammad V tại buổi yến tiệc do Quốc vương Brunei chiêu đãi tại thủ đô Bandar Seri Begawan, Brunei ngày 6/10/2017. Ảnh: EPA
Vua Malaysia là người đứng đầu quốc gia. Vai trò của nhà vua là Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Malaysia, thực hiện chức năng ngoại giao như nguyên thủ quốc gia tiếp đại sứ, nhận quốc thư... hay thăm viếng đón tiếp ngoại giao.
Nhà vua đóng vai trò là người đứng đầu đạo Hồi tại đất nước, 4 bang không có tiểu vương (Penang, Malacca, Sabah và Sarawak) và vùng lãnh thổ liên bang. Tương tự các nhà vua khác, vua Malaysia hành động theo sự tham vấn của Thủ tướng, và bổ nhiệm Thủ tướng là người đứng đầu đa số tại Hạ viện và có quyền từ chối giải tán Hạ viện.
Vua Malaysia cũng có quyền bổ nhiệm các thống đốc 4 bang không có tiểu vương theo sự tham vấn của Thủ tướng và Thủ hiến các tiểu bang.
Quốc vương Muhammad V duyệt đội danh dự trong ngày khai mạc kỳ họp quốc hội 6/3/2017. Ảnh: AFP
Video hình ảnh Quốc vương Muhammad V khi còn tại vị:
Sultan Muhammad V duyệt đội danh dự tại Lễ kỷ niệm Ngày Merdeka lần thứ 61 tại Putrajaya hôm 31/8/2018. Ảnh: The Malaysian Insight