Được cả nước Mỹ chú ý tới sau khi trở thành tổng thống sau vụ ám sát Tổng thống đương nhiệm William McKinley vào năm 1901, ông Roosevelt đã chiếm được cảm tình của hầu hết người dân Mỹ nhờ nghị lực phi thường và nhiệt huyết sục sôi của tuổi trẻ. Sau nỗ lực mở rộng quyền hành pháp, ông Roosevelt trở thành "Tổng thống hiện đại" đầu tiên và để lại dấu ấn không thể phai nhòa trên chính trường Mỹ.
Trong suốt chặng đường đó, ông Roosevelt đã nhiều lần thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”. Ông đã giành giật mạng sống với căn bệnh hen suyễn suốt thời thơ ấu, sống sót trong Chiến tranh Tây Ban Nha - Mỹ, trải qua vụ ám sát chấn động và suýt chết vì cơn sốt nguy kịch ở Amazon. Vị Tổng thống thứ 26 của nước Mỹ cũng mang một viên đạn trong ngực, bị mất một phần thị lực, thính lực, bị gãy xương sườn ít nhất một lần và nhiều lần ngã ngựa.
Mặc dù với nhiều người, Roosevelt dường như vẫn khỏe mạnh trong những tháng cuối đời, nhưng ít ai biết rằng ông đã phải âm thầm chiến đấu với những chấn thương tâm lý và vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong nhiều tháng trước khi qua đời.
Từ cậu bé ốm yếu đến "Bull Moose" dũng mãnh
Sau khi ra đời ngày 27/10/1858,“bóng ma tử thần” đã đeo bám cậu bé Theodore Roosevelt.
“Tôi là một cậu bé ốm yếu, mảnh khảnh, mắc bệnh hen suyễn mãn tính và thường xuyên phải đi xa để tìm một nơi để hít thở”, cựu Tổng thống Roosevelt kể lại trong một cuốn tự truyện.
Tuy nhiên, Roosevelt đã có một cuộc sống rất năng động. Được cha khuyến khích nên làm gì đó để cải thiện sức khỏe và giải tỏa tâm trí, Roosevelt đã tích cực tập thể dục để trở nên cường tráng hơn. Thậm chí, Roosevelt còn không nghe theo lời cảnh báo của bác sĩ khi còn trẻ là hạn chế hoạt động gắng sức vì tim yếu.
Roosevelt nói với bác sĩ: “Tôi sẽ làm tất cả những điều mà ông bảo tôi không được làm. Nếu tôi phải sống cuộc sống mà ông vạch ra, tôi không biết nó sẽ ngắn ngủi như thế nào”.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Harvard năm 1880, Roosevelt đã sống cuộc đời như ông đã nói. Năm 1898, ông đã vào sinh ra tử trong chiến tranh Tây Ban Nha - Mỹ. Trong ngày mà sau này Roosevelt gọi là “ngày trọng đại nhất trong cuộc đời mình”, ông đã lãnh đạo một trung đoàn kỵ binh tình nguyện, mang tên Rough Riders lên đồi San Juan vào ngày 1/7, giúp quân Mỹ giành chiến thắng dưới hỏa lực dày đặc của đối phương.
Roosevelt đã trở thành anh hùng dân tộc. Ông đã cưỡi ngựa đến dinh thự của Thống đốc ở New York và ngay sau đó được bổ nhiệm làm Phó tổng thống dưới thời William McKinley. Khi cựu Tổng thống McKinley bị ám sát năm 1901, Theodore Roosevelt trở thành Tổng thống trẻ nhất trong lịch sử nước Mỹ, ở tuổi 43.
Cả trong và sau nhiệm kỳ, ông Roosevelt đã nhận được sự yêu mến của người dân trên khắp đất nước. Khi còn đương nhiệm, Roosevelt đã mời những kiến trúc sư nổi tiếng thời bấy giờ cải tạo nơi ở và làm việc của Tổng thống Mỹ, để nơi này chính thức được gọi là Nhà Trắng. Ông cũng là người mở rộng quyền lực cũng như tầm ảnh hưởng của tổng thống.
Mặc dù đã từ chức sau 2 nhiệm kỳ, nhưng Roosevelt khiến nhiều người sửng sốt khi tuyên bố ý định tranh cử nhiệm kỳ thứ 3 vào năm 1912. Trong chiến dịch tranh cử này, cựu tổng thống Roosevelt một lần nữa đã sống sót trong một vụ ám sát gây chấn động. Ông đã bị sát thủ bắn vào ngực ở Milwaukee, Wisconsin.
Mở đầu bài phát biểu trong chiến dịch tái tranh cử ngày 14/10/1912, ông Roosevelt tuyên bố: “Tôi vừa mới bị bắn”.
Khán giả trong khán phòng tại Milwaukee sửng sốt khi Roosevelt cởi cúc áo vest, để lộ chiếc áo sơ mi dính máu. “Cần nhiều hơn thế mới giết được một Bull Moose - chú nai sừng tấm”, ông nói. Ông đưa tay vào túi áo khoác, lấy ra tập diễn văn dày 50 trang bị thủng lỗ.
“May mắn thay, tôi để bản thảo bài phát biểu ở đây. Các bạn thấy đấy, tôi đã lên kế hoạch thực hiện một bài phát biểu dài, một viên đạn đã xuyên qua tập giấy này và có lẽ nó đã ngăn viên đạn đi vào tim tôi. Viên đạn giờ vẫn ở trong người tôi. Vì vậy, tôi không thể phát biểu quá dài, nhưng tôi sẽ cố gắng hết sức”, Roosevelt nói.
Sau khi tiết lộ những gì đã xảy ra với công chúng, ông Roosevelt vẫn tiếp tục phát biểu trong 84 phút. Tuy nhiên, trong chiến dịch tranh cử lần đó, ông Roosevelt đã thua cựu Tổng thống Woodrow Wilson.
Sau đó, trong hành trình khám phá Amazon cùng con trai Kermit, ông Roosevelt đã bị sốt và một lần nữa đối mặt với tử thần. Theo tờ History, nhà tự nhiên học George Cherrie nhớ lại: “Đã có nhiều ngày, nhiều buổi sáng tốt lành, tôi nhìn Đại tá Roosevelt và tự nhủ: Tối nay ông ấy sẽ không ở cùng chúng tôi. Và tôi cũng đã nói điều đó vào buổi tối, ông ấy không thể sống đến sáng mai”
Nhưng trước sự sửng sốt của nhiều người - bao gồm cả bản thân Roosevelt - cựu tổng thống đã vượt qua cơn sốt nguy hiểm đó. Vào thời điểm ông trở lại New York vào tháng 5/1914, cơn sốt của Roosevelt lại tiếp tục bị đánh bại, giống như viên đạn của sát thủ và căn bệnh hen suyễn thời thơ ấu của ông.
Nỗi đau tinh thần và vấn đề sức khỏe của Roosevelt
Quân cờ đầu tiên trong hiệu ứng Domino dẫn đến cái chết của Roosevelt chính là sự ra đi đột ngột của Quentin - con trai út của ông. Tháng 7/1917, Quentin Roosevelt đã lên đường sang châu Âu để tham chiến trong Thế chiến thứ nhất cùng với 3 người anh em của mình. Nhưng vào ngày 14/7/1918, khi đang hỗ trợ trên không trong Trận chiến sông Marne lần thứ hai, Quentin đã bị máy bay Đức bắn hạ.
“Tôi và mẹ của Quentin đã rất vui vì con mình ra mặt trận, có cơ hội phục vụ đất nước và thể hiện những gì Quentin có trước khi bi kịch ập đến”, ông Roosevelt nói trước công chúng
Tuy nhiên, trên cương vị là một người cha, cựu tổng thống đã vô cùng đau đớn, ông phải vật lộn với cái chết của con trai mình trong những ngày sau đó. Roosevelt đã “chán nản” và “quẫn trí” sau khi Quentin qua đời. Ông luôn phải vẫnđấu tranh rằng Quentin đã vượt qua cuộc chiến để an ủi bản thân.
Nén lại nỗi đau mất con, Roosevelt ấp ủ ý định tranh cử tổng thống một lần nữa vào năm 1920, nhưng ông bắt đầu đổ bệnh. Đến mùa thu, căn bệnh thấp khớp tấn công Roosevelt và ôngphải nhập viện để điều trị. Và đến ngày 6/1/1919, Theodore Roosevelt đột ngột qua đời ở tuổi 60.
Ông Roosevelt qua đời như thế nào?
Vào đêm trước khi qua đời, “chú nai sừng tấm” dường như vẫn khỏe mạnh. Roosevelt đã dành cả buổi tối để chỉnh sửa bản sao của một bài báo trên Tạp chí Metropolitan mà ông đã viết để công kích Tổng thống Wilson.
Roosevelt cũng gặp bác sĩ gia đình, Tiến sĩ George W. Faller, người đã đến nhà riêng của ông ở Oyster Bay, New York, vào khoảng 8 giờ tối.
“Ông ấy nói về mọi thứ, trừ bản thân và tình trạng sức khỏe của mình,” bác sĩ Faller kể lại với The New York Times. “Những ngày tháng sống trong bệnh tật đã không khiến ngoại hình của Roosevelt thay đổi nhiều. Ông ấy vẫn hồng hào, và nhìn bề ngoài, dường như ông vẫn rất cường tráng”.
Tuy nhiên, khi rời đi, bác sĩ Faller đã được gọi lại vì Roosevelt nói rằng ông bị khó thở. Cựu Tổng thống nói với Faller rằng ông cảm thấy như “tim mình sắp ngừng đập”, nhưng dường như không quá lo lắng. Bác sĩ Faller đã ở lại theo dõi Roosevelt cho đến khi ông cảm thấy tốt hơn.
Thời điểm đó, khi Roosevelt chuẩn bị đi ngủ, ông được cho là đã nói những lời cuối cùng với người phục vụ ông, James Amos. Roosevelt nói rằng Amos hãy tắt đèn và nghỉ ngơi.
Khoảng 4 giờ sáng, Amos hoảng hốt khi nghe tiếng thở gấp của ông Roosevelt và gọi bác sĩ Faller. Nhưng khi Faller nhận được thông tin và đến nhà của Roosevelt thì đã quá muộn.
“Khi tôi được gọi đến, ông ấy đã qua đời”, bác sĩ Faller nói.
Cái chết của Roosevelt đã đánh dấu sự kết thúc của một chương trong lịch sử nước Mỹ và gây sốc cho những ai từng dõi theo cuộc đời ông. Phó Tổng thống Thomas R. Marshall đã tuyên bố sau khi biết tin: “Cái chết đã đưa Roosevelt chìm trong giấc ngủ, vì nếu ông ấy tỉnh lại, sẽ có một cuộc chiến.”
Ông Roosevelt đã để lại một di sản khá lớn. Khi còn tại vị, ông Roosevelt đã chuyển đổi vai trò của tổng thống. Tính cách mạnh mẽ, tràn đầy năng lượng của ông đã khiến văn phòng tổng thống trở nên quyền lực hơn bao giờ hết, đặt nền móng cho chức vụ tổng thống hiện đại.
Cái chết của Theodore Roosevelt cũng khép lại cuộc đời đáng chú ý của một vị Tổng thống đáng kính. Từ cậu bé ốm yếu, ông Roosevelt đã trở thành “nai sừng tấm” dũng mãnh và điều đó đã thay đổi đổi cả một quốc gia.