Trong bài phát biểu khởi động chính thức chiến dịch tranh cử tổng thống tại New York ngày 13/6, cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton khẳng định: “Tôi có thể không phải là ứng cử viên trẻ nhất trong cuộc đua, nhưng tôi sẽ là nữ tổng thống trẻ nhất trong lịch sử nước Mỹ”. Với câu phát biểu đó, bà Clinton đã chính thức “chìa” lá bài giới tính của mình trong cuộc đua vào Nhà Trắng, nước cờ mà bà đã không chơi trong cuộc tranh cử cách đây 7 năm vì nó bị lu mờ trước lá bài chủng tộc của ứng cử viên Barack Obama.
Trong số hơn 5.500 người ủng hộ tới nghe bà Clinton phát biểu, rất nhiều người là phụ nữ. Họ dành cho bà sự ủng hộ tuyệt đối. Khi nghe bà Clinton phát biểu, thậm chí có người còn rơi nước mắt vì vui sướng khi họ đã có một ứng cử viên để gửi trọn niềm tin.
Bà Hillary Clinton tại buổi phát động tranh cử chính thức ở New York. |
Bà Clinton nói rằng cuộc chiến mà bà phải phát động là đảm bảo cho mọi trẻ em có cùng cơ hội như cháu gái của bà. Trong cuộc tranh cử hồi năm 2008, một cố vấn cho rằng cử tri có thể không cần một ứng cử viên nữ, đặc biệt là trong thời điểm đó. Tuy nhiên, thế giới hiện nay đã thay đổi, rất nhiều người nổi tiếng đã công khai tuyên bố ủng hộ nam nữ bình quyền như nữ ca sĩ Beyoncé, người từng biểu diễn trước phông nền cho chữ “feminist” (nam nữ bình quyền), nữ đạo diễn Shonda Rhimes – người có ba chương trình truyền hình siêu ăn khách trong đó nhân vật chính đều là nữ.
Kể từ khi thông báo sẽ tranh cử tổng thống, bà Clinton đã tỏ dấu hiệu rằng các vấn đề của phụ nữ sẽ là một phần trong các chính sách kinh tế diện rộng của mình nếu trở thành tổng thống Mỹ. Trong đó, bà từng nêu hai vấn đề là bình đẳng lương giữa nam và nữ, chế độ nghỉ hưởng lương dành cho các bà mẹ mới sinh con. Trong bài phát biểu hôm 13/6 vừa rồi, bà Clinton nói: “Chúng ta biết rằng khi phụ nữ mạnh thì gia đình sẽ mạnh. Khi gia đình mạnh thì đất nước sẽ mạnh. Do vậy, đây không chỉ là vấn đề giải phóng tiềm năng của phụ nữ”. Trước đó, khi tham dự một loạt sự kiện về vấn đề quyền phụ nữ và bình đẳng giới trên toàn thế giới, bà Clinton đã nhấn mạnh: “Ở đâu tính đến quyền lợi của phụ nữ, ở đó có dân chủ, có ổn định và thịnh vượng”.
Tất cả cho thấy ứng cử viên hàng đầu của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng đã không còn tránh vấn đề giới tính như cuộc tranh cử lần trước. Và đây có thể là con át chủ bài quyết định sự thành bại của bà Clinton.
Các nghiên cứu cho thấy ứng cử viên nữ có thể giành lá phiếu của cử tri khi gắn mình với những người phụ nữ, những bà mẹ, những người con gái, thậm chí những người bà. Bằng cách dùng trải nghiệm cá nhân, ứng cử viên nữ có thể khiến cử tri nữ yêu mến mình hơn khi thể hiện sự đồng cảm với họ. Mà đối với cử tri nữ, sự đồng cảm với ứng cử viên nữ gắn bó chặt chẽ với khả năng họ bầu cho ứng cử viên đó. Bà Adrienne Kimmell, Giám đốc điều hành Tổ chức Barbara Lee, tổ chức thúc đẩy bình đẳng giới trong chính trường Mỹ, nhấn mạnh: “Cử tri có thể bỏ phiếu cho ứng cử viên nam dù không thích họ. Tuy nhiên, để họ bầu cho ứng cử viên nữ, họ cần phải thích ứng cử viên đó”.
Theo lời khuyên của Tổ chức Barbara Lee, ứng cử viên nữ nên đưa cả gia đình mình tham gia vào chiến dịch tranh cử để thể hiện tinh thần ấm áp, tích cực. Đây cũng là cơ hội để chứng tỏ vai trò của gia đình trong việc khích lệ một ứng cử viên nữ theo đuổi sự nghiệp chính trị. Tuy nhiên, điều này chỉ phát huy tác dụng khi ứng cử viên đó được coi là có năng lực.
Về ứng cử viên Clinton, bà Kimmell nhận định: Từng trải nhiệm qua nhiều cương vị như Đệ nhất Phu nhân, thượng nghị sĩ Mỹ và gần đây nhất là Ngoại trưởng Mỹ, bà Clinton có lợi ở chỗ là không cần mất quá nhiều thời gian chứng tỏ năng lực của mình vì công chúng Mỹ đã biết rõ. Nhờ đó, bà có thêm thời gian để kết nối về mặt tình cảm với cử tri Mỹ. Bà Kimmell nói: “Hầu như không có mấy ứng cử viên tổng thống trong lịch sử có được lý lịch mà bà Clinton hiện có”.
Trước những phân tích đó, các nhà quan sát và nhà khoa học chính trị dự báo lá bài giới tính có lẽ sẽ là phép tính thành công lớn nhất của bà Clinton trong chiến dịch tranh cử. Và cho đến thời điểm này, dường như bà Clinton đã tạo dựng được một tấm ván để bật với lá bài đó.
Điều tra của trường Đại học Quinnipiac gần đây cho thấy 54% phụ nữ thuộc cả hai đảng hiện có quan điểm ủng hộ bà Clinton. Bà Melanne Verveer, đại sứ Mỹ về vấn đề phụ nữ toàn cầu, cho rằng bà Clinton có sự nhạy cảm với các vấn đề của phụ nữ và bà hiểu tầm quan trọng của các vấn đề đó. Bà Verveer nói: “Liệu bà Clinton có thực sự phá vỡ được rào cản giới tính hay không sẽ có tác động mang tính biểu tượng và bà sẽ trở thành hình mẫu cho rất nhiều phụ nữ trên toàn thế giới”.
Vậy lá bài giới tính của bà Clinton sẽ được sử dụng như thế nào trong cuộc đua khốc liệt này, nhất là khi phe Cộng hòa cũng có một ứng cử viên nữ? Dù nó được bà Clinton sử dụng như thế nào đi chăng nữa, thì cũng cần phải nhấn mạnh một điều rằng nếu sử dụng thái quá, lá bài có thể phản tác dụng.