Bầu cử Mỹ: Đảng Cộng hòa vẫn ‘mờ mịt’ về nghị sự nhiệm kỳ 2 của ông Trump

Hồi năm ngoái, thủ lĩnh phe đa số đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell cho biết ông muốn cuộc bầu cử năm 2020 sẽ là một cuộc trưng cầu dân ý về chủ nghĩa xã hội. Nhưng thay vào đó, mọi thứ giờ chuyển thành một cuộc trưng cầu dân ý về Trump, một viễn cảnh mà các nghị sĩ Cộng hòa muốn tránh. Việc thiếu thông tin về chủ trương và kế hoạch của ông Trump khiến các ứng viên của đảng gặp khó trong điều phối các thông điệp của chiến dịch tranh cử trước thời điểm tháng 11.

Giới nghị sĩ Cộng hòa nhìn nhận, ông Trump dành quá nhiều thời gian cho việc đăng tải chỉ trích trên mạng xã hội Twitter, nhưng lại thiếu nỗ lực trong truyền tải tầm nhìn của ông nếu thắng cử nhiệm kỳ hai. Số này muốn khắc sâu hơn nữa sự đối lập giữa đảng Cộng hòa với đảng Dân chủ trong nhiều vấn đề như thuế, quy định luật – lĩnh vực mà họ cho rằng có thể là một phần giúp giành chiến thắng trong cuộc đua vào mùa thu tới.

Nhiều thượng nghị Cộng hòa cho biết hầu như không có thảo luận gì trong nội bộ đảng bàn về chương trình nghị sự đối với nhiệm kỳ hai của ông Trump. Khi được hỏi liệu có biết gì về nghị trình của ông Trump hay không, Thượng nghị sĩ Chuck Grassley, Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện cho biết, nội bộ đảng mới chỉ đề cập đến khả năng bộ nhiệm thêm một thẩm phán tối cao và lấp đầy các vị trí thẩm phán còn bỏ trống. 

“Đó là thứ duy nhất được đưa ra thảo luận. Nếu thắng cử, ông Trump sẽ đưa ra một bản danh sách mới, trong đó có một số người đã được chọn từ trước đây, để đưa ra chọn vào Tòa án Tối cao. Tôi đoán chúng ta sẽ ký thỏa thuận thương mại tự do với Anh, với Kenya nữa”, ông Grassley chia sẻ, đồng thời dự đoán ông Trump sẽ nói nhiều hơn tới chương trình nghị sự trong thời gian tới. 

Một thượng nghị sĩ Cộng hòa giấu tên khác cho biết, hầu như chưa có định hướng gì từ Nhà Trắng về chương trình nghị sự trong trường hợp ông Trump thắng cử nhiệm kỳ 2. Khi được hỏi đương kim tổng thống đã bao giờ phác thảo nghị trình nắm quyền sau 2020 trước các thượng nghị sĩ trong đảng hay chưa, nguồn tin khẳng định “chưa hề”. 

Nhân vật này nhìn nhận, cần có sự thay đổi để bảo đảm đảng Cộng hòa có được cơ hội tốt hơn trong nắm quyền kiểm soát Nhà Trắng và Thượng viện. Theo ông, cần có lời giải thích rõ ràng hơn về chương trình nghị sự của tổng thống. Bởi “các ứng viên chiến thắng hay thất bại một phần là từ việc họ mô tả sẽ hành động ra sao nếu thắng cử. Có nhiều lý do để cử tri bầu cho người này, chống lại người kia. Một trong số đó là tinh thần ‘nếu tôi được chọn, đây là những gì các bạn có thể kỳ vọng’”.

Sự thiếu rõ ràng về thông điệp này được thể hiện khá rõ trong một chương trình trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình Fox News mới đây. Khi người dẫn chương trình Sean Hannity đặt câu hỏi về kế hoạch đối với nhiệm kỳ hai, ông Trump đã đưa ra câu trả lời dài dòng, thiếu những điểm nhấn cụ thể. 

Khi Hannity hỏi về những ưu tiên cá nhân trong nhiệm kỳ hai, đương kim tổng thống Mỹ chỉ nói chung chung theo kiểu “cụm từ kinh nghiệm là một cụm từ rất quan trọng” mà lúc được bầu lên ông còn chưa hiểu hết. Sau đó, ông Trump chuyển sang tấn công cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, nói ông này là “người dốt nát”.

Việc thiếu vắng chương trình nghị sự khi chỉ còn 4 tháng nữa là đến kỳ bầu cử đã gây ra mưa chỉ trích, buộc nhiều nghị sĩ Cộng hòa phải lên tiếng.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham cho rằng chương trình nghị sự đó nên là “hoàn tất các công việc đã khởi động trong nhiệm kỳ đầu, đạt thỏa thuận về sửa chữa hệ thống nhập cư đã bị đứt gãy, xây tường biên giới, bổ nhiệm thêm các thẩm phán. Duy trì quân đội mạnh, độc lập về năng lượng, không chỉ cho thế hệ này mà cả thế hệ mai sau”. Ông Graham cũng nhìn nhận, cá nhân ông Trump cần đề cập đến kế hoạch giải quyết nợ công và bảo đảm Iran không bao giờ sở hữu vũ khí nguyên tử. 

Theo Whip John Thune, nhân vật số 3 của đảng Cộng hòa tại Thượng viện, nếu muốn tranh luận, đương kim tổng thống sẽ có nhiều điều để nói về những thành quả tốt. Một khi kinh tế Mỹ tiếp tục đà phục hồi sau khi dỡ đóng cửa, tỉ lệ thất nghiệp giảm, ông Trump có thể nói mạnh đến các chính sách liên quan đến tỉ lệ thất nghiệp ở mức thấp nhất từng đạt được trước khi đại dịch bùng phát. 

Thượng nghị sĩ Ron Johnson, một đồng minh thân cận của ông Trump, nhận định việc tranh cử dựa trên một nghị trình rõ ràng là điều luôn hữu ích. “Theo quan điểm của cá nhân, nếu tôi là ông ấy, tôi sẽ nói về những gì đã làm được trong nhiệm kỳ đầu, rất thành công khi đưa nền kinh tế thoát khỏi mức tăng trưởng chậm, đạt tới tốc độ cao kỉ lục, còn tỉ lệ thất nghiệp thì ở mức thấp kỉ lục. Chúng ta cần chính công thức này để thoát ra khỏi hệ lụy từ đại dịch COVID-19”.