Theo báo "Thư tín địa cầu" (Canađa) số ra ngày 12/4, tuần này, cuộc chạy đua vào Nhà Trắng đã bước vào một giai đoạn mới, thay đổi nhanh chóng từ cuộc chiến giành quyền ứng cử của đảng Cộng hòa sang một chiến dịch vận động tranh cử giữa Tổng thống Barack Obama và cựu Thống đốc bang Massachusetts Mitt Romney, hai người có nguồn gốc, tầm nhìn, triết lý và tính cách rất khác nhau.
|
Ứng cử viên Mitt Romney đang chiếm ưu thế tại các bang miền nam nước Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN |
Mặc dù hai ông Obama và Romney đều sống hướng nội và tốt nghiệp trường Luật Harvard, song họ rất khác nhau. Một người là con trai một học giả lưu động đã trở về châu Phi, còn người kia là con trai của một giám đốc công ty ô tô tại Detroit, từng là Thống đốc bang Michigan và thành viên nội các của cựu Tổng thống Richard Nixon. Một người xuất thân bình dân, còn người kia từ giới thượng lưu. Một người trải qua tuổi thơ đầy biến động, còn người kia có tuổi thơ ổn định. Một người trưởng thành từ một nhà tổ chức cộng đồng tại Chicago, người kia là một nhà tư bản mạo hiểm tại Boston. Và khác biệt rõ ràng nhất là một người da đen và một người da trắng.
Thông lệ của cuộc bầu cử Mỹ buộc các ứng cử viên Dân chủ và Cộng hòa phải chuyển về quan điểm trung dung chính trị, sau các trận chiến cực đoan chính trị ban đầu. Điều này có thể cũng đúng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012. Nhưng các khác biệt quan trọng đang chia rẽ hai ứng cử viên và tạo kịch tính cho chiến dịch vận động bầu cử đã được bắt đầu trong tuần này.
Xung đột chủ yếu giữa ông Obama và Romney là về vai trò của chính phủ. Oasinhtơn của ông Obama là một nơi hoạt động nhộn nhịp, các cơ quan quản lý được kính trọng và việc chính phủ can thiệp vào kinh tế được coi là tốt cho xã hội. Chính phủ có trách nhiệm đảm bảo sự trong lành của không khí, sức khỏe của những người thợ mỏ, quyền của người tiêu dùng, sự an toàn của xe cộ, đồ gia dụng và đồ chơi. Trong khi khái niệm chính phủ của ông Romney hầu như ngược lại, có cách tiếp cận hướng theo thị trường hơn và cho rằng sự can thiệp của chính phủ cản trở tăng trưởng kinh tế.
Sự căng thẳng về vai trò của chính phủ là quan trọng nhất bởi vì mỗi đảng đều có một cánh cử tri không hài lòng, nôn nóng, nổi loạn, cứng đầu và thất vọng. Cả hai ứng cử viên trên sẽ tìm cách để xoa dịu những cử tri này với hy vọng có thể lôi kéo họ tham gia bầu cử. Trong một cuộc đua "sít sao", số cử tri đi bầu của mỗi đảng là yếu tố quan trọng. Cả ông Obama lẫn ông Romney đều cố gắng động viên các cử tri bất mãn đi bầu trong ngày bầu cử.
Đối với ông Obama, đó là cánh tả đang thiếu kiên nhẫn với quan điểm của tổng thống về giá trị kinh doanh, thất vọng trước việc ông đang giảm sự can thiệp của các cơ quan chính phủ vào thị trường và có cảm giác bị phản bội về những cam kết mà ông đưa ra về việc cải thiện hệ thống chăm sóc y tế. Đối với ông Romney, đó là cánh hữu nghi ngờ sự bảo thủ không gian dối của ông, lo lắng về quá khứ ôn hòa khi ông làm Thống đốc Massachusetts, nghi ngờ về các động cơ và băn khoăn về uy tín tài phiệt của ông ta.
Tuy nhiên, với tất cả những khó khăn trên, chiến dịch vận động này - giống tất cả các cuộc bầu cử Mỹ khác - đều hướng tới vấn đề địa lý và toán học. Cuối cùng, các ứng cử viên phải giành được 270 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng vào tháng 11 tới. Ông Obama không thể dựa vào một số bang đã giúp ông giành chiến thắng năm 2008, nhất là các bang Virginia, Carolina Bắc, Indiana và có thể cả Colorado và New Mexico. Ông Romney đã thua trong chiến dịch vận động ứng cử viên đảng Cộng hòa tại Mississippi và Alabama, những bang đã bầu cho đảng Cộng hòa trong 10/12 cuộc bầu cử tổng thống gần đây. Ông Romney có thể chiếm ưu thế tại các bang trên và các bang miền Nam, nơi ông Obama không được lòng dân và đảng Cộng hòa mạnh, nhưng vấn đề là liệu ông Romney có thể giành chiến thắng tại Ohio và Michigan, những bang quan trọng đối với các ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa hay không.
Đó đều là những ẩn số. Nhưng còn những ẩn số khác trong bức tranh chính trị: kinh tế của nước Mỹ và châu Âu, vấn đề Iran và thế giới Arập bất ổn. Những ẩn số này khiến người ta khó biết trước về chiến dịch vận động cũng như kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2012. Nhưng ít nhất chiến dịch vận động tranh cử đã bắt đầu và lần này, điều đó là quan trọng.
Thanh Hoa (P/v TTXVN tại Canađa)