Sau hơn 5 tháng không tham gia quốc hội nhiệm kỳ V do không thừa nhận kết quả bầu cử ngày 28/7, đảng Cứu nguy dân tộc (CNRP) đối lập của ông Sam Rainsy đã liên tiếp tổ chức các cuộc biểu tình nhằm gây sức ép với đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền - đảng đã giành được ghế trong quốc hội. CNRP lên kế hoạch tổ chức cuộc mít tinh lớn có diễu hành vào ngày Nhân quyền quốc tế 10/12, thực chất là cuộc biểu tình lớn nhằm tiếp tục gây sức ép buộc CPP nối lại đàm phán với mình.
Phe CNRP biểu tình tại Phnom Penh ngày 23/10/2013. |
CNRP đã ra thông cáo kêu gọi người dân các tỉnh tham gia các đoàn diễu hành do các tổ chức dân sự xã hội, công đoàn công nhân, sư sãi và các tổ chức phi chính phủ tổ chức diễu hành từ các tỉnh về thủ đô Phnom Penh dự lễ mít tinh từ ngày 1/12 đến 10/12. Theo kế hoạch dàn dựng sẵn của CNRP, khi các đoàn người này tới cửa ngõ Phnom Penh, ban lãnh đạo CNRP, gồm Sam Rainsy - Chủ tịch đảng, Kem Sokha - Phó Chủ tịch đảng, sẽ chỉnh đốn lại hàng ngũ và dẫn đầu các đoàn tiến vào trung tâm thủ đô theo ba hướng và tập trung tại quảng trường Dân chủ, sau đó sẽ diễu hành tới trước cửa tòa nhà quốc hội để yêu cầu chính phủ tôn trọng và bảo vệ nhân quyền.
CNRP còn dự định tổ chức mít tinh, diễu hành tại Siem Reap, với sự có mặt của đông đảo khách du lịch quốc tế, nhằm gây sự chú ý với dư luận bên ngoài về những hoạt động của CNRP, với vai trò là một đảng đối lập. Theo đó, Sam Rainsy cùng ban lãnh đạo CNRP sẽ đáp máy bay từ Phnom Penh đi Siem Reap ngay sau khi tổ chức xong lễ mít tinh, diễu hành tại Phnom Penh.
CNRP đã làm đơn xin phép tổ chức mít tinh, diễu hành với số lượng người tham gia trên 15.000 người, tổ chức tại quảng trường Dân chủ, sau đó diễu hành tới trước cửa Tòa nhà quốc hội. Tuy nhiên, Chính quyền thành phố Phnom Penh chỉ cho phép tổ chức tại quảng trường Dân chủ, với số lượng người hạn chế dưới 10.000 người và không cho phép diễu hành tới Tòa nhà quốc hội. Tương tự, chính quyền thành phố Siem Reap cũng khống chế lượng người tham gia mít tinh và không cho diễu hành, đồng thời lưu ý không được làm ảnh hưởng tới quần thể du lịch Angkor Voth.
Trước những qui định của chính quyền thành phố Phnom Penh, nhất là không cho phép diễu hành tới trước Tòa nhà quốc hội, đại điện CNRP đã phát biểu với báo giới rằng không có quy định về địa điểm người dân được tự do bày tỏ chính kiến, mà địa điểm đó do người dân quyết định, do vậy việc có hay không diễu hành tới nhà quốc hội CNRP sẽ được bàn luận và ra quyết định sau.
Đại diện Bộ Nội vụ Campuchia, Tướng Kheng Chto cho biết lực lượng an ninh sẽ theo dõi việc diễu hành trong ngày 10/12 để đảm bảo giao thông thành phố. Nếu những người diễu hành vi phạm những quy định do thành phố ban hành và để nảy sinh bất kỳ vụ việc bạo lực nào thì người lãnh đạo đoàn diễu hành sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Đánh giá các cuộc biểu tình của CNRP từ sau bầu cử 28/7 tới nay, một số nhà phân tích chính trị cho rằng CNRP đã không thu được kết quả nào đáng kể ngoại trừ việc CPP chấp thuận đàm phán cấp cao với CNRP trong thời gian diễn ra cuộc biểu tình 3 ngày (15-17/9) vừa qua, nhưng cuộc đàm phán này cũng không đem lại kết quả gì ngoài cái bắt tay giữa hai nhà lãnh đạo cấp cao hai đảng Hun Sen và Sam Rainsy. Do vậy sau cuộc diễu hành mít tinh ngày 10/12 tới, Phnom Penh sẽ lại trở lại yên bình như những gì đã diễn ra sau các cuộc biểu tình của CNRP trước đây.
TTK