Cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Trong 42 năm tham chính, cựu Thủ tướng Malaysia đã lập nhiều kỉ lục. Năm 1979, ông Najib đi vào lịch sử với tư cách chính trị gia trẻ nhất khi trở thành nghĩ sỹ Quốc hội ở tuổi 23. Sau đó, vào năm 2008, ông Najib trở thành Thủ tướng đầu tiên của Malaysia là con của cựu Thủ tướng (ông Najib là con trai cả của Thủ tướng Malaysia thứ hai Abdul Razak Hussein, mất năm 1976).
Vào ngày 9/5 vừa qua, việc Mặt trận Quốc gia (BN) do ông lãnh đạo thất bại trong cuộc bầu cử Hạ viện lần thứ 14, chấm dứt 61 năm cầm quyền liên tục của BN đã đưa chính trị gia này vào vị trí “Thủ tướng đầu tiên thua cuộc trong bầu cử”. Và hôm nay 4/7, ông Najib lại làm nên lịch sử khi trở thành cựu Thủ tướng đầu tiên của Malaysia phải qua đêm ở nơi tạm giam.
Ông Najib cũng là nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên ra trước tòa để nghe cáo buộc. Những chính trị gia khác như các cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, Yingluck Shinawatra hay cựu Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos khi phải đối mặt với cáo buộc đều lưu vong ở nước ngoài còn Tổng thống thứ hai của Indonesia Suharto thì buộc phải từ chức sau 31 năm cầm quyền.
Trên thực tế, những cáo buộc nhằm vào ông Najib xuất hiện từ 3 năm trước khi tờ The Wall Street Journal của Mỹ đăng tải bài viết về sự biến mất của những khoản tiền khổng lồ thuộc quỹ đầu tư nhà nước 1MDB do ông Najib thành lập năm 2009 và giữ vai trò cố vấn trong nhiều năm. Tiết lộ này đã dẫn tới hoạt động điều tra ở nhiều quốc gia như Mỹ, Singapore… và trở thành một trong những nguyên nhân khiến BN thất cử, đánh mất quyền thành lập chính phủ liên bang vào Liên minh Hi vọng (PH) đối lập.
Tới nay, ông Najib vẫn khăng khăng cho rằng mình không làm gì sai trái và những khoản tiền mặt cũng như lượng trang sức, đồng hồ, hàng hiệu khổng lồ thu giữ được tại tư dinh đều do người ủng hộ quyên góp và tặng quà. Nhưng có một sự thực là sau khi ông Najib bị bắt, vào tối qua, chỉ có khoảng 50 người tụ tập ngoài trụ sở Ủy ban Chống tham nhũng Malaysia (MACC) ở Putrajaya để bày tỏ sự ủng hộ với chính trị gia thất sủng này.
Việc cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak bị bắt khiến người ta nhớ lại sự kiện ông Anwar Ibrahim bị cách chức Phó Thủ tướng và sau đó là bị bắt giữ vào ngày 20/9/1998. Có một điểm chung là khi ông Anwar bị đưa ra tòa, ông Mahathir Mohamad đang làm Thủ tướng và khi ông Najib nghe những cáo buộc trước tòa vào sáng 4/7, ông Mahathir đã trở lại làm Thủ tướng lần thứ hai.
Nhưng 20 năm trước, khi ông Anwar bị bắt, hàng trăm người đã kéo đến tư dinh của chính trị gia này để biểu thị sự ủng hộ, trong đó có nhiều lãnh đạo đảng phái đối lập mà nay đã trở thành một phần trong chính phủ mới do ông Mahathir đứng đầu. Nó khác hẳn với sự lèo tèo diễn ra vào tối qua trước trụ sở MACC hay việc nhiều luật sư đại diện quyết định rút khỏi đội ngũ pháp lý của ông Najib và việc tới nay chỉ có luật sư riêng Muhammad Shafee Abdullah tới thăm ông Najib sau khi chính trị gia này bị bắt.
Hôm nay, rất có thể ông Najib sẽ rời khỏi tòa án sau khi đóng một khoản tiền bảo lãnh mà không giống với ông Anwar khi xưa bị giam giữ theo Luật An ninh nội địa (ISA). Vận đổi sao rời, Malaysia giờ đã khác và chính phủ mới biết rõ việc khởi tố cựu Thủ tướng Najib liên quan tới cáo buộc tham nhũng tại 1MDB nhận được sự quan tâm của quốc tế. Những cáo buộc mà ông Najib phải đối mặt như tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, có thể dẫn tới bản án 20 năm tù giam.
Hơn hai mươi năm lận đận sau khi bị mất chức Phó Thủ tướng, ông Anwar đang đứng trước cơ hội lớn thay ông Mahathir trở thành Thủ tướng thứ 8 của Malaysia. Nhưng lịch sử khó có thể lặp lại với trường hợp của ông Najib. Khi trả lời phỏng vấn, chính ông Mahathir, người từng nâng đỡ ông Najib, cho rằng hình ảnh của cựu Thủ tướng Malaysia đã bị bại hoại và căn cứ vào pháp luật hiện hành khả năng ông Najib tham gia tuyển cử tại cuộc bầu cử Hạ viện Malaysia lần thứ 15 diễn ra vào 5 năm sau là rất thấp.