Theo đánh giá của giới phân tích chính trị, việc Mỹ và phương Tây thay đổi chính sách đối với Xyri sẽ tạo cơ hội để Nga đóng vai trò trung tâm trong tiến trình giải quyết cuộc khủng hoảng Xyri.
"Tạp chí Âu - Á" số ra ngày 22/3 cho biết, trong cuộc trả lời phỏng vấn báo "Le Monde" (Pháp), Ngoại trưởng Pháp Alain Juppe đã thừa nhận rằng, các nhóm trong phe đối lập ở Xyri luôn mâu thuẫn với nhau. Phương Tây và các nước Arập đã cố gắng đoàn kết họ nhưng thất bại. Các nguồn tin tình báo phương Tây cho biết thêm, cái gọi là Quân đội Xyri Tự do không phải là một đội quân có tổ chức, và các thành viên của đội quân này không hoạt động theo sự chỉ đạo từ một trung tâm ở Xyri.
|
Người dân Xyri trong cuộc mít tinh ủng hộ tổng thống Bashar al-Assad hôm 21/3 tại Đamát. Ảnh: AFP |
Trong khi đó, không chỉ những người theo đạo Cơ đốc mà cả người Alawite, Druzé và đa số người Sunni ở Xyri đều phản đối bất cứ hành động can thiệp bạo lực nào vào đất nước họ. Đến nay, không có bất cứ giáo sĩ cấp cao nào ở Xyri đứng lên chống lại Tổng thống Bashar al-Assad. Thêm nữa, sức mạnh và sự đoàn kết của quân đội Xyri là một lợi thế của chính quyền của Tổng thống Assad. Đến nay, không có bộ trưởng, quan chức ngoại giao cấp cao hoặc tướng lĩnh nào trong chính quyền Xyri từ bỏ ông Assad.
Tình hình trên khiến phương Tây phải xem xét lại chính sách của họ. Có lẽ sai lầm lớn nhất của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên minh châu Âu (EU) là đánh giá tình hình Xyri tương tự Libi. Hạ bệ ông Assad trong thời gian ngắn nhất đã trở thành yêu cầu quan trọng nhất của họ. Ngoại trưởng Pháp đánh giá sai lầm này như sau: Kế hoạch của Liên đoàn Arập (AL), được EU chấp nhận và xây dựng trên cơ sở một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) bị Nga và Trung Quốc phủ quyết, không có ý định lật đổ ông Assad, nhưng rõ ràng muốn ông từ chức để Phó Tổng thống đàm phán giai đoạn chuyển tiếp. Ông Nabil al-Arabi, tân Tổng Thư ký AL, ban đầu ủng hộ quan điểm của Arập Xêút và Cata về Xyri, đã thừa nhận kế hoạch yếu kém của AL. Ông cho biết, thậm chí phe đối lập biết rằng AL không thể làm bất cứ điều gì để chống lại chính phủ Xyri, bởi vì AL không có khả năng can thiệp quân sự.
Ngoại trưởng Juppe cho biết thêm, trong chuyến thăm Đamát gần đây của đặc phái viên về Xyri của LHQ và AL, ông Kofi Annan, không ai nhắc đến việc lật đổ ông Assad. AL và LHQ không đủ tư cách để chính thức công nhận Hội đồng Quốc gia Xyri. Ông Annan đã yêu cầu chính phủ Xyri và phe đối lập đạt được một bản ghi nhớ. Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon và Tổng Thư ký AL Nabil al-Arab đã đề nghị ông Assad nên từ chức. Hiện nay, chưa biết ông Annan có thể tìm thấy một giải pháp chính trị hay không, nhưng ông Assad sẽ tiếp tục là người đứng đầu chính quyền Xyri.
Mâu thuẫn trên có thể cho thấy phương Tây đang từ bỏ quan điểm mà họ theo đuổi trong một năm qua. Việc từ bỏ đó sẽ cho phép Nga tiến vào vũ đài chính trị của Xyri mạnh mẽ hơn. Mỹ và EU dường như đi đến kết luận rằng Nga nên được tạo điều kiện. Việc trì hoãn hơn nữa các cuộc thảo luận tại HĐBA về một nghị quyết mới có thể là một dấu hiệu của chính sách này. Quan trọng hơn, dự thảo nghị quyết do Mỹ đề nghị không hề yêu cầu ông Assad từ chức.
Nguyễn Hữu Trung (P/v TTXVN tại New York, Mỹ)