Giới phân tích hy vọng bà Merkel sẽ vượt qua được “cơn dông kéo đến” sau thất bại hôm 4/9 tại bang Mecklenburg-Vorpommern vùng nông thôn nước Đức, nơi đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của bà tụt xuống thứ ba sau đảng trung tả Dân chủ Xã hội (SPD) và đảng Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD) có quan điểm chống người nhập cư. Kết quả sơ bộ ban đầu cho thấy đảng AfD nhận được khoảng 21% phiếu ủng hộ trong vòng bỏ phiếu đầu tiên của cuộc bầu cử nghị viện bang Mecklenburg-Vorpommern. Đảng CDU của bà Merkel chỉ giành được 19% ủng hộ - kết quả tồi tệ nhất từng có ở bang miền Đông Bắc này, trong khi đảng SPD đứng đầu với khoảng 30% ủng hộ.
Thủ tướng Merkel - người vốn nhận được tỷ lệ ủng hộ cao ngất ngưởng, điều giúp cho đảng của bà giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử trong 11 năm qua - đã bất ngờ trở thành “rào cản” trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ dành cho bà giảm sút nghiêm trọng. Các nghị sĩ bảo thủ, những người đang cảm thấy bế tắc trong quyền lực sau 47 năm lãnh đạo đất nước trong suốt 65 năm qua, đang đổ lỗi rằng chính quan điểm ủng hộ người tị nạn của bà Merkel đã gây ra nhiều thất bại cho họ.
Ứng cử viên hàng đầu của AfD, ông Leif-Erik Holm (phải) và ứng cử viên hàng đầu của CDU, ông Lorenz Caffier tại buổi tranh luận trên truyền hình sau khi kết quả bầu cử được công bố. Ảnh: AFP/TTXVN |
Đảng AfD đã theo đuổi vấn đề này sau sự xuất hiện của 1 triệu người tị nạn tới Đức trong năm 2015 và biến đây trở thành “vũ khí” chống lại bà Merkel - người một năm trước đã đơn phương đưa ra quyết định mở cửa đón nhận những người tị nạn chạy trốn khỏi chiến tranh và bạo loạn. AfD xuất thân là một đảng chống đồng euro, nay đang trở thành lối thoát và sự lựa chọn cho các cử tri thất vọng trước chính sách của Thủ tướng Đức trong việc chào đón người di cư.
Gero Neugebauer, nhà chính trị học tại Đại học Tự do ở Berlin, nói: “Người dân sẽ coi thất bại ngay tại quê nhà là sự khởi đầu cho thời kỳ thoái trào của Thủ tướng Merkel. Nếu nhiều thành viên của đảng CDU bắt đầu nhìn nhận thất bại này là lỗi của bà Merkel, và các nghị sĩ trong Quốc hội bắt đầu coi bà là mối nguy hiểm với liên minh cầm quyền và vị trí của họ trong năm tới, thì tình hình sẽ leo thang đến mức độ không thể kiểm soát nổi. Nếu đảng AfD đánh bại đảng CDU một lần nữa tại Berlin trong hai tuần tới, mọi việc có thể sẽ xấu đi nhanh chóng”.
Mặc dù bang Mecklenburg-Vorpommern, trước đây từng theo chủ nghĩa xã hội, là bang nghèo nhất và có ít dân nhất nước Đức, nhưng bang này mang ý nghĩa biểu tượng bởi đây là nơi có hạt cử tri Stralsund của bà Merkel. Cùng với cuộc bầu cử trong hai tuần tới ở Berlin, cuộc bỏ phiếu hôm 4/9 cũng là phép thử quan trọng trước cuộc tổng tuyển cử năm tới, khi quyết định một năm trước của bà Merkel về việc tiếp nhận hàng chục nghìn người Syria và những người tị nạn khác được dự đoán sẽ trở thành tâm điểm của tranh cãi.
Leif-Erik Holm, lãnh đạo đảng AfD ở Mecklenburg-Vorpommern, nói: “Vấn đề duy nhất mà các cử tri quan tâm hiện nay là các chính sách nhập cư thiếu trách nhiệm của bà Merkel. Đó không phải là những gì người dân muốn. Tôi cho rằng đây là sự khởi đầu cho cái kết trong sự nghiệp của bà Merkel”.
Hiện vẫn chưa rõ liệu bà Merkel có cơ hội để chạy đua cho nhiệm kỳ thủ tướng thứ 4 hay không. Theo tạp chí “Der Spiegel”, bà đã trì hoãn thông báo về việc ra ứng cử do vấp phải sự phản đối của đảng Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo (CSU), một đảng trong liên minh cầm quyền. Có tin đồn rằng Chủ tịch đảng CSU Horst Seehofer đang xem xét ứng cử. Ông đã yêu cầu bà Merkel hạn chế số lượng người tị nạn tới Đức. CSU đã viện đến thất bại hôm 4/9 như là bằng chứng cho thấy bà Merkel cần thay đổi.