Trong khi những sóng gió về tài chính dường như vẫn chưa thật sự qua đi thì Hy Lạp lại đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nữa đến từ làn sóng người tị nạn và người di cư, khi nước này trở thành một "cửa ngõ" để dòng người từ Bắc Phi và Trung Đông tràn vào nhằm tìm đường tới các nước khác trong khối Liên minh châu Âu (EU), làm dấy lên lo ngại về một thảm họa nhân đạo tại biên giới EU.
Theo số liệu của Cơ quan về kiểm soát biên giới của EU (Frontex), chỉ tính riêng trong tháng 7, đã có 50.000 người nhập cư bằng đường biển đến Hy Lạp, vượt quá con số ghi nhận của cả năm 2014. Con số này cho thấy Hy Lạp đã vượt lên trên cả Italy để đóng vai trò là con đường trung chuyển cho người nhập cư chạy trốn khỏi chiến tranh ở Trung Đông và bất ổn chính trị ở châu Phi đến các nước châu Âu khác.
Tính từ đầu năm cho đến tháng 7, đã có 135.000 người đến Hy Lạp, cao gấp 5 lần so với cùng kì năm 2014 và chiếm đến gần một nửa số 224.000 người tìm kiếm tị nạn và di cư vào châu Âu trong năm nay, đồng thời đẩy Hy Lạp - nước tiếp nhận đầu tiên trên hành trình của họ - vào một hoàn cảnh hết sức khó khăn, trong thời điểm Athens đang gặp rất nhiều vấn đề về tài chính. Trong cuộc họp Nội các khẩn cấp cuối tuần qua, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras đã phải thống thiết rằng "Hy Lạp đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng bên trong khủng hoảng" và đề nghị thúc đẩy nhanh việc giải ngân hơn 400 triệu euro trong các quỹ khẩn cấp của EU dành cho người tị nạn.
Người di cư Afghanistan tới ngoài khơi đảo Kos, Hy Lạp khi vượt qua vùng biển Aegean giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp ngày 27/5. Ảnh: AFP/TTXVN |
Chính phủ Hy Lạp cho biết, các con tàu chở đầy người nhập cư xuất phát từ các cảng của Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Lybia đã tới bốn đảo gần nhất là Lesbos, Chios, Kos và Samos, gây ra một sự hỗn loạn nghiêm trọng, do các cơ sở tiếp nhận ở đây không đủ khả năng để đón một lượng người lớn đến như thế. Tổ chức tị nạn của Liên hợp quốc (UNHCR) đã cảnh báo về việc các đảo Lesbos, Chios và Kos không có đủ nước sạch và dịch vụ y tế cho người nhập cư, trong khi các chỗ ngủ tạm thời tại các trại tiếp nhận rất hạn chế.
Trong số những nguyên nhân khiến Hy Lạp trở thành điểm đến đầu tiên của người di cư trong hành trình tới châu Âu là do một số đảo của "xứ sở Thần thoại" chỉ cách bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ vài hải lý, khiến hành trình vượt biển nhanh hơn và tương đối an toàn hơn so với hải trình từ Lybia tới Italy, tuyến đường đã khiến 2.000 người thiệt mạng khi họ cố gắng tìm cách vào EU trong năm nay. Các chính quyền địa phương tại quần đảo Đông Aegean nói rằng không còn khả năng bố trí chỗ ở cho lượng người mới đến gia tăng đột biến mùa hè này, trong khi chính phủ trung ương đang hết sức khó khăn về tài chính.
Một báo cáo thống kê của EU cho biết, 90% số người cập các cảng của Hy Lạp trên hành trình sang châu Âu đến từ Syria và Afghanistan. Gil Arias Fernandes, Phó Giám đốc của Frontex, cho rằng Frontex có trách nhiệm hỗ trợ Hy Lạp trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng này, nhưng cũng đang gặp rất nhiều khó khăn. "Hai tháng trước, chúng tôi đã yêu cầu EU cấp thêm tài chính và nhân lực để củng cố chiến dịch tìm cứu trên biển của Frontex cũng như các hoạt động ở Hungary, nhưng chúng tôi chưa nhận được các phương tiện và nhân lực theo như đề nghị", ông nói, "Các nước EU cần phải cung cấp thêm nhiều phương tiện cần thiết cho Frontex trong các chiến dịch này".
Thách thức đặt ta từ cuộc khủng hoảng đang gia tăng này là cũng trở thành đề tài nóng bỏng trong nghị trường châu Âu và gây chia rẽ sâu sắc giữa các quốc gia thành viên. Châu Âu đã đề xuất cơ chế tái bố trí 40.000 người tìm kiếm tị nạn tại Hy Lạp và Italy một cách cân bằng hơn giữa các nước thành viên, song các nước Anh, Áo và Hungary không tham gia kế hoạch này. Cuối cùng, các nhà lãnh đạo chỉ có thể nhất trí chia sẻ tối đa 32.000 người nhập cư tại hai nước trên.