Binh sĩ Ukrainia trên xe tăng T-72 làm nhiệm vụ tại thành phố Bakhmut, miền Đông Ukraine, ngày 21/12. Ảnh: AFP
Đó là những đánh giá mới nhất vừa được Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), tổ chức tư vấn có trụ sở tại Mỹ, đưa ra ngày 23/12.
Hiện tại các chính phủ phương Tây lo ngại Nga muốn mượn sức mạnh của Belarus để tăng tốc trên chiến trường Ukraine, thay vì mục đích diễn tập và huấn luyện quân sự đơn thuần.
Tạp chí Newsweek cũng dẫn lời một số nhân vật đối lập Belarus nói rằng những nỗ lực lôi kéo Belarus can dự trực tiếp hơn vào cuộc xung đột sẽ vấp phải sự phản kháng mạnh mẽ.
Mỹ và các đồng minh trong khối quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang hết sức cảnh giác trường hợp Belarus được sử dụng làm bàn đạp cho chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, đặc biệt là khi binh lính và thiết bị quân sự của Nga đang tập trung trên lãnh thổ Belarus, giáp biên giới với Ukraine.
Mặc dù Minsk vẫn tránh tham gia trực tiếp vào cuộc chiến này, nhưng đó cũng là cơ hội “ngàn vàng” để Tổng thống Lukashenko thử nghiệm khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội nước mình.
ISW nói rằng Moskva đã cân nhắc về một "chương trình hành động nguy hiểm nhất” (MCDOA) mới từ hồi tháng 10 và nhiều khả năng việc Nga tăng hiện diện quân sự ở Belarus là lời báo hiệu về kế hoạch của một cuộc tấn công mới.
Hiện tại, không có bằng chứng nào cho thấy Moskva đang chuẩn bị một lực lượng tấn công ở Belarus hay âm mưu tiến quân vào Ukraine từ nước láng giềng của cả hai nước này.
IWS cho rằng điều đó ít nhất không thể xảy ra vào mùa đông này, do cần phải tính toán kỹ lưỡng.
Ngày 26 - 27/12, dự kiến Tổng thống Putin sẽ gặp Tổng thống Lukashenko ở St. Petersburg nhân cuộc họp của Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS), nhóm các quốc gia hậu Xô Viết do Moskva lãnh đạo.
ISW nhận định các cuộc đàm phán này sẽ thúc đẩy hoạt động thông tin của Nga xung quanh MDCOA, ngay cả khi cuộc họp này không hỗ trợ trực tiếp cho quá trình chuẩn bị.
Theo tổ chức tư vấn của Mỹ, loạt sự kiện của nhóm CIS được thiết kế để thiết lập tính hợp lý cho MCDOA và là diễn biến tiếp theo sau thông báo của Bộ Quốc phòng Nga rằng họ có một bệnh viện dã chiến ở Belarus, nơi có thể phát đi tín hiệu chuẩn bị chiến đấu.
Ông Franak Viacorka, cố vấn chính trị của lãnh đạo phe đối lập Belarus Sviatlana Tsikhanouskaya, nói với Newsweek rằng khả năng Belarus tham gia trực tiếp vào xung đột ở Ukraine vẫn còn rất thấp.
Vị cố vấn này tin rằng ông Lukashenko sẽ tiếp tục cung cấp sân bay, bệnh viện, lãnh thổ, thông tin tình báo và hỗ trợ chính trị cho Nga, nhưng cùng lúc đó sẽ làm mọi thứ có thể để quân đội Belarus không phải trực tiếp hành động.
Theo ông Viacorka, hiện số lượng binh sĩ và thiết bị của Nga ở Belarus chưa đủ để tiến hành một cuộc tấn công vào Ukraine từ Belarus, nhưng họ sẽ có thể triển khai trong một vài tháng tới.
Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga để xin bình luận về cáo buộc kể trên.
Những tuần gần đây, Belarus đã công bố một loạt hoạt động quân sự, trong đó có hoạt động kiểm tra khả năng sẵn sàng và đợt triển khai quân đội Nga tới nước này.
Các cuộc diễn tập trên đã khiến giới chức Ukraine và phương Tây cho rằng Nga có thể đang lên kế hoạch tấn công vào Ukraine thông qua lãnh thổ Belarus.
Ngày 22/12, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cho biết các cuộc tập trận gần đây không nhằm vào Ukraine và bác bỏ thuyết âm mưu liên quan động thái triển khai lực lượng vũ trang Belarus tại biên giới.
Về phần mình, Điện Kremlin phủ nhận ý kiến cho rằng ông Putin muốn thúc đẩy Belarus đóng vai trò tích cực hơn trong cuộc xung đột.
Hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng những thông tin như vậy là vô căn cứ và ngớ ngẩn.