Dưới sức ép của Washington, lo lắng về vị thế quốc tế của mình và tình hình Trung Đông bất ổn, Israel có nhiều lý do để quay trở lại đàm phán hòa bình với người Palestine trong tuần này sau ba năm gián đoạn.
Thủ tướng Israel Netanyahu. Ảnh: Internet. |
Nhìn bề ngoài, Israel có ít lý do để quay trở lại các cuộc đàm phán vì đây không còn là vấn đề thời sự chính trị trong nước. Nhưng Thủ tướng Benjamin Netanyahu không thể phớt lờ những nỗ lực của người Mỹ nhằm tái khởi động lại các cuộc đàm phán, và thừa nhận rằng tình trạng hỗn loạn trong khu vực khiến cho nước này đáng để tham gia đàm phán với người Palestine một lần nữa.
"Tiếp tục lại tiến trình đàm vào thời điểm này là quan trọng đối với nhà nước Israel vừa để tìm cách chấm dứt xung đột vừa căn cứ vào tình hình phức tạp trong khu vực của chúng tôi, đặc biệt là những thách thức an ninh từ Syria và Iran", ông Netanyahu nói.
Mặc dù ông Netanyahu tiếp tục từ chối yêu cầu của người Palestine rằng ông ngừng xây dựng các khu định cư Do Thái, nhưng Israel đã đồng ý thả 104 tù nhân A Rập như một cử chỉ thiện chí, cho dù bị chỉ trích nặng nề từ Liên minh cánh hữu cho rằng điều này sẽ khuyến khích chủ nghĩa khủng bố.Thực tế ông đã thực hiện một sự nhượng bộ chính trị nhạy cảm dưới áp lực rất lớn của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, người đã đến thăm khu vực sáu lần chỉ trong năm tháng để cố gắng làm “sống” lại tiến trình hòa bình đang “hấp hối”.
Amos Yadlin, một cựu giám đốc tình báo quân đội và hiện là người đứng đầu Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel cho biết: "Không ai muốn là kẻ thua trong cuộc chiến đổ lỗi trách nhiệm này, vì vậy đó là lý do tại sao chúng tôi đã đi đến Washington".
Điều này cũng đúng đối với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas: "Bất cứ ai làm hỏng những nỗ lực của người Mỹ thì người đó sẽ phải trả giá”, một quan chức Israel xin được dấu tên nói với hãng Reuters.
Tuy nhiên, chỉ riêng áp lực từ Mỹ là chưa đủ để Israel quyết định quay trở lại bàn đàm phán. Bất ổn trong khu vực cũng đóng một vai trò quan trọng. Trong ba năm kể từ khi nỗ lực cuối cùng thất bại, thế giới Ả Rập đã bị đảo lộn bởi các cuộc bạo loạn đã làm thay đổi Trung Đông.
Theo Itamar Rabinovich, một cựu đại sứ Israel đến Washington, cho biết Thủ tướng không thể giả vờ rằng Israel không phải là một phần của Trung Đông và đã phải cố gắng để mang lại một số bình tĩnh và trật tự cho sự hỗn loạn.
"Bất ổn ở Trung Trung có nguyên nhân mâu thuẫn phức tạp. Nhượng bộ về vấn đề lãnh thổ sẽ là rất khó khăn, nhưng trong một khu vực đang trải qua những thay đổi lớn như vậy, Israel cũng muốn là người chơi trong cuộc chơi và để làm được điều đó Israel có để đàm phán với người Palestine", ông Rabinovich nói.
Mặc dù, ban đầu chiến thuật của Israel là không làm gì cả, giữ im lặng và chờ cho cơn bão bất ổn ở khu vực này vượt qua, nhưng nước này đã không ngờ được rằng sự sụp đổ của Tổng thống Hồi giáo Mohamed Mursi, do đó làm cho Israel bị yếu thế trước các nhóm chiến binh Hamas đang thống trị dải Gaza.
Mặt khác, trọng tâm chính trong chính sách của ông Netanyahulà giải quyết chương trình hạt nhân của Iran. Các nhà lãnh đạo Israel nhận định rằng trong nhiều năm qua Iran đang có kế hoạch để xây dựng một quả bom hạt nhân và cảnh báo rằng điều này thể hiện một mối đe dọa hiện hữu với nhà nước Do Thái. Đồng thời kêu gọi Mỹ phải đi đầu trong việc sử dụng sức mạnh quân sự ngăn chặn Iran, hay chí ít cũng trừng phạt bằng kinh tế hoặc ngoại giao.
Theo Uzi Rabi, người đứng đầu Trung tâm nghiên cứu Dayan Moshe về Trung Đông, trong bối cảnh này, Israel không thể mạo hiểm đi ngược lại những nỗ lực của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Netanyahu có hành động thực dụng để đảm bảo sự hỗ trợ chắc chắn của Mỹ bằng cách quay trở lại bàn đàm phán với Palestine.
CT (Theo Reuters)