Theo mạng tin "Debka", báo "Bưu điện Washington" (Mỹ) ngày 17/10 tiết lộ rằng chính phủ của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã "bán đứng" nhóm tình báo Israel cho Iran.
Động thái này là nhằm cảnh báo Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải
hạ bớt "giọng điệu đơn độc" về việc không tin tưởng Iran từ bỏ tham vọng
vũ khí hạt nhân. Thay vào đó, báo "Bưu điện Washington" cho rằng ông
Netanyahu phải nhìn về phía trước và quen với một "Trung Đông mới" cũng
như vai trò mà Tổng thống Mỹ Barack Obama đã gán cho Iran. Nếu ông
Netanyahu nhất quyết có thái độ thách thức, tình báo Israel có thể phải
đối mặt với nhiều thất bại hơn.
Thủ tướng Israel Benyamin Netanyahu (phải) và Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh: Reuters |
Theo tiết lộ trên, chính quyền Erdogan đã gỡ bỏ vỏ bọc của 10 điệp viên Israel tại Iran, những người đã gặp gỡ các sỹ quan tình báo Israel Mossad bên trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ. Thông tin này được công bố chỉ một ngày sau khi diễn ra hội nghị tại Geneva giữa nhóm P5+1 và Iran về chương trình hạt nhân của Tehran, với việc các cường quốc phương Tây do Mỹ đứng đầu hoan nghênh hội nghị này là "thực chất và có triển vọng".
Báo trên dẫn những nguồn thạo tin cho rằng tình báo Israel rõ ràng đã điều hành một phần mạng lưới gián điệp người Iran thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, nơi có thể dễ dàng qua lại biên giới với Iran. Cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ MIT có các nguồn để giám sát những cuộc gặp này. Sau 50 năm hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ, Israel không thể hình dung được rằng người Thổ sẽ "bán đứng" các điệp viên Israel cho một quốc gia thù địch. Tuy nhiên, giới chức Mỹ chỉ đánh giá sự kiện này là lòng tin bị đặt nhầm chỗ.
Báo trên còn "phơi trần" Mossad, cho biết năm 2010 các sỹ quan tình báo Israel đã phàn nàn với Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) rằng Giám đốc cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan thực chất là người đứng đầu MOIS - Bộ tình báo và an ninh Iran - tại Ankara. Tel Aviv đã tức giận trước thỏa hiệp có tính toán của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc bóc gỡ nhóm điệp viên của Israel.
Mạng tin "Debka" dẫn các nguồn tin tình báo chỉ ra 5 điểm nhấn rút ra từ những tiết lộ trên cũng như thời điểm của nó như sau: Một là, Mỹ chưa từng phản đối Ankara về thỏa hiệp có tính toán của Thổ Nhĩ Kỳ đối với mạng lưới Israel, vì Tổng thống Barack Obama muốn nuôi dưỡng tình cảm với Thủ tướng Erdogan như đồng minh Hồi giáo chủ chốt.
Hai là, Washington không chắc chắn về động cơ của Thổ Nhĩ Kỳ. Theo một giả thuyết, ông Erdogan đang trả thù Israel vì vụ các binh sỹ nước này đột kích lên tàu Mavis Marmama của Thổ Nhĩ Kỳ khi con tàu này đang trên đường tới Gaza cùng các nhà hoạt động ủng hộ Palestine.
Ba là, lời xin lỗi của ông Netanyahu về sự kiện tàu Marmama là do ông Obama thúc ép và không làm giảm mối quan hệ căng thẳng với Ankara.
Bốn là, giới chức Mỹ tiếp tục làm việc với ông Hakan Fidan trong những vấn đề nhạy cảm, bất chấp sự phối hợp đáng ngờ giữa ông Fidan với Tehran. Tờ "Bưu điện Washington" giải thích: "Thói quen tách các vấn đề tình báo khỏi việc đưa ra quyết sách lớn hơn được cho là một hướng đi lâu nay của Mỹ".
Năm là, trước những thay đổi khó lường ở Trung Đông, những nước như Israel, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Saudi Arabia và Ai Cập đang tìm kiếm những liên minh trong một Trung Đông đang thay đổi nhanh chóng.
Tóm lại, nếu muốn tránh tiếp tục bị trừng phạt vì mối quan hệ xấu với ông Erdogan cũng như thái độ với Iran, ông Netanyahu phải thay đổi hướng đi và thích nghi với một Trung Đông mới, trong đó việc Mỹ và Iran đang bắt đầu hợp tác.
Thông điệp tương tự cũng được gửi đến Saudi Arabia và Ai Cập - hai nước thách thức mạnh mẽ hướng đi của ông Obama đối với khu vực này.
Bùi Hoàn