Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Osaka tháng 6/2019. Ảnh: AFP
Đại diện đoàn đàm phán của Trung Quốc và Mỹ vừa kết thúc cuộc tham vấn “hữu ích” tại Washington hôm 20/9, trong đó hai bên đều cho biết họ đang chờ đợi vòng đàm phán cấp cao hơn vào tháng sau.
Theo hãng thông tấn Tân Hoa, phía Bắc Kinh thông báo cuộc tham vấn giữa phái đoàn Trung Quốc do Thứ trưởng Tài chính Liao Min dẫn đầu cùng một nhóm quan chức tại Phòng Đại diện Thương mại Mỹ đã mang tính chất “xây dựng” khi hai bên đang thảo luận về các chi tiết cho vòng đàm phán tháng 10. Trong khi đó, Phó đại diện thương mại Mỹ Jeffrey Gerrish mô tả cuộc đàm phán hôm 20/9 là “hữu ích”.
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc dự kiến sẽ đàm phán với người đồng cấp Mỹ vào tháng tới để xác định hai nước có thể đi đến một giải pháp chung cho cuộc chiến tranh thương mại hiện nay hay không, hoặc tiếp tục tăng thuế vào hàng hóa của nhau.
Ngày 20/9 khi Washington tạm thời miễn thuế quan đối với 437 sản phẩm hàng hóa của Trung Quốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết chính quyền của ông đã “đạt được nhiều tiến triển” với Trung Quốc.
Tổng cộng có 437 loại sản phẩm được miễn trừ, bao gồm những mặt hàng như đèn cây thông Giáng Sinh, ống hút nhựa, dây xích thú cưng và bảng mạch. Những sản phẩm trên là một phần của 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc bị Mỹ áp thuế hồi năm ngoái. Hiện chưa rõ việc loại trừ này được áp dụng lên lượng hàng hóa có giá trị bao nhiêu.
Chuyên gia Stephen Olson tại Quỹ Hinrich nhận định rằng lệnh miễn trừ mới nhất là sự thừa nhận ngầm của Mỹ về những thiệt hại mà việc áp thuế gây ra cho nước này.
Ông Olson cũng cho rằng thời điểm của quyết định trên rất “thú vị”. Có vẻ như cả hai bên đã xác định rằng việc leo thang căng thẳng hơn nữa là điều không ai mong muốn vào thời điểm hiện tại. Vì vậy cả Mỹ và Trung Quốc đang cố gắng tạo ra bầu không khí tích cực trước vòng đàm phán tháng Mười, với hy vọng rằng những cuộc đàm phán đó ít nhất sẽ ngăn chặn bất kỳ khả năng suy thoái kinh tế sâu hơn nữa.
Tuy vậy, ông Trump cho hay Mỹ không vội đi đến một thỏa thuận với Trung Quốc trước kỳ bầu cử tổng thống năm 2020 và bản thân ông không muốn vội vã cho một “thỏa thuận một phần”. “Chúng ta tìm kiếm một thỏa thuận hoàn toàn”, nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh.
Một số nhà phân tích Trung Quốc lại nhận định ông Trump có thể nhún nhường để đạt một thỏa thuận với Bắc Kinh trong thời điểm ông tái tranh cử.
Ông Huo Jianguo, nguyên giám đốc một viện nghiên cứu thuộc Bộ Tài chính Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh sẽ “giữ vững lập trường lâu hơn” nếu các đòi hỏi của Mỹ không đáp ứng được điểm mấu chốt của Trung Quốc tại một số vấn đề.
“Tổng thống Trump mới là người muốn sớm đạt thỏa thuận chứ không phải Trung Quốc. Vì vậy, Trung Quốc không cần phải lo lắng”, ông Huo nhận xét.
Ông Huo cho rằng hai bên dường như đã đạt được một số sự đồng thuận trong đàm phán nhưng một thỏa thuận toàn diện vẫn sẽ là điều khó khăn. Theo ông, giữa mục tiêu và điểm cốt yếu của các bên vẫn tồn tại những khoảng trống khổng lồ.
Chính quyền Tổng thống Trump và Chính phủ Trung Quốc còn chưa đồng thuận đối với nhiều vấn đề trọng tâm của thương chiến, trong đó có việc Mỹ tuyên bố một số công ty nhà nước của Trung Quốc là mối đe dọa với an ninh quốc gia cũng như việc Bắc Kinh từ chối đại tu mô hình kinh tế của mình bằng cách loại bỏ trợ cấp cho các công ty nhà nước.
Các quan chức chính phủ và giới chuyên gia thương mại ở cả hai nước đều cho rằng nếu vòng đàm phán tháng 10 đi đến một thỏa thuận tạm thời, vẫn cần thêm nhiều năm nữa mới có thể giải quyết những bất đồng về ý thức hệ và chính trị sâu rộng giữa hai cường quốc thế giới này.