Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc gặp ở Minsk, ngày 23/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo Igor Yushkov, chuyên gia tại Đại học Tài chính trực thuộc Chính phủ Liên bang Nga, nhà phân tích hàng đầu tại Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia Nga ngày 7/10, sự hợp tác giữa Belarus và Nga trong lĩnh vực năng lượng đã có bước phát triển tích cực, đặc biệt trong lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).
Vào tháng 9/2023, tại khu công nghiệp Great Stone gần Minsk, các ủy ban của Quốc hội Liên minh Belarus và Nga đã thảo luận về việc phát triển dự án xây dựng nhà máy LNG quy mô nhỏ. Dự án này do công ty con của Gazprom là Gazprom Heliy Service LLC đảm nhiệm, với mục tiêu cung cấp nhiên liệu cho thiết bị của các doanh nghiệp MAZ và BELAZ tại Belarus. Động thái này mở ra nhiều lợi ích cho Belarus, không chỉ về kinh tế mà còn góp phần thúc đẩy mối quan hệ song phương với Nga.
Nhà máy LNG mới do Gazprom xây dựng tại Belarus có mức chuyên môn hóa hẹp nhưng quan trọng, tập trung vào cung cấp nhiên liệu cho các thiết bị hạng nặng như xe tải MAZ và BELAZ, những doanh nghiệp trọng yếu của Belarus. LNG là nguồn nhiên liệu thay thế tiềm năng cho dầu diesel, giúp giảm chi phí nhiên liệu cho các ngành công nghiệp nặng, đặc biệt là trong lĩnh vực vận tải và khai thác mỏ.
Với đặc tính nén khí mêtan lỏng tới -162 độ C và chuyển thành trạng thái khí để sử dụng làm nhiên liệu, LNG cung cấp hiệu suất cao hơn so với nhiều loại nhiên liệu truyền thống. Điều này giúp cải thiện hiệu quả sử dụng nhiên liệu của các xe tải hạng nặng, từ đó giảm chi phí vận hành. Đồng thời, việc sử dụng LNG thay thế cho dầu diesel sẽ giúp Belarus tận dụng nguồn khí đốt giá rẻ từ Nga và giải phóng một lượng lớn dầu diesel sản xuất trong nước để xuất khẩu, gia tăng lợi nhuận cho quốc gia.
Việc hợp tác sản xuất LNG cũng đem lại cơ hội phát triển các ngành công nghiệp sản xuất thiết bị chạy bằng nhiên liệu LNG tại Belarus. Các doanh nghiệp như MAZ và BELAZ, vốn đã có những sản phẩm xe tải hạng nặng sử dụng LNG, sẽ hưởng lợi từ nguồn cung nhiên liệu ổn định và chi phí thấp. Điều này không chỉ giúp họ tăng năng suất mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra, trong dài hạn, việc phát triển thị trường LNG tại Belarus có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác như nông nghiệp. Chuyển đổi máy móc nông nghiệp từ sử dụng nhiên liệu diesel sang khí LNG sẽ giúp giảm chi phí cho nông dân, đồng thời tăng khả năng cạnh tranh cho ngành nông nghiệp Belarus. Đây là một tiềm năng phát triển lớn khi quốc gia này đang nỗ lực tối ưu hóa chi phí sản xuất trong mọi ngành kinh tế.
Tăng cường hợp tác năng lượng và lợi ích chiến lược
Sự hợp tác trong việc xây dựng nhà máy LNG cũng là một phần trong quá trình hội nhập sâu rộng hơn giữa Belarus và Nga trong lĩnh vực năng lượng. Hai quốc gia đang nỗ lực hình thành một thị trường chung cho khí đốt, dầu và các sản phẩm dầu mỏ. Việc Belarus liên tục nhận được khí đốt giá rẻ từ Nga đã giúp đảm bảo nguồn năng lượng ổn định và chi phí hợp lý, đặc biệt trong bối cảnh các căng thẳng năng lượng toàn cầu.
Việc hợp tác này không chỉ mang lại lợi ích cho Belarus mà còn giúp Gazprom mở rộng thị trường bán hàng. Nhà máy LNG mới sẽ trở thành một kênh tiêu thụ quan trọng cho sản lượng khí đốt của Gazprom, đặc biệt khi các thị trường truyền thống của Nga tại châu Âu đang bị thu hẹp do các biện pháp trừng phạt. Hơn nữa, việc xây dựng các nhà máy LNG quy mô nhỏ tại Belarus cũng giúp Gazprom khẳng định năng lực công nghệ và khả năng thích ứng trong bối cảnh ngành công nghiệp năng lượng toàn cầu đang có nhiều biến động.
Nhà máy LNG tại Belarus dự kiến sẽ đi vào hoạt động giai đoạn đầu tiên vào năm 2025, với công suất khoảng 3.360 tấn mỗi năm. Dù quy mô không quá lớn, nhưng đây là bước khởi đầu quan trọng trong việc phát triển thị trường LNG tại quốc gia này. Với mức độ khí hóa đường ống tại Belarus đã đạt hơn 97%, nhu cầu sử dụng LNG cho mục đích khác ngoài cung cấp nhiên liệu động cơ không lớn, nhưng việc chuyển đổi sang LNG sẽ giúp giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh cho nhiều ngành công nghiệp.
Trong tương lai, sự phát triển của thị trường LNG tại Belarus có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác như khí hóa tự động cho các khu vực không có đường ống dẫn khí. Điều này cũng sẽ giúp Belarus đa dạng hóa nguồn cung năng lượng và giảm phụ thuộc vào các loại nhiên liệu truyền thống.
Tóm lại, hợp tác sản xuất LNG với Nga mang lại nhiều lợi ích chiến lược cho Belarus. Không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất và tăng năng suất cho các ngành công nghiệp trọng yếu, mà còn mở ra cơ hội phát triển các ngành công nghiệp mới và tăng khả năng cạnh tranh quốc tế. Đồng thời, việc sử dụng LNG làm nhiên liệu sẽ giúp Belarus tối ưu hóa nguồn tài nguyên trong nước và cải thiện vị thế kinh tế trong khu vực.