Dư luận Vênêxuêla đang băn khoăn về việc Tổng thống Hugo Chavez, nắm quyền điều hành đất nước Vênêxuêla từ năm 1998 và mới tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 4, có đủ sức khỏe để tham dự lễ nhậm chức dự kiến diễn ra vào đầu tháng 1/2013 hay không. Vấn đề sức khoẻ của Tổng thống Chavez có ảnh hưởng lớn không chỉ đối với Vênêxuêla mà còn cả thế giới, nhất là Mỹ.
|
Tổng thống Chavez thăm vành đai dầu Orinoco của Vênêxuêla hồi đầu năm 2010. |
Theo mạng tin "Oil price", cho dù mối quan hệ song phương có phần lạnh nhạt, song Mỹ vẫn là nước phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu dầu thô từ Vênêxuêla. Theo Bộ Năng lượng Mỹ, Vênêxuêla hiện là quốc gia xuất khẩu dầu mỏ nhiều thứ 4 cho Mỹ, với 930.000 thùng/ngày. Mặc dù Mỹ có tiềm năng độc lập về dầu khí, nhưng Vênêxuêla lại có tầm quan trọng đặc biệt trong bức tranh năng lượng toàn cầu. Vênêxuêla có trữ lượng dầu thô thông thường lớn nhất và trữ lượng khí đốt lớn thứ hai tại Tây bán cầu. Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) tuyên bố rằng, trong số 81,33% trữ lượng dầu mỏ đã được kiểm chứng toàn cầu của OPEC, Vênêxuêla chiếm tới 24,8%, cao hơn mức 22,2% của Arập Xêút.
Điều đó có nghĩa là cả thế giới, từ Oasinhtơn tới Bắc Kinh, đang phải xem xét kỹ lưỡng điều gì sẽ xảy ra tại Vênêxuêla nếu tình trạng sức khỏe của Tổng thống Chavez xấu đi. Dường như đoán biết được tình hình sức khoẻ của bản thân, trước khi sang Cuba để phẫu thuật ung thư tái phát, ông Chavez đã kêu gọi dân chúng bầu Phó Tổng thống Nicolas Maduro lên thay ông nếu bệnh tật không cho phép ông tiếp tục nắm quyền.
Với trữ lượng năng lượng khổng lồ của Vênêxuêla, các nước lớn như Mỹ chắc chắn sẽ không khoanh tay đứng nhìn. Trong mối quan hệ mới với Vênêxuêla, Oasinhtơn mong muốn chấm dứt các mối quan hệ của Vênêxuêla với các nước như Iran và Cuba, và tăng cường sự tiếp cận của Mỹ đối với các trữ lượng dầu mỏ của nước này. Chính sách quốc hữu hóa các tài sản năng lượng của ông Chavez dường như sẽ trở thành mục tiêu tấn công đầu tiên của các chính phủ nước ngoài tại Vênêxuêla một khi Tổng thống Chavez không còn nắm quyền.
Tuy nhiên, Oasinhtơn sẽ không cần phải làm gì để thay đổi ngành năng lượng Vênêxuêla do năm ngoái, Trung Quốc đã đồng ý cung cấp hơn 32 tỷ USD để hỗ trợ chính phủ của ông Chavez, với thoả thuận các khoản vay sẽ được trả bằng dầu mỏ, như vậy số lượng dầu xuất khẩu sẽ ngày càng tăng trong thập niên tới. Theo các số liệu chính thức, sản lượng dầu của Vênêxuêla xuất sang Trung Quốc khoảng 460.000 thùng dầu/ngày, tương đương 20% lượng dầu xuất khẩu của họ.
Nhưng cho dù tương lai ra sao, vị trí của Tổng thống Chavez trong lịch sử Vênêxuêla và Mỹ Latinh đã được bảo đảm và chứng minh. Thời gian sẽ trả lời liệu ông Maduro có đủ sức mạnh để thực hiện nguyên vẹn tất cả những chính sách của Tổng thống Chavez hay không, nếu ông Chavez không thể nắm quyền. Khi ấy chắc chắn các lực lượng bên ngoài sẽ điên cuồng hành động để giành quyền tiếp cận nguồn năng lượng lớn nhất ở Tây bán cầu.
Thanh Hoa