Nhật báo Nga VPK nhận định, việc Gazprom ngày 16/7 ngừng cung cấp khí đốt đã đẩy chính phủ Ukraine vào tình thế rất khó khăn. Bất chấp những tuyên bố "cứng" của Thủ tướng Arseniy Yatseniuk, việc chuyển sang chế độ trả trước trở thành vấn đề nghiêm trọng đối với nền kinh tế của Ukraine, vốn đang bên bờ vực vỡ nợ. Trong khi đó chiến dịch chống khủng bố hàng ngày xói mòn nguồn ngân sách. Niềm hy vọng chính của Ukraine là các khoản vay từ Qũy Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các ngân hàng phương Tây khác, cung cấp trên cơ sở phân tích thực trạng kinh tế đầu năm nay. Vào thời điểm đó, các doanh nghiệp và hầm mỏ ở Donbass, đóng góp phần đáng kể vào GDP của đất nước, vẫn hoạt động. Hiện tại ở đó đang diễn ra chiến tranh. Các công ty xếp hạng tín nhiệm Moody's và S&P hồi tháng 2 đã hạ tín nhiệm của Ukraine xuống mức tiêu cực.
Trong bối cảnh bắt đầu "cuộc chiến khí đốt" thứ 3 với Nga và sản xuất tại Donetsk ngừng trệ, có thể dự đoán trong vài tuần tới các điều kiện tín dụng sẽ thắt chặt. Hoàn toàn có thể các ngân hàng và quĩ sẽ ngừng cung cấp tiền. Và lối thoát của chính quyền Ukraine chỉ còn một lối duy nhất - giải quyết vấn đề ở Đông Nam.
Khoảng 3.000 người trong đó có các thợ mỏ và những người ủng hộ lực lượng biểu tình ở miền đông Ukraine đã tham gia cuộc tuần hành tại thành phố Donetsk, miền đông Ukraine, kêu gọi hòa bình và quyền tự chủ cho khu vực này ngày 18/6. Ảnh: AFP-TTXVN |
Trong tình hình hiện nay, thời gian đang chống lại Tổng thống Petro Poroshenko và Thủ tướng Arseny Yatsenyuk vì việc trì hoãn nhận tín dụng vào mùa thu năm nay là không thể, và khí đốt chỉ đủ tới tháng 11. Cần nhớ trong chính quyền Ukraine đã hình thành phái "diều hâu", đòi hỏi phải chiến thắng những kẻ li khai và chỉ thấy mỗi kết cục vũ lực. Trong khi đó vẫn có những nhân vật "bồ câu" tìm kiếm một giải pháp chính trị cho tình hình này. Nếu Thủ tướng Yatsenyuk, người phá hỏng cuộc đàm phán về khí đốt, và Chủ tịch Verkhovna Rada (Quốc hội) Oleksandr Turchynov - là những nhân vật "diều hâu" rõ ràng, thì những tuyên bố mới nhất của Tổng thống Poroshenko dường như thiên về các cuộc đàm phán chính trị và ông có thể ngả sang phe "bồ câu".
Nhiệm vụ chính của ông Poroshenko là làm thế nào để kinh tế Donbass nằm trong thành phần Ukraine, thậm chí với điều kiện liên bang hóa cũng như các tỉnh Donetsk và Luhansk hầu như tự trị. Tuy nhiên miền Đông Nam yêu cầu điều này từ tháng 3-4, nay họ đang nói tới li khai.
Trong vài tuần qua, ngoài việc chiếc máy bay IL-76 bị bắn hạ, giao tranh diễn ra ở Mariupol, các khu vực Kramatorsk-Slavyansk bị nã pháo còn chẳng có sự kiện nào lớn trên chiến trường.
Nhiệm vụ của lực lượng an ninh Ukraine, như quan điểm phái "diều hâu" của Yatsenyuk, là loại bỏ Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Lugansk bằng cách thủ tiêu những kẻ chống đối hay đuổi ra khỏi những điểm dân cư, kiểm soát hoàn toàn hoạt động vận tải, công nghiệp và cơ sở hạ tầng xã hội.
Tuy nhiên Tổng thống Poroshenko không tính tới một kết cục như vậy, và ông có mục tiêu thực tế hơn - tiêu diệt các thế lực đối lập chính, để sau đó các tỉnh Donetsk và Luhansk trở lại với Ukraine dù là với điều kiện liên bang hóa và tự trị phần nào. Điều quan trọng là tạo ra tình hình quân sự để khi ngồi vào bàn đàm phán, Ukraine được đưa ra các điều kiện của mình.
Chưa thể nói một cuộc tấn công qui mô lớn sẽ bắt đầu vào ngày mai. Tuy nhiên việc trì hoãn nó trong thời gian dài là không thể. Thời gian dành cho chính phủ Ukraine không còn nhiều - vào mùa thu sẽ xuất hiện những vấn đề nghiêm trọng đối với kinh tế. Dự kiến những nỗ lực nghiêm túc nhằm thay đổi tình hình sẽ diễn ra vào cuối tháng 6, đầu tháng 7.
Nên nhớ mùa hè chưa có nhiều vấn đề về hậu cần cho binh sĩ. Không có mưa, bùn lầy, lạnh đột ngột, đồng thời binh sĩ và trang thiết bị có thể duy trì ngoài trời trong các điều kiện lều trại không sưởi. Tuy nhiên từ cuối tháng 9, Ukraine đã phải tìm áo ấm cho binh sĩ, cần sưởi ấm các trại và thường xuyên nấu món ăn nóng, vì vậy cần kết thúc chiến dịch của lực lượng an ninh vào cuối tháng 9. Theo đánh giá của các chuyên gia, khí đốt dự trữ của Ukraine chỉ đủ tới tháng 11.
Thời gian của chiến dịch khá ngắn và để bù đắp sẽ là "hỏa lực" của pháo binh và không quân. Nhiệm vụ quan trọng, song khó khăn hơn nhiều đối với chỉ duy chiến dịch chống khủng bố là kiểm soát biên giới với Nga, nằm trong hậu phương phòng thủ của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Luhansk. Chỉ bằng cách đóng cửa biên giới mới có thể cắt nguồn hậu thuẫn cho dân quân đối lập.
Trong khi đó, dân quân có cơ hội thực sự không chỉ ngừng chiến dịch chống khủng bố, mà còn buộc đối thủ phải ngồi vào bàn đàm phán. Nhiệm vụ của các chiến binh Donetsk thật đơn giản - kìm chân kẻ địch càng lâu càng tốt và phá hỏng kế hoạch. Nếu đến mùa thu, Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Luhansk không sụp đổ và biên giới vẫn nằm dưới sự kiểm soát của dân quân thì nhiệm vụ này sẽ hoàn tất.
Mùa hè năm 2014 sẽ có vai trò quyết định đối với lịch sử không chỉ của Novorossiya và Ukraine, mà cả với Nga, và trong nhiều khía cạnh, với toàn châu Âu.
Duy Trinh(P/v TTXVN tại Nga)