Các nguồn tin chính phủ Hàn Quốc ngày 13/7 cho biết cuộc đàm phán cấp chuyên viên sắp tới về khu công nghiệp liên Triều Kaesong có thể sẽ quyết định tương lai của mối liên kết kinh tế cuối cùng còn lại giữa hai miền Triều Tiên.
Trưởng đoàn đàm phán Hàn Quốc Suh Ho (trái) và Trưởng đoàn Triều Tiên Park Chol-su tại bàn đàm phán ở Kaesong ngày 10/7/2013. Ảnh: AFP/ TTXVN
|
Cuộc gặp này, theo dự kiến được tổ chức vào ngày hôm nay (15/7) tại khu công nghiệp Kaesong, là cuộc gặp lần thứ 3 giữa hai bên trong những ngày gần đây để thảo luận cụ thể hơn về việc bình thường hóa hoạt động của khu công nghiệp chung đã bị đóng cửa trong hơn ba tháng qua. Tại cuộc gặp đầu tiên, Xơun và Bình Nhưỡng đã thống nhất về nguyên tắc bình thường hóa hoạt động tại Kaesong, song tại cuộc họp tiếp theo hôm 10/7 hai bên đã không đạt được tiến triển nào mặc dù cùng nhất trí cần có sự "phát triển xây dựng" cho khu công nghiệp chung liên Triều hoạt động từ cuối năm 2004.
Các nhà quan sát nói rằng cuộc họp ngày 15/7 sẽ mang lại bước quyết định trong hợp tác hai miền, tức là "trở lại như xưa" nhằm tạo ra bước ngoặt cho tình hình đã trở lên tồi tệ kể từ khi Bình Nhưỡng tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ ba hồi tháng 2. Xơun cho rằng tiến bộ trong các cuộc đàm phán Kaesong có thể giải quyết bế tắc kéo dài liên quan tới việc các tua du lịch đến núi Kumgang đang bị ngưng trệ. Điều này, về mặt kỹ thuật, có thể dẫn đến việc tổ chức các cuộc thảo luận về khả năng bãi bỏ các biện pháp trừng phạt mà Xơun áp đặt đối với Bình Nhưỡng sau vụ một tàu chiến của Hàn Quốc bị đánh chìm trên biển Hoàng Hải hồi năm 2010.
Xơun đang thúc đẩy các biện pháp bảo vệ mạnh mẽ nhằm ngăn chặn Bình Nhưỡng tái diễn việc đóng cửa các nhà máy tại khu công nghiệp chung Kaesong. Xơun cũng đòi Bình Nhưỡng xin lỗi vì việc đóng cửa khu công nghiệp gây thiệt hại đáng kể (933 triệu USD) cho 123 công ty Hàn Quốc có các nhà máy hoạt động tại đây. Phát ngôn viên Bộ Thống nhất Hàn Quốc Kim Hyung-suk nói: "Xơun sẽ không chấp nhận việc quay trở lại con đường mà họ đã từng trải qua trước cuộc khủng hoảng". Người phát ngôn Kim nói thêm các hoạt động của khu công nghiệp chung cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, ám chỉ rằng các công ty nước ngoài nên được mời xây dựng nhà máy tại đây. Như vậy, điều này sẽ gây khó khăn cho CHDCND Triều Tiên khi nước này muốn cản trở các hoạt động tại khu công nghiệp.
Trong khi đó, Bình Nhưỡng muốn nối lại ngay lập tức các hoạt động và nhấn mạnh rằng Hàn Quốc phải chịu trách nhiệm nhiều hơn về tình hình. Bình Nhưỡng kêu gọi Xơun đáp ứng cam kết ban đầu của mình để mở rộng qui mô khu công nghiệp nhằm thu hút đầu tư nhiều hơn.
Liên quan đến cuộc gặp ngày 15/7, có những lo ngại rằng hai bên có thể không thể thống nhất được các vấn đề quan trọng, đặc biệt là sau khi Bình Nhưỡng thể hiện sự không hài lòng trước việc Xơun từ chối đàm phán nối lại các tour du lịch đến núi Kumgang, tuyên bố sẽ đưa đề nghị này vào trong việc nối lại chương trình đoàn tụ các gia đình bị li tán sau Chiến tranh Triều Tiên (1950 - 1953). Tại cuộc đàm phán hôm 10/7, Triều Tiên đề nghị đồng thời tiến hành đàm phán về việc nối lại các tour du lịch đến núi Kumgang và đoàn tụ các gia đình ly tán.
Ông Chang Yong-seok, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Hòa bình và Thống nhất của Đại học Quốc gia Seoul nói: "Nhiều khả năng các cuộc đàm phán về khu công nghiệp Kaesong sẽ là một quá trình lâu dài, với việc cả hai bên đều cố gắng để có được thế thượng phong”. Một số ý kiến khác cho rằng, ngay cả khi có sự khác biệt, điều quan trọng là hai bên phải duy trì đà đối thoại và tìm cách chấm dứt những bất đồng.
Kim Yong-hyun, Giáo sư nghiên cứu Triều Tiên tại Đại học Dongguk, nhấn mạnh, hố ngăn cách hiện nay giữa hai bên là đáng kể và cần phải tìm thấy điểm chung vì "đó là sự cần thiết để xây dựng lòng tin".
Việt Cường (P/v TTXVN tại Hàn Quốc)