Tư lệnh Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu, Christopher Harmer cho rằng hệ thống các tàu ngầm nhỏ của Iran hiện đã trở thành mối đe dọa lớn cho hải quân Mỹ trong khu vực, đặc biệt ở Eo biển Hormuz, vì quân đội Iran có thể tung các tàu ngầm nhỏ khắp Vùng Vịnh và biển Arập. Trong khi đó, hải quân Mỹ khó có thể theo dõi các tàu ngầm nhỏ đó và chúng có thể rải mìn để phục kích hải quân Mỹ.
Tàu ngầm lớp Ghadir của Hải quân Iran. Ảnh: FARS |
Nhiều thông tin cho biết Iran đang tăng cường sản xuất loại tàu ngầm nhỏ trong bối cảnh Mỹ đang điều động nhiều tàu quét mìn đến khu vực để đối phó với mối đe dọa của Iran. Tờ Người Hướng dẫn Khoa học Thiên chúa giáo (Mỹ) ngày 12/7 cho biết các tàu ngầm nhỏ và lực lượng "người nhái" đặc biệt của Iran sẽ là thách thức lớn cho hải quân Mỹ. Hiện nay, hạm đội tàu ngầm nhỏ của Iran ngày càng lớn, do đó hải quân Mỹ sẽ rất khó phát hiện và theo dõi. Các tàu ngầm nhỏ của Iran được trang bị nhiều ngư lôi, các toán người nhái và mìn, vì vậy Iran có thể đe dọa đóng cửa eo biển sống còn này bất cứ lúc nào.
Cũng trong ngày 12/7, Mỹ đã triển khai một hạm đội tàu lặn không người lái tới Vùng Vịnh để phòng tình huống khẩn cấp. Một sỹ quan Hải quân Mỹ cho biết tàu lặn "Cáo Biển" (SeaFox) sẽ được trang bị cho các tàu quét thủy lôi của Hạm đội 5 tại Vùng Vịnh. Tàu lặn này dài khoảng 1,2 mét, được trang bị camera cùng hệ thống định vị vật thể dưới nước bằng siêu âm và được dẫn đường bằng một sợi cáp nối với tàu lớn. Theo quan chức trên, "Cáo Biển" do hãng Atlas Electronik của Đức sản xuất, có tầm hoạt động 1.000 mét và mang theo chất nổ để phá thủy lôi. Không rõ hải quân Mỹ hiện có bao nhiêu tàu quét mìn, nhưng từ tháng 6/2012 đến nay, hải quân Mỹ ở Vùng Vịnh đã tăng số tàu quét mìn từ 4 lên 8 chiếc. Ngày 24/6, Lầu Năm Góc điều động thêm 4 tàu quét mìn lớp Avenger và nhiều máy bay trực thăng quét mìn "Rồng Biển" đến Baranh.
Các nhà phân tích cho rằng, việc Iran tăng cường sản xuất tàu ngầm nhỏ cũng như phản ứng của Lầu Năm Góc đang đe dọa làm tăng căng thẳng quân sự trong khu vực.
Lâu nay, hải quân Mỹ thường chỉ theo dõi các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân còn lại dưới thời Liên Xô và Iran biết điều đó rất rõ. Việc phát hiện các tàu ngầm nhỏ dưới nước sâu rất khó khăn do tàu ngầm nhỏ ít phát ra tiếng động. Vì vậy, tổ hợp công nghiệp quân sự Iran đã ưu tiên và tăng tốc độ sản xuất các tàu ngầm nhỏ. Tàu ngầm nhỏ là loại tàu ngầm có trọng lượng dưới 500 tấn và dài gần 100 feet (gần 30 mét). Nhà phân tích hải quân của Viện Nghiên cứu Chiến tranh ở Oasinhtơn, ông Harmer cho biết cách đây 5 năm, quân đội Iran không hề có chiếc tàu ngầm nhỏ nào. Hiện nay, họ đã đưa vào sử dụng 19 chiếc và tiếp tục sản xuất trung bình mỗi năm 4 chiếc, được gọi là lực lượng chiến lược quan trọng.
Theo các quan chức Mỹ, mặc dù các tàu ngầm nhỏ của Iran sử động cơ diesel có tầm hoạt động hạn chế, nhưng có các ống phóng ngư lôi và nhanh chóng rải mìn, đây là đặc điểm gây rắc rối nhất của chúng. Ông Harmer cho biết, Iran cũng có các khả năng tác chiến đặc biệt, trong đó phải kể đến lực lượng người nhái được huấn luyện tinh thông. Ở cấp độ chiến thuật, lực lượng người nhái của Iran có khả năng được sử dụng để tấn công các mục tiêu dân sự như các tàu chở dầu và các phương tiện khác trên vùng biển thương mại quốc tế. Tất nhiên, nếu xung đột quân sự giữa Mỹ và Iran leo thang, Iran có thể sử dụng lực lượng người nhái để tấn công đường ống dẫn dầu mới được xây dựng chạy từ Các Tiểu Vương quốc Arập Thống nhất đến Vịnh Oman qua Eo biển Hormuz.
Nguyễn Hữu Trung