Từ trái sang: Ông Donald Trump, tỷ phú Nga Aras Agalarov và con trai Emin Agalarov tại cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2013 ở Moskva. |
đã đăng lên Twitter lời mời tới cá nhân Tổng thống Putin tới xem cuộc thi, và cuộc gặp hôm sau giữa doanh nhân New York và nhà lãnh đạo Nga cũng đã được lên kế hoạch.
Theo Aras Agalarov, tỷ phú Moskva làm việc như một liên lạc viên giữa ông Trump và ông Putin, ông Putin đã huỷ gặp vào giờ chót, nhưng có gửi một hộp trang trí sơn mài, một món quà truyền thống của Nga, tới tỷ phú Trump.
Tuy nhiên, ông Trump đã có chuyến đi hiệu quả. Ông đã nhận được một phần của 14 triệu USD mà Agalarov và các nhà đầu tư khác trả để mang cuộc thi hoa hậu tới Moskva. Agalarov cho hay ông và Trump đã ký một thoả thuận xây dựng một Tháp Trump ở trung tâm thủ đô Moskva
Quan hệ của ông Trump với ông Putin và quan điểm ấm áp của ông đối với Nga, bắt đầu vào những năm 1980 khi Nga còn trong Liên Xô, đã nổi lên như một trong những khía cạnh gây tò mò trong chiến dịch tranh cử của ứng viên Cộng hoà.
Đa số các nhà lãnh đạo chính trị và an ninh quốc gia Mỹ đã cho rằng Putin là một lãnh đạo không quan tâm đến nhân quyền và vi phạm các chuẩn mực quốc tế trong việc tìm cách lấy lại ảnh hưởng và lãnh thổ trong khối Xô Viết cũ. Năm 2012, một năm trước khi ông Trump mang cuộc thi sắc đẹp tới Moskva, ứng viên tổng thống Mỹ lúc đó là Mitt Romney đã gọi Nga là mối đe doạ địa chính trị hàng đầu của Mỹ. Ông Trump có một quan điểm khác, hình thành một phần qua tham vọng kinh doanh của mình. Kể từ những năm 1980, ông Trump và các thành viên gia đình đã nhiều lần tới Moskva để tìm kiếm cơ hội kinh doanh, và họ bán được nhiều tài sản trên toàn thế giới cho các nhà đầu tư Nga.
“Người Nga đóng góp tương đối vào khối tài sản của chúng tôi. Chúng tôi thấy rất nhiều tiền đổ về từ Nga”, Donald Jr., con trai ông Trump, nói tại một hội nghị bất động sản năm 2008.
Ngược lại, ông Putin cũng dành những “lời có cánh” cho tỷ phú Trump. Hồi tháng 12 năm ngoái, nhà lãnh đạo Nga đã gọi ông Trump là một người “đa sắc và tài năng”, lời khen mà ông Trump lúc đó coi là một “vinh dự”. Những nhận xét tốt đẹp qua lại vẫn tiếp tục. Ngày 16/6 vừa qua, ông Trump trích dẫn những bình luận của ông Putin như một lý do cho việc ông không phản đối nhà lãnh đạo Nga: “Một người gọi tôi là thiên tài, và tôi sẽ không thừa nhận ư? Không, tôi sẽ không khước từ”. Ngày 17/6 tại St. Petersburg, ông Putin một lần nữa gọi ông Trump là “một người đa sắc” và hoan nghênh đề xuất của ông Trump “khôi phục toàn diện” mối quan hệ Nga-Mỹ.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump kêu gọi Mỹ tăng cường quan hệ đối tác với Moskva, và ông cũng tập hợp một đội ngũ cố vấn có các quan hệ về tài chính với Nga.
Việc ông Trump kết hợp kinh doanh và chính trị được thể hiện trong chuyến thăm Moskva năm 2013, trong đó ông tìm kiếm cơ hội kinh doanh cùng lúc với việc chuẩn bị cho chiến dịch tranh cử tổng thống. Theo Washington Post, Agalarov và con trai ông này, ca sĩ nhạc pop người Nga Emin Agalarov, cho biết họ trở thành bạn với ông Trump sau cuộc thi hoa hậu năm 2013 và được nghe Trump chia sẻ quan điểm về quan hệ Nga-Mỹ của ông.
“Ông ấy liên tục nói: ‘Mỗi lẫn Mỹ và Nga trục trặc, điều đó không tốt cho cả hai. Vì lợi ích của hai bên, điều này cần được giải quyết. Chúng ta nên là bạn”, Emin Agalarov nói.
Mối quan hệ Nga - Mỹ là mối quan tâm của những nước thân phương Tây cũng như trong cộng đồng chính sách đối ngoại Mỹ. Trả lời phỏng vấn Washington Post, Bộ trưởng Quốc phòng Gruzia Tina Khidasheli nói rằng câu hùng biện trong chiến dịch của ông Trump là “giấc mơ lớn nhất của mọi người trong Kremlin”, “nó đáng sợ, nguy hiểm, và không thể được”. Quan điểm của bà Tina Khidasheli được nhiều chuyên gia về Nga ở Mỹ đồng tình.
Cựu đại sứ Mỹ ở Nga Michael McFaul thì cho rằng quan điểm của ông Trump đối với Nga “khiến tất cả những người mà tôi nói chuyện lo lắng, và nó cũng khiến tôi lo lắng”.
David J. Kramer, trợ lý ngoại trưởng Mỹ thời cựu tổng thống George W. Bush, nói ông "hoảng sợ" trước cách tiếp cận của tỷ phú Trump với lãnh đạo nước Nga.
Phát ngôn viên của ông Trump không đưa ra bình luận nào nhưng một trong những cố vấn chính sách đối ngoại của ông – Michael Flyn, cho rằng ông Trump sẽ "mạnh hơn" đối thủ đảng Dân chủ Hillary Clinton trong việc khôi phục quan hệ Nga - Mỹ.
Mối quan hệ giữa tỷ phú Trump và Tổng thống Putin bắt đầu thu hút chú ý khi nhà lãnh đạo Nga lên tiếng khen ngợi ông Trump khi ông đang giành ảnh hưởng bên trong đảng Cộng hòa. Tại một cuộc tranh luận hồi tháng ba, ông Trump khen ông Putin "là một lãnh đạo cứng rắn". "Đây có thể là một bước đột phá tuyệt vời. Nếu ông Trump trở thành tổng thống Mỹ và làm bạn với Putin, chúng ta sẽ tránh được ít nhất là 10 cuộc xung đột mỗi năm", Emin Agalarov nhấn mạnh.