Cuộc tiếp xúc đầu tiên để thu thập ý kiến công chúng về chính sách và ngân sách năm 2013 gần như trở thành buổi kêu gọi Trưởng Đặc khu từ chức. Ý định đưa ra bản kiến nghị bất tín nhiệm, thậm chí là khởi động tiến trình luận tội Trưởng Đặc khu đã hé lộ. Nhưng có lẽ nguy hiểm hơn cả là kế hoạch phát động biểu tình quy mô lớn vì phạm vi phản đối không còn bó gọn trong “bê bối” xây dựng trái phép hiện nay mà Trưởng Đặc khu đang phải tháo gỡ.
Ông Lương Chấn Anh khi nhậm chức Trưởng Đặc khu. |
Nhiệm kỳ 5 năm của Trưởng Khu Hành chính Đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc), ông Lương Chấn Anh, bắt đầu vào ngày 1/7/2012 với một cuộc biểu tình chống chính quyền được đánh giá là có quy mô lớn nhất kể từ năm 2004. Chỉ vài giờ sau khi ông Lương Chấn Anh tuyên thệ nhậm chức, những người biểu tình đã lên tiếng đòi tân Trưởng Đặc khu từ chức. Trước đó, sóng gió đã sớm nổi lên từ đầu tháng 6/2012, khi báo giới Hong Kong phanh phui bê bối xây dựng nhà trái phép của ông Lương Chấn Anh.
Nguồn tin mới nhất của tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng phát hành tại Đặc khu cho hay diện tích căn phòng xây dựng dôi ra so với giấy phép là gần 30 m2. Trong khi đó, theo ước lượng của ông Lương Chấn Anh, là hơn 18,5 m2. Đã có người đặt câu hỏi về sự chênh lệch này, nhưng điều quan trọng không phải ở đó.
Tại Hong Kong, xây dựng trái phép dù chỉ là 1 m2 ở bên ngoài diện tích đã mua hay trong lòng căn nhà của mình như trường hợp của ông Đường Anh Niên, người đã bại trận dưới tay ông Lương Chấn Anh trong cuộc đua vào chức Trưởng Đặc khu, vẫn là phi pháp. Bản thân ông Lương Chấn Anh cũng nói rằng thái độ cơ bản của ông là khi biết có chuyện xây dựng trái phép sẽ phải lập tức xử lý ngay cả khi chỗ xây dựng trái phép nằm ở nơi khó thấy.
Sóng gió xây dựng trái phép đã tạo cớ để phe dân chủ ở Hong Kong tấn công người đứng đầu Đặc khu. Tối 3/12, tại buổi tiếp xúc đầu tiên để thu thập ý kiến công chúng về chính sách và ngân sách năm 2013 ở Trung tâm Triển lãm Thương mại Quốc tế Cửu Long, mỗi khi ông Lương Chấn Anh lên tiếng, bên dưới lại có người hô to “Từ chức” hay “Nói dối”. Thay vì đóng góp hoàn thiện chính sách, một số người đã nêu ý kiến chất vấn ông Lương Chấn Anh xung quanh vấn đề xây dựng trái phép.
Câu chuyện xây dựng trái phép của ông Lương Chấn Anh dự kiến còn làm nóng nghị trường Hong Kong. Ủy viên Hội đồng Lập pháp Hong Kong Hồ Chí Vĩ thuộc Đảng Dân chủ cho biết, ngày 12/12 ông sẽ đưa ra bản kiến nghị bất tín nhiệm đối với ông Lương Chấn Anh tại Hội đồng Lập pháp. Chủ tịch Liên minh Dân chủ Xã hội thuộc phái Dân chủ mở rộng Lương Quốc Hùng, thậm chí còn lên kế hoạch khởi động quá trình luận tội đối với Trưởng Đặc khu. Ông Lương Quốc Hùng cho biết, kế hoạch này đã nhận được sự ủng hộ của 6 thành viên Hội đồng Lập pháp. Như vậy, để có thể khởi động quá trình luận tội đối với Trưởng Đặc khu, theo Luật Cơ bản, kế hoạch của ông Lương Quốc Hùng cần có thêm sự ủng hộ của ít nhất 12 thành viên Hội đồng Lập pháp nữa.
Trong khi kế hoạch luận tội Trưởng Đặc khu còn trong quá trình vận động, ông Lương Chấn Anh sẽ phải đối mặt với thách thức đầu tiên là cuộc biểu tình vào ngày 9/12 do Đảng Dân chủ phát động. Theo Giáo sư chính trị và quan hệ quốc tế Hoàng Vĩ Quốc thuộc Đại học Baptist Hong Kong, khả năng Hội đồng Lập pháp thông qua kiến nghị bất tín nhiệm và khởi động quá trình luận tội đối với ông Lương Chấn Anh là tương đối thấp. Tuy nhiên, khi người dân xuống đường yêu cầu ông Lương Chấn Anh từ chức, tiêu điểm không còn bó gọn trong phạm vi vấn đề xây dựng trái phép nữa, mà còn nhằm vào một loạt vấn đề chưa được giải quyết như tăng trợ cấp cho người già, cấp phép truyền hình miễn phí, kế hoạch phát triển khu Đông Bắc ở Tân Giới… Nếu người dân cảm thấy Trưởng Đặc khu không có năng lực xử lý công việc thì cho dù ông Lương Chấn Anh có giải thích thấu đáo vấn đề xây dựng trái phép cũng khó có thể giảm được số người xuống đường biểu tình.
Trong một diễn biến mới nhất, trưa 5/12, Văn phòng Trưởng Đặc khu đã gửi thư tới Chủ tịch Đoàn Thư ký Hội đồng Lập pháp nói rằng ông Lương Chấn Anh vui lòng tham dự phiên hỏi đáp tại Hội đồng Lập pháp để thảo luận về các vấn đề công chúng quan tâm vào thời gian thuận tiện cho cả hai bên. Việc này được coi như một cơ hội để ông Lương Chấn Anh giãi bày và đối thoại nhằm làm sáng tỏ những vấn đề liên quan. Dư luận nhìn chung hi vọng, chính trường Hong Kong sẽ xuất hiện một câu chuyện kết thúc có hậu.
Bài và ảnh: Hà Ngọc (P/v TTXVN tại Hong Kong)