Cao lanh sau khi sơ chế, đóng bao bì tại Công ty Thiên Tự Phước.
Liên quan đến vụ việc này, trước đó, ngày 10/5, nhóm phóng viên đã tiếp cận hiện trường tại khu đất phía sau các nhà xưởng của Công ty Trách nhiệm hữu hạn gạch không nung Thiên Tự Phước ở thôn Pâng Pung, thị trấn Đinh Văn, huyện Lâm Hà. Tại đây, phóng viên chứng kiến những chiếc máy múc đang đào bóc lớp đất bề mặt gom thành từng đống cao. Cách bề mặt khoảng 5-10m, từng lớp đất xám trắng dần lộ ra. Đây là loại khoáng sản có tên cao lanh.
Cao lanh tại đây được máy múc đưa lên mặt đất, phơi khô, sau đó vận chuyển đổ vào các dãy nhà xưởng để chờ công nhân sơ chế. Đáng chú ý, trong 3 dãy nhà xưởng của Công ty này thì có tới hai dãy nhà đang được sử dụng để chứa và sơ chế cao lanh, chỉ một dãy còn lại dùng để sản xuất gạch không nung.
Trong một khu nhà xưởng hình chữ L có diện tích khoảng 1.500m2, các công nhân vẫn đang hối hả đóng cao lanh vào từng bao tải trong tiếng máy móc hoạt động hết công suất. Công nhân trong xưởng dùng máy múc hoặc xẻng chuyển loại khoáng sản này cho vào máy nghiền cao lanh thành bột mịn. Ở phía đầu ra, các công nhân đóng thành từng bao với trọng lượng 50kg, đưa lên băng chuyền chuyển về nơi tập kết.
Một công nhân đang sơ chế cao lanh cho biết, họ được người sử dụng lao động trả lương theo sản phẩm làm ra. Hằng ngày, những công nhân xúc cao lanh thô đổ vào máy nghiền, đóng bao và xếp ngăn nắp trong kho. Mỗi tấn cao lanh sau sơ chế họ được trả 450.000 đồng. Cứ hai đến ba ngày sẽ có xe vào chở cao lanh đi tiêu thụ, mỗi xe chở khoảng 50 tấn cao lanh. Để sản xuất đủ số cao lanh chất đầy một xe khoảng 50 tấn, 4 công nhân chỉ làm việc trong hơn một ngày.
Một số người dân sinh sống gần khu mỏ cao lanh lậu núp bóng nhà máy sản xuất gạch không nung này cho biết, hoạt động khai thác cao lanh ở đây đã xảy ra hơn 10 năm qua. Cao lanh thường được chở ra khỏi nhà máy vào ban đêm, di chuyển ra quốc lộ 20, đi về hướng tỉnh Đồng Nai. Theo các công nhân sơ chế cao lanh của Công ty Trách nhiệm hữu hạn gạch không nung Thiên Tự Phước, cao lanh được xuất bán cho một doanh nghiệp sản xuất phân bón nổi tiếng ở Việt Nam có địa chỉ tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Sau khi nhận được thông tin, 17/5/2022, ông Nguyễn Minh An - Phó Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà cho biết, ông đang có mặt tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn gạch không nung Thiên Tự Phước để chỉ đạo các phòng chức năng của huyện, phối hợp với lực lượng Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh Lâm Đồng kiểm tra hiện trường.
Cao lanh khai thác trái phép tại thôn Pâng Pung, thị trấn Đinh Văn, huyện Lâm Hà, Lâm Đồng.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, Công ty Trách nhiệm hữu hạn gạch không nung Thiên Tự Phước không được cơ quan chức năng cấp quyền khai thác khoáng sản là cao lanh mà chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư dự án nhà máy sản xuất gạch không nung tại thôn Pâng Pung, thị trấn Đinh Văn, huyện Lâm Hà. Năm 2010, UBND tỉnh Lâm Đồng có cấp Giấy phép tận thu khoáng sản cho Công ty này khai thác tận thu cao lanh và đất sét. Ngày 6/12/2013, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ra Quyết định thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản trên của Công ty, lý do là Giấy phép đã hết hạn và không đủ điều kiện ra hạn. UBND tỉnh Lâm Đồng cũng yêu cầu Công ty trên di dời toàn bộ tài sản ra khỏi khu vực khai thác khoáng sản, thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác theo dự án cải tạo.
Được biết, ngày 10/9/2021, UBND tỉnh Lâm Đồng có Quyết định xử phạt hành chính Công ty Trách nhiệm hữu hạn gạch không nung Thiên Tự Phước với số tiền 90 triệu đồng về hành vi tự ý chuyển đất nông nghiệp trồng cây hàng năm sang đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị ở thị trấn Đinh Văn, huyện Lâm Hà, mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Tuy nhiên, sau khi có các quyết định xử lý của UBND tỉnh Lâm Đồng, Công ty này vẫn tổ chức các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.
Ngày 17/5/2022, UBND huyện Lâm Hà đã ra Quyết định số 1490/QĐ-UBND, thành lập đoàn kiểm tra chấp hành pháp luật về khoáng sản đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn gạch không nung Thiên Tự Phước. Theo Quyết định này, các phòng chức năng của UBND huyện sẽ kiểm tra đột xuất Công ty trong thời hạn 7 ngày. Còn tại văn bản số 1049, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng đề nghị UBND huyện Lâm Hà tổ chức kiểm tra, xác minh thông tin theo nội dung cơ quan báo chí đã cung cấp, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của pháp luật. UBND huyện Lâm Hà có trách nhiệm báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý và làm rõ các nội dung liên quan theo phản ánh trong tháng 5/2022 để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh Lâm Đồng…