Ảnh minh họa. Nguồn: euronaval
Theo báo cáo công bố mới đây của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), doanh số của 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới đã tăng 4,3%, đạt 632 tỷ USD trong năm 2023.
Các khu vực xung đột thúc đẩy tăng trưởng
Xung đột Nga-Ukraine, xung đột tại Gaza và tình trạng căng thẳng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đã góp phần đáng kể vào việc thúc đẩy chi tiêu quân sự. Tại Nga, doanh số của hai nhà sản xuất vũ khí lớn nhất tăng tới 40% so với năm 2022, đạt khoảng 25 tỷ USD, khi nước này tăng cường sản xuất để phục vụ xung đột ở Ukraine.
Khu vực Trung Đông cũng chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ. Sáu công ty vũ khí hàng đầu tại khu vực này, bao gồm ba công ty từ Israel và ba từ Thổ Nhĩ Kỳ, đã ghi nhận doanh thu tăng 18%, lên 19,6 tỷ USD. Đặc biệt, các công ty quốc phòng của Israel hưởng lợi lớn từ nhu cầu vũ khí trong cuộc xung đột với Gaza và sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế.
Mỹ tiếp tục thống lĩnh thị trường
Washington duy trì vị trí dẫn đầu với 41 công ty nằm trong danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí lớn nhất. Các công ty này đạt doanh thu tổng cộng 317 tỷ USD, chiếm hơn một nửa doanh số toàn cầu. Tuy nhiên, không phải tất cả đều tăng trưởng thuận lợi. Hai ông lớn của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, Lockheed Martin và RTX, gặp khó khăn do vấn đề chuỗi cung ứng, dẫn đến doanh thu giảm nhẹ.
Châu Âu và Trung Quốc: Tăng trưởng chậm nhưng vẫn đáng chú ý
Tại châu Âu, các nhà sản xuất vũ khí đang dần phục hồi sau cú sốc từ xung đột ở Ukraine, với mức tăng trưởng khiêm tốn. Trung Quốc cũng đối mặt với tình hình tương tự. Mặc dù là một trong những cường quốc quân sự hàng đầu, tăng trưởng doanh số vũ khí của Trung Quốc bị kìm hãm bởi nền kinh tế trong nước đang gặp khó khăn.
Tuy vậy, khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lại nổi lên với mức tăng trưởng ấn tượng 5,7%, đạt 136 tỷ USD.
Ngành công nghiệp vũ khí và hệ lụy toàn cầu
Báo cáo của SIPRI cũng chỉ ra rằng nhiều công ty vũ khí đang mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Chiến dịch tuyển dụng hàng loạt nhân sự của các nhà sản xuất vũ khí lớn là dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự lạc quan về doanh thu trong tương lai.
Tuy nhiên, xu hướng gia tăng thương mại vũ khí toàn cầu cũng đặt ra nhiều câu hỏi lớn. Liệu việc chạy đua vũ trang này có khiến thế giới trở nên bất ổn hơn? Những người dân vô tội ở các khu vực xung đột sẽ phải đối mặt với điều gì khi bom đạn tiếp tục là "mặt hàng" được ưa chuộng?
Dù là ngành công nghiệp béo bở với doanh thu khổng lồ, sự phát triển của thương mại vũ khí toàn cầu là lời nhắc nhở rõ ràng về thực tế nghiệt ngã của thế giới. Khi các quốc gia gia tăng chi tiêu quân sự, hy vọng về hòa bình càng trở nên mong manh. Và phía sau những con số tỷ USD là những nỗi đau và mất mát không thể đong đếm.