Tháo gỡ khó khăn trong vận hành hệ thống thu gom rác tự động trên sông

Ông Dương Tấn Hiển nhận định hệ thống thu gom rác tự động trên sông do TOC tài trợ tạo điểm nhấn cho địa phương trong phát triển du lịch, tạo thiện cảm đối với khách du lịch đến Cần Thơ. Thời gian qua, nhờ hệ thống thu gom rác tự động trên sông, lượng rác trên sông Cần Thơ đã giảm đáng kể.

Trước những vướng mắc về quy định không thuộc thẩm quyền xử lý của địa phương, UBND thành phố Cần Thơ đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về những khó khăn và đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn để tiếp tục vận hành hệ thống thu gom rác tự động trên sông.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ, trong quy hoạch của thành phố Cần Thơ xác định thế mạnh của thành phố là sông ngòi. Việc giữ gìn vệ sinh môi trường sông có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự văn minh, hiện đại của địa phương. Do đó, cần phải tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả hệ thống thu gom rác tự động trên sông.

Để thực hiện điều này, lãnh đạo thành phố Cần Thơ giao Sở Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu ban hành văn bản trả lời Tổ chức TOC về kế hoạch vận hành hệ thống thu gom rác tự động trên sông. Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp Sở Tài chính và các đơn vị liên quan sớm tiến hành (hoặc thuê đơn vị tư vấn) xây dựng tiêu chuẩn định mức để chi trả cho đơn vị vận hành hệ thống thu gom, xử lý rác trên sông.

Ông Dương Tấn Hiển cũng yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường xác định khối lượng, tiêu chuẩn định mức để trích kinh phí sự nghiệp môi trường thanh toán khoản nợ (kéo dài từ 1/1/2023 - 5/2024) cho Công ty Cổ phần đô thị Cần Thơ - đơn vị đã vận hành hệ thống thu gom rác tự động trên sông.

Sở Tài nguyên và Môi trường sớm ban hành văn bản giao Tổ chức TOC làm việc trực tiếp với Công ty Cổ phần đô thị Cần Thơ về phần tài trợ kinh phí vận hành hệ thống thu gom xử lý rác tự động trên sông từ tháng 6 - 9/2024.

Bắt đầu từ tháng 10/2024, UBND thành phố Cần Thơ giao UBND quận Ninh Kiều thực hiện chi trả kinh phí vận hành hệ thống thu gom rác tự động (thu gom rác, vận chuyển và xử lý rác,...) và đấu thầu, chọn lựa nhà thầu vận hành hệ thống. Trong thời gian chờ đấu thầu, UBND quận Ninh Kiều được phép chỉ định, đặt hàng đơn vị vận hành hệ thống. UBND thành phố cũng giao Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục theo dõi, quản lý hệ thống thu gom rác tự động trên sông.

Theo bà Charlotte de Jong - Giám đốc phát triển dự án khu vực Châu Á (Tổ chức TOC), hệ thống thu gom rác tự động trên sông do TOC tài trợ là dự án đầu tiên ở Việt Nam nên gặp một số khó khăn trong quá trình vận hành. Do đó, cần sự phối hợp giữa các bên liên quan để tháo gỡ khó khăn.

TOC sẽ làm việc với Công ty Cổ phần đô thị Cần Thơ về thanh toán kinh phí vận hành hệ thống thu gom rác trong thời gian từ tháng 6 - 9/2024 (sau khi nhận được văn bản chấp thuận của Sở Tài nguyên và Môi trường). TOC cũng sẵn sàng hỗ trợ nếu Sở Tài nguyên và Môi trường muốn xây dựng đơn giá, định mức chi trả cho đơn vị vận hành hệ thống thu gom rác trên sông.

Vào tháng 4/2022, Tổ chức Làm sạch biển của Hà Lan đã bàn giao cho thành phố Cần Thơ sà lan thu gom rác tự động trên sông (Interceptor 003) do tổ chức này sáng chế. Hệ thống này vận hành bằng năng lượng mặt trời, là cỗ máy có thể tự động thu gom rác nổi bề mặt sông. Sà lan dài gần 25m, bề ngang hơn 8m, cao trên 4m, tổng mức đầu tư gần 20 tỷ đồng; trong đó, phía Hà Lan tài trợ 14,6 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của địa phương.

Mỗi tháng, sà lan tự động gom hơn 10 tấn rác nổi trên sông Cần Thơ. Hệ thống gom rác tự động được triển khai nhằm cải thiện môi trường, mỹ quan sông Cần Thơ, phù hợp với định hướng, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đi đôi với bảo vệ môi trường của địa phương; đồng thời, góp phần quảng bá du lịch sông nước của thành phố.

Hệ thống gom rác do Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Cần Thơ quản lý và Công ty Cổ phần đô thị Cần Thơ là đơn vị vận hành. Trong năm 2022, Sở Tài nguyên và Môi trường đã thanh toán kinh phí cho đơn vị vận hành. Tuy nhiên, từ 1/2024 - 5/2024, do vướng mắc về một số quy định nên Sở Tài nguyên và Môi trường chưa thực hiện chi trả chi phí vận hành thu gom, xử lý rác cho Công ty Cổ phần đô thị Cần Thơ với số tiền trên 1 tỷ đồng.