Trọng tâm của “Bidenomics”
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu về kế hoạch kinh tế tại DeForest, Wisconsin, ngày 8/2. Ảnh: AFP/ TTXV
Tổng thống Joe Biden đang liên kết số phận chính trị của ông với nền kinh tế Mỹ. Tờ Politico (Mỹ) đưa tin Nhà Trắng trong tuần này sẽ dốc toàn lực vào một chiến dịch đưa ra tầm nhìn kinh tế mà các trợ lý coi là trọng tâm trong di sản tổng thống của ông Biden: “Bidenomics”.
Trước đó, “Bidenomics” được cho đã "ra mắt" thông qua một bài bình luận của tờ Wall Street Journal vào đầu tháng này với Tổng thống Biden lập luận rằng kế hoạch kinh tế của ông hoạt động nhờ tạo ra việc làm và lạm phát giảm.
Các trợ lý của Tổng thống Biden coi “Bidenomics” là một khuôn khổ mở rộng cho một loạt các chính sách của ông chủ Nhà Trắng để công chúng dễ dàng tiêu dùng, kết hợp một loạt các sáng kiến nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh toàn cầu của Mỹ cùng các chương trình nhằm củng cố tầng lớp trung lưu trong nước.
Tổng thống Biden đang đặt cược rằng các khoản đầu tư có mục tiêu của chính phủ có thể tạo động lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển và giúp đỡ người lao động. Trong hai năm đầu tiên khi đảng Dân chủ kiểm soát Hạ viện, Tổng thống Biden đã tiếp nối cứu trợ đại dịch bằng cách thúc đẩy thông qua dự luật xây dựng cơ sở hạ tầng lưỡng đảng, tài trợ cho các nhà máy sản xuất chip máy tính và giảm thuế để khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo.
Người dân mua hàng tại siêu thị ở Oregon, Mỹ, ngày 13/7/2022. Ảnh: THX/ TTXVN
Ngày 26/6, Tổng thống Biden thông báo về khoản đầu tư 40 tỷ USD để người Mỹ kết nội với internet tốc độ cao, giá cả phải chăng. Nhà Trắng cho biết những khoản đầu tư như vậy là một phần quan trọng trong chương trình nghị sự “Bidenomics”.
Theo hãng thông tấn AP (Mỹ), trong một bài phát biểu ở Chicago vào ngày 28/6, Tổng thống Biden sẽ bắt đầu nỗ lực mới để thuyết phục công chúng rằng nền kinh tế Mỹ không hướng tới suy thoái mà thực sự phát triển mạnh nhờ sự lãnh đạo của ông. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre trong cuộc họp báo ngày 26/6 đề cập rằng những nhận xét sắp tới của Tổng thống Biden sẽ là phát biểu “nền tảng” và thuộc nỗ lực lớn hơn của toàn bộ chính quyền.
Bà Jean-Pierre nói: “Đó là tầm nhìn về việc phát triển nền kinh tế từ trung lưu và từ dưới lên - bạn đã nghe chúng tôi nói đi nói lại điều đó, bởi vì chúng tôi tin rằng nền kinh tế nhỏ giọt không hiệu quả. Chúng tôi có dữ liệu để chứng minh điều đó”. Bản thân Tổng thống Biden từng nói rằng ông mệt mỏi với nền kinh tế nhỏ giọt, vốn là một phần trong “Reaganomics” của cựu Tổng thống Ronald Reagan.
Thuận lợi và cản trở
Người dân tại hội chợ việc làm ở Arlington, Virginia, Mỹ. Ảnh: AFP/ TTXVN
Tỷ lệ lạm phát tại Mỹ đã giảm trong năm qua và thị trường việc làm vẫn ổn định, một sự kết hợp dường như khó xảy ra đối với nhiều nhà phân tích kinh tế. Họ vốn cho rằng nỗ lực giảm lạm phát sẽ gây ra tình trạng sa thải và suy thoái. Goldman Sachs dự đoán suy thoái trong 12 tháng tới ở mức 25%, giảm so với ước tính trước đó là 35%.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ trong tháng 5 đã tăng 4% so với một năm trước đó. Mức tăng này cao hơn mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), cho thấy lạm phát vẫn là một thách thức. Tuy nhiên, tháng 5 ghi nhận thêm 339.000 việc làm, một dấu hiệu cho thấy nền kinh tế dường như sẵn sàng tiếp tục tăng trưởng.
“Chiến lược này chắc chắn có ý nghĩa. Nhưng rủi ro là nó không vĩnh viễn và còn một chặng đường khá dài cho đến năm 2024”, ông Michael Strain, giám đốc nghiên cứu chính sách kinh tế tại Viện Doanh nghiệp Mỹ nhận định.
Theo một cuộc khảo sát vào tháng 5 của AP-NORC, chỉ 33% tán thành sự lãnh đạo của Tổng thống Biden về vấn đề kinh tế. Trong phần lớn nhiệm kỳ hiện nay, Tổng thống Biden cho rằng giá xăng cao, giá lương thực và các chi phí sinh hoạt khác tăng là do đại dịch COVID-19 và xung đột ở Ukraine. Nhà lãnh đạo Mỹ nhận định rằng hai yếu tố này nằm ngoài tầm kiểm soát của ông khi lạm phát đạt mức cao nhất trong 40 năm vào mùa Hè 2022.
Các đối thủ đảng Cộng hòa lại cáo buộc Tổng thống Biden đã phá vỡ nền kinh tế Mỹ. Họ bỏ qua tỷ lệ thất nghiệp “lành mạnh” 3,7% và chĩa mũi dùi vào giá tại các trạm xăng, hóa đơn hàng tạp hóa, khoản nợ liên quan đến khoản cứu trợ đại dịch COVID-19 trị giá 1,9 nghìn tỷ USD và chính quyền Tổng thống Biden tập trung vào việc chuyển hướng khỏi nhiên liệu hóa thạch để chống lại biến đổi khí hậu.
Cựu Tổng thống Donald Trump, ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, trong một bài phát biểu vào tuần trước đã nêu bật: “Tôi sẽ ngăn chặn cơn ác mộng lạm phát của ông Joe Biden, cứu nền kinh tế Mỹ”.