Ngay trước khi diễn ra cuộc bầu cử, bà Suu Kyi từng tuyên bố “sẽ đứng trên Tổng thống”, dù Hiến pháp Myanmar quy định không cho phép bà đảm nhận cương vị cao nhất, do có chồng và con là công dân nước ngoài. Hôm 10/11, bà một lần nữa nhấn mạnh Tổng thống “sẽ không có quyền hạn” và sẽ phải “hành động dựa trên các quyết định của đảng (NLD)”. Nếu cuộc gặp diễn ra, đó sẽ là khởi đầu của một tiến trình đàm phán chính trị hậu bầu cử được dự báo là sẽ kéo dài nhiều tháng ở đất nước chùa Vàng, nhằm xử lý hài hòa cơ cấu chia sẻ quyền lực khi Myanmar từng có quãng thời gian rất dài dưới sự nắm quyền của giới tướng lĩnh quân sự.
Ngày 11/11, Ủy ban Bầu cử Liên bang (UEC) đã công bố kết quả ở những đơn vị bầu cử đầu tiên sau 3 ngày kiểm phiếu, với chiến thắng áp đảo của NLD trước đảng Đoàn kết và Phát triển Liên bang cầm quyền (USDP). NLD đã giành thắng lợi ở khắp các khu vực, bất chấp những dự đoán trước đó cho rằng khoảng các cử tri thuộc sắc tộc thiểu số (chiếm 40% dân số) sẽ dồn phiếu cho các đảng nhỏ, làm hỏng cơ hội giành chiến thắng tuyệt đối của NLD. “Điều ngạc nhiên nhân ở kết quả mới được công bố này không phải là số ghế thảm hại mà USDP giành được, hay thắng lợi vang dội của LND, mà là sự thất bại của những đảng phái của các cộng đồng sắc tộc thiểu số”, nhà phân tích chính trị Richard Horsey bình luận.
Bà Aung San Suu Kyi (phải) phát biểu trước những người ủng hộ tại Yangon sau khi kết quả bầu cử đợt đầu tiên được công bố. Ảnh: AFP/TTXVN |
Trong cuộc bầu cử lần này, ứng cử viên của các đảng tranh cử đối với 1 ghế tại Thượng viện và 330 ghế tại Hạ viện, dù 7 ghế ở Hạ viện bị treo do xảy ra xung đột với giữa lực lượng nổi dậy và quân chính phủ ở một số khu vực biên giới. Tổng cộng lại, cử tri đi bỏ phiếu để bầu ra 491 ghế tại Quốc hội, không kể 25% số ghế mặc định được trao cho quân đội. Như vậy, NLD cần giành 67% hoặc tương đương 329 ghế ở cả lưỡng viện, thì mới giành được đa số.
Có gần một nửa số phiếu đã được kiểm, với việc NLD giành được 163 ghế ở cả Thượng viện và Hạ viện, USDP được 10 ghế, các đảng phái khác giành 9 ghế. Các nhân vật hàng đầu của đảng cầm quyền như Shwe Mann – Chủ tịch Hạ viện, Htay Oo, Chủ tịch đảng USDP đã lên tiếng thừa nhận thất bại tại các đơn vị bầu cử mà họ ra tranh cử. Giới quan sát viên quốc tế đánh giá, cuộc bầu cử lần này được tổ chức chu đáo, minh bạch.
Đại diện của NLD cũng có ý rút lại những chỉ trích trước đó cáo buộc UEC cố tình trì hoãn công bố kết quả bầu cử. “Tôi hiểu là tình hình giao thông ở nhiều khu vực rất khó khăn. Mất nhiều thời gian để chuyển kết quả từ cấp thôn, bản tới xã phường, rồi lại lên quận, huyện mới tới được tay UEC”, Nan Khin Htwe Myint – phát ngôn viên NLD chia sẻ với báo giới.