Bài học dập dịch COVID-19 ở Australia: Một ca mắc, phong tỏa cả thành phố

Theo tờ New York Times, ca mắc COVID-19 duy nhất là nhân viên bảo vệ tại một khách sạn được dùng để cách ly. Người này xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 và có triệu chứng nhẹ.

Chỉ cần vậy là đã khiến cả thành phố Perth, thủ phủ bang Western Australia, bị đặt trong lệnh phong tỏa toàn diện vào ngày 31/1. Một ca bệnh và cả thành phố 2 triệu dân buộc phải ở nhà trong ít nhất 5 ngày. 

Thủ hiến bang Western Australia, ông Mark McGowan, kêu gọi các khu vực hy sinh vì nhau và vì đất nước. Ông nói: “Đây là tình huống rất nghiêm trọng. Mỗi người và mọi người trong chúng ta phải làm mọi thứ có thể để ngăn chặn dịch lây lan trong cộng đồng”.

Ca bệnh nói trên là ca bệnh đầu tiên ở Western Australia được phát hiện bên ngoài khu cách ly trong gần 10 tháng qua.

Tốc độ và mức độ phản ứng như trên thật khó có thể tưởng tượng nổi ở Mỹ hay châu Âu, nhưng với người Australia, điều này trở nên quen thuộc.

Phong tỏa thành phố Perth và khu vực xung quanh diễn ra sau các động thái tương tự ở Brisbane và Sydney – nơi chỉ cần một số ca bệnh là đã khiến chính quyền tăng cường các biện pháp hạn chế để khống chế virus và đưa cuộc sống trở lại gần mức bình thường.

Với người Australia, thay vì kêu ca vì phải hy sinh tự do, họ đã quen với việc chịu đựng trong ngắn hạn vì lợi ích tập thể.

Ở Australia, tổng số người tử vong vì COVID-19 từ đầu dịch (909 ca) thấp hơn số ca tử vong hàng ngày ở Anh và Mỹ. Ông Ian Mackay, nhà virus học tại Đại học Queensland, nói: “Chúng tôi có cách cứu mạng người… Ai cũng có thể học hỏi nhưng không phải ai cũng sẵn lòng học theo”.

Cùng với New Zealand, Việt Nam cùng một số nước khác, Australia là một trong vài ví dụ điển hình về chống dịch COVID-19 thành công ở châu Á-Thái Bình Dương

Vị trí địa lý tách biệt của Australia giúp nước này có lợi thế lớn. Dù vậy, Australia vẫn phải thực hiện một số biện pháp mang tính quyết định. Australia đã hạn chế nghiêm ngặt quá trình đi lại giữa các bang, yêu cầu du khách quốc tế phải cách ly bắt buộc trong khách sạn từ tháng 3/2020. Anh và Mỹ giờ mới yêu cầu cách ly bắt buộc người tới từ điểm nóng dịch bệnh.

Australia có hệ thống truy vết tiếp xúc mạnh. Trong trường hợp ca bệnh ở Perth, các nhân viên truy vết tiếp xúc đã xét nghiệm người sống cùng nhà với ca bệnh nhanh chóng và đưa họ đi cách ly 14 ngày tại cơ sở của nhà nước. Giới chức cũng liệt kê hơn chục địa điểm mà nhân viên bảo vệ đã đi qua, có thể đã tiếp xúc hoặc thở vào ai đó.

Tuy vậy, cuộc chiến chống dịch của Australia không phải là không có sai lầm. Ca bệnh ở Perth cho thấy có sơ hở trong quản lý khách sạn cách ly, khiến virus lây ra bên ngoài. Trước đây, một ca bệnh ở Melbourne cũng đã khiến cả thành phố bị phong tỏa 111 ngày. Quy định nghiêm ngặt về đi lại cũng khiến nhiều người gặp khó khăn, trong đó có hàng nghìn người Australia bị mắc kẹt ở nước ngoài.

Tuy nhiên, thành công của Australia ngày càng được chứng minh khi từ tháng 12/2020, Australia hầu như vắng bóng virus nhờ phản ứng thần tốc với các ổ dịch nhỏ.

Trước Giáng sinh năm ngoái, các bãi biển ở miền bắc Sydney đã bị phong tỏa khi có vài ca, rồi vài chục ca mắc COVID-19. Các kế hoạch nghỉ lễ bị phá hỏng và người dân ở khu vực Sydney bị cấm tới các bang khác. Thành phố này tăng cường xét nghiệm và đã có hiệu quả. 5 triệu dân ở đây đã trải qua hai tuần mà không có ca mắc trong cộng đồng.

Brisbane thuộc bang Queensland cũng học tập theo khi đầu tháng 1 này đã phong tỏa ngắn hạn do một nhân viên lau dọn trong hệ thống khách sạn cách ly mắc biến chủng có nguồn gốc ở Anh. Đó là lần đầu tiên biến chủng này xuất hiện trong cộng đồng ở Australia và khiến giới chức hành động nhanh chóng. Brisbane bị phong tỏa 16 tiếng sau khi nhân viên trên có kết quả dương tính. Bà Annastacia Palaszczuk, quan chức ở Queensland, nói: “Phong tỏa ba ngày bây giờ có thể tránh phải phong tỏa 30 ngày trong tương lai”.

Giờ Brisbane đã trở lại cuộc sống bình thường trong đại dịch, như toàn bộ Australia (trừ Perth). Văn phòng và nhà hàng mở cửa và tuân thủ giãn cách xã hội. Tụ tập đông người đang dần được phép. Giải Australia mở rộng dự kiến đón 30.000 khán giả hâm mộ tennis mỗi ngày từ ngày 8/2 tới.

Tính tới ngày 2/2, không có thêm ca mắc ở bang Western Australia. Trong khu vực bị đóng cửa, người dân nhanh chóng thích nghi. Họ đeo khẩu trang đã mua từ vài tháng trước đó.