Gia đình các con tin biểu tình bên ngoài dinh Thủ tướng Israel ở Jerusalem vào ngày 22/1/2024. Ảnh: Getty Images
Báo Axios ngày 22/1 dẫn lời hai quan chức Israel giấu tên cho biết, chính phủ nước này đã đề nghị Hamas “tạm dừng” cuộc giao tranh kéo dài trong thời gian tới 60 ngày để tất cả những con tin còn lại có thể được thả.
Hamas đã bắt giữ khoảng 240 người trong cuộc đột kích ngày 7/10 vào miền Nam Israel và đưa về Gaza làm con tin. Trong khi một số người đã được thả trong thời gian “tạm dừng nhân đạo” kéo dài một tuần vào cuối tháng 11, Israel ước tính rằng 130 người vẫn đang bị giam giữ tại vùng đất của người Palestine.
Theo hai quan chức Israel nói chuyện với phóng viên của Axios, Nội các Chiến tranh Israel đã phê duyệt các điều khoản của đề xuất mới “10 ngày trước” và gửi nó cho Hamas qua trung gian là Qatar và Ai Cập. Israel hiện đang chờ đợi phản ứng của nhóm phiến quân và được cho là "lạc quan một cách thận trọng" về điều đó.
Đặc phái viên Mỹ Brett McGurk đã có mặt tại Ai Cập hôm 21/1 và dự kiến sẽ tới Qatar để đàm phán việc thả những người còn bị Hamas giam giữ.
Các điều khoản của thoả thuận đề xuất
Theo các điều khoản trong đề xuất của Israel, giai đoạn đầu tiên Hamas sẽ thả phụ nữ, đàn ông trên 60 tuổi và các con tin đang trong tình trạng sức khỏe nguy kịch. Giai đoạn thứ hai sẽ liên quan đến việc thả các nữ binh sĩ, thường dân nam dưới 60 tuổi, binh sĩ nam và cuối cùng là thi thể của các con tin đã thiệt mạng.
Nếu thoả thuận được thực hiện, Israel sẽ ngừng các hoạt động quân sự ở Gaza trong “tối đa hai tháng” – đây là thỏa thuận ngừng bắn dài nhất mà nước này đưa ra kể từ khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên chiến với Hamas. Tuy nhiên, chính phủ Israel chưa sẵn sàng chấm dứt chiến tranh hoặc thả toàn bộ 6.000 tù nhân Palestine, theo Axios. Hamas và Israel sẽ phải thỏa thuận trước về số lượng tù nhân Palestine sẽ được trả tự do cho mỗi con tin Israel trong từng hạng mục và đàm phán riêng về số phận của từng người.
Đề xuất trên cũng bao gồm việc “tái triển khai” Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) từ các khu vực của Gaza và “dần dần” cho phép người Palestine trở lại Thành phố Gaza. Các quan chức nói chuyện với Axios cho biết, nếu Hamas chấp nhận thỏa thuận, các hoạt động của IDF ở Gaza sẽ tiếp tục sau 60 ngày nhưng sẽ “nhỏ hơn đáng kể về phạm vi và cường độ”.
Israel ước tính thương vong của Hamas là 10.000 người thiệt mạng và 16.000 người bị thương, trong khi ước tính của Mỹ công bố gần đây có phần thấp hơn. Cơ quan Y tế Gaza do Hamas điều hành cho biết hơn 25.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc xung đột, 2/3 trong số đó là phụ nữ và trẻ em. Viện dẫn tỷ lệ thương vong dân sự cao được báo cáo, Nam Phi gần đây đã đệ đơn kiện tội diệt chủng chống lại Israel trước Tòa án Công lý Quốc tế. IDF phủ nhận việc nhắm mục tiêu bừa bãi vào dân thường và cáo buộc Hamas sử dụng người dân địa phương làm lá chắn sống.
Một quả bom chưa phát nổ do Không quân Israel thả xuống Deir al-Balah, miền Trung Gaza. Ảnh: Getty Images
Sự thất bại của chiến dịch "thiêu đốt" Gaza
Cuộc chiến của Israel ở Dải Gaza đã kéo dài 3 tháng rưỡi, nhưng theo ước tính của tình báo Mỹ được tờ Wall Street Journal dẫn hôm 21/1, Israel mới chỉ tiêu diệt được từ 20% đến 30% số chiến binh của Hamas.
Trong một báo cáo mật được biên soạn hồi đầu tháng này, Washington ước tính Hamas có khoảng 25.000 đến 30.000 chiến binh ở Gaza trước chiến tranh, cộng với hàng nghìn thành viên của lực lượng cảnh sát địa phương và các cơ quan chức năng khác.
Một quan chức Mỹ nói với WSJ rằng, tình báo Mỹ ước tính có khoảng 5.000 đến 9.000 tay súng đã thiệt mạng, 10.500 đến 11.700 tay súng Hamas khác bị thương, nhưng nhiều người trong số họ có thể trở lại chiến đấu. Tướng quân đội đã nghỉ hưu Joseph Votel phỏng đoán rằng những tay súng còn lại có thể đang làm “hai hoặc ba công việc”, thay cho những đồng đội đã chết.
Trong khi đó, ước tính của chính Israel đưa ra số lượng chiến binh Hamas ban đầu cao hơn, ở mức 30.000 người trở lên, và ghi nhận IDF đã tiêu diệt nhiều thành viên của nhóm này hơn - 9.000 người. Một quan chức quân sự cấp cao của Israel nói với WSJ rằng, Israel ước tính 16.000 tay súng Palestine đã bị thương.
Chính quyền Mỹ đã ngầm thừa nhận chiến dịch kéo dài ba tháng của Israel đã thất bại trong việc tiêu diệt Hamas. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã nhiều lần kêu gọi Thủ tướng Benjamin Netanyahu giảm thương vong cho dân thường và áp dụng chiến lược nhắm mục tiêu chính xác hơn nhắm vào các thành viên cấp cao của Hamas thay vì các chiến binh cấp thấ[.
Khi tuyên bố rút hàng nghìn binh sĩ khỏi Gaza hồi đầu tháng này, Israel dường như cũng thừa nhận sự thất bại của chiến thuật “thiêu đốt” tại dải đất của người Palestine.