Phóng viên William Arkin viết trong một bài báo điều tra trên tờ Newsweek: “CIA là trung tâm của cuộc chiến ngay cả trước khi cuộc chiến này bắt đầu”.
Theo phóng viên Arkin và các nguồn tin, Giám đốc CIA William Burns đã có chuyến thăm Moskva vào tháng 1/2022 và mặc dù không thuyết phục được Nga không thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, nhưng ông đã thuyết phục Điện Kremlin chấp nhận một số điều do Mỹ đưa ra.
Các điều này do Tổng thống Mỹ Joe Biden nêu ra, cụ thể là Mỹ và Ukraine sẽ không thực hiện hành động nào có thể đe dọa chính Nga hoặc sự tồn vong của nhà nước Nga. Đổi lại, Nga sẽ không leo thang cuộc chiến bên ngoài Ukraine hoặc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Một quan chức tình báo quốc phòng cấp cao Mỹ giấu tên nói với tờ Newsweek rằng Mỹ phải thực thi những cam kết đó.
Phóng viên Arkin cho biết ông đã phỏng vấn hơn chục quan chức và chuyên gia tình báo Mỹ trong quá trình viết bài điều tra kéo dài ba tháng. Không có nguồn tin nào có tên cụ thể trong bài báo.
Các nguồn tin của phóng viên Arkin thừa nhận rằng CIA đang thực hiện một chiến dịch hỗ trợ Ukraine chủ yếu diễn ra tại Ba Lan, trong đó có một đội máy bay thương mại vận chuyển vũ khí và các thứ khác qua Trung và Đông Âu. Các đặc vụ CIA cũng ra vào Ukraine trong các nhiệm vụ bí mật, hỗ trợ vận hành các hệ thống và vũ khí mới, nhưng luôn cố gắng tránh đối đầu trực tiếp với binh sĩ Nga.
Một sĩ quan tình báo cấp cao khác nói rằng CIA có hoạt động bên trong Ukraine và đây là một phần trong nỗ lực của chính quyền Mỹ nhằm giữ cho người Mỹ tránh xa nguy hiểm và trấn an Nga rằng họ không cần phải leo thang.
Tuy nhiên, vấn đề dường như là Ukraine không tuân theo các điều mà Mỹ đặt ra. Tờ Newsweek cho rằng Ukraine đã phá đường ống khí đốt Nord Stream, thực hiện vụ đánh bom cầu Crimea và các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các căn cứ không quân của Nga và Điện Kremlin.
Những cuộc tấn công này đã đặt ra câu hỏi về việc liệu CIA có nắm đủ thông tin về các kế hoạch của Ukraine để vừa có ảnh hưởng đến Ukraine vừa tuân thủ thỏa thuận bí mật với Nga hay không. Theo bài báo, CIA không nắm rõ ý định của cả Tổng thống Ukraine và Tổng thống Nga.
Tuy nhiên, ngay trước khi bài báo được đăng, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có tuyên bố trái ngược khi nói rằng nước này không có bí mật giấu CIA.
Theo đài RT, ông Zelensky đã đưa ra thông tin trên trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với kênh CNN được phát sóng vào ngày 3/7. Trong đó, ông bày tỏ ngạc nhiên khi cuộc gặp gần đây của ông với Giám đốc CIA William Burns đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông. Ông Zelensky nói: “Cần luôn luôn bí mật về quá trình trao đổi liên lạc của tôi với Giám đốc CIA. Chúng tôi thảo luận về những điều quan trọng như Ukraine cần gì và Ukraine sẵn sàng hành động như thế nào”.
Trong cuộc phỏng vấn, ông Zelensky cho biết Ukraine vẫn hợp tác chặt chẽ với CIA và nước này hầu như không có bí mật nào với CIA. Ông nói thêm rằng các cơ quan tình báo Ukraine vẫn duy trì liên lạc với CIA nhưng không nêu cụ thể tên các cơ quan đó.
Ông Zelensky giải thích: “Tình hình khá đơn giản. Chúng tôi có quan hệ tốt với Giám đốc CIA và chúng tôi đang trao đổi. Tôi đã nói với ông ấy về tất cả những điều quan trọng liên quan đến chiến trường mà chúng tôi cần”.
Truyền thông ở Mỹ đưa tin về chuyến thăm Ukraine gần đây nhất của ông Burns vào cuối tuần qua. Ngoài cuộc gặp Tổng thống Zelensky, ông Burns đã có các cuộc hội đàm với các quan chức tình báo Ukraine.
Một quan chức Mỹ giấu tên nói với CNN: “Giám đốc Burns gần đây đã tới Ukraine, như ông ấy đã thường xuyên tới kể từ khi Ukraine bắt đầu xung đột với Nga hơn một năm trước. Cũng như các chuyến đi khác, ông đã gặp các đối tác tình báo Ukraine và Tổng thống Zelensky, tái khẳng định cam kết của Mỹ về chia sẻ thông tin tình báo để giúp Ukraine chống Nga”.