Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu họp báo tại Palm Beach, Florida, Mỹ, ngày 8/8/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Theo tờ Kiev Post (Ukraine) ngày 12/10, việc ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hoà Donald Trump và tỷ phú Elon Musk bắt tay nhau trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ 2024 đã gây nhiều phản ứng mạnh mẽ trong giới truyền thông quốc tế, đặc biệt là ở châu Âu. Đây là một sự kết hợp không chỉ giữa tài chính và quyền lực mà còn mở ra những viễn cảnh đầy thách thức về tương lai chính trị Mỹ. Khi hai nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực kinh doanh và chính trị bắt tay, câu hỏi đặt ra là sự liên minh này sẽ mang lại điều gì và liệu nó có tác động tích cực hay tiêu cực đến cuộc bầu cử cũng như hệ thống chính trị của Mỹ?
Tại một buổi vận động tranh cử ở Pennsylvania, tỷ phú Elon Musk đã xuất hiện trên sân khấu cùng cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, kêu gọi ủng hộ cho đảng Cộng hòa với mục tiêu "bảo vệ nền dân chủ Mỹ". Mối quan hệ giữa hai người không chỉ dừng lại ở việc ông Musk ủng hộ ứng cử viên Trump, mà ông Trump còn nhiều lần ám chỉ rằng tỷ phú Musk có thể đảm nhận một chức vụ cấp cao trong chính quyền nếu ông trở lại Nhà Trắng.
Điều này khiến tờ Politiken của Đan Mạch lo ngại về khả năng hình thành một chế độ "tài phiệt", khi mà quyền lực chính trị và kinh tế có thể trở thành một thách thức nghiêm trọng đối với nền dân chủ. “Sự kết hợp chưa từng có giữa tài chính, lợi ích kinh doanh và ảnh hưởng chính trị” là những gì mà tờ báo này cảnh báo. Nếu ông Trump đắc cử và tỷ phú Musk nắm giữ vai trò quan trọng trong chính quyền, thì đó có thể là sự kết hợp quyền lực lớn nhất trong lịch sử Mỹ, làm biến đổi cách thức hoạt động của chính phủ và gây lo ngại về tính minh bạch trong hệ thống chính trị.
Một trong những vấn đề gây tranh cãi lớn là cách thức mà ông Musk sử dụng để thu hút cử tri. Tờ Corriere della Sera của Italy đã đặt câu hỏi về tính hợp pháp khi tỷ phú Musk đề nghị phần thưởng 47 USD cho những cử tri đã đăng ký và giới thiệu thêm người ủng hộ. Mặc dù đây không phải là hình thức "mua phiếu" trực tiếp, hành động này cũng làm dấy lên những lo ngại về sự minh bạch trong việc vận động tranh cử. Việc thưởng tiền cho những người đăng ký hoặc giới thiệu thêm cử tri có thể dễ dàng bị xem là một cách gián tiếp để tác động đến kết quả bầu cử.
Theo luật pháp Mỹ, việc trả tiền cho cử tri hay những người đăng ký bỏ phiếu là hành vi bất hợp pháp. Tuy nhiên, ông Musk đã khéo léo tránh vi phạm trực tiếp bằng cách chỉ cung cấp phần thưởng cho những người ủng hộ các quyền hiến pháp quan trọng như Tu chính án thứ nhất (tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do kiến nghị). Điều này tạo nên một vùng xám trong luật pháp Mỹ, nhưng vẫn gây ra nhiều tranh cãi về tính minh bạch và tính chính danh của cuộc bầu cử.
Liên minh giữa cựu Tổng thống Trump và tỷ phú Musk không chỉ gây lo ngại cho các cử tri trung lập mà còn có thể trở thành yếu tố kích thích những người ủng hộ phe Dân chủ. Nhà báo người Tây Ban Nha Antón Losada, nhận định trên Eldiario.es rằng sự hiện diện của Elon Musk trong chiến dịch tranh cử của ông Trump có thể tạo ra hiệu ứng boomerang, tức là tác động ngược lại. Sự xuất hiện của một nhân vật lớn như Musk có thể khiến cử tri trung dung, đặc biệt là những người còn lưỡng lự, nhận ra rủi ro mà liên minh này mang lại và từ đó, họ sẽ quyết định bỏ phiếu cho phe Dân chủ.
Nhà báo Losada giải thích thêm rằng việc ông Musk tham gia vào chiến dịch tranh cử của ông Trump có thể làm tăng động lực cho những cử tri ủng hộ phe Dân chủ, đặc biệt là những người lo ngại về "tác động tiêu cực mà liên minh này có thể gây ra cho nền dân chủ Mỹ".
Dù gặp phải nhiều phản ứng trái chiều, không thể phủ nhận rằng sự kết hợp giữa cựu Tổng thống Trump và tỷ phú Musk đã tạo ra những lợi thế nhất định cho đảng Cộng hòa. Tờ Trud của Bulgaria nhận định rằng ông Trump có cơ hội lớn hơn trong cuộc bầu cử này so với lần trước. Một trong những lý do là Elon Musk hiện là chủ sở hữu của mạng xã hội X, nền tảng mà ông Trump đã sử dụng để kết nối với cử tri trong các chiến dịch trước đó.
Ngoài ra, sự ủng hộ công khai của ông Musk đối với phong trào MAGA (Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại) của ông Trump có thể giúp thu hút thêm những cử tri trung thành với đảng Cộng hòa, đặc biệt là tại các bang dao động. Tuy nhiên, như tờ Trud lưu ý, cho dù ông Trump có lợi thế, ông vẫn chưa chắc giành chiến thắng và những yếu tố khác như khả năng huy động cử tri hay các chiến lược của phe Dân chủ vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng trong cuộc bầu cử này.