Xe ô tô xếp hàng tại một trạm xăng ở Tehran ngày 15/11. Ảnh: AP
Trước đó, vào ngày 5/11, không đưa ra bất kỳ cảnh báo trước nào, Iran đã áp đặt phân phối xăng dầu và tăng giá từ 50% trở lên đối với xăng dầu bơm tại các trạm, trong một động thái mới nhằm dỡ bỏ trợ giá xăng dầu rất tốn kém và là nguyên nhân gia tăng lượng tiêu thụ xăng dầu ở nước này, cũng như tình trạng buôn lậu xăng dầu tràn lan.
Giá xăng tại các điểm bơm trước đây chỉ là 10.000 rial (gần 9 cent Mỹ)/lít. Theo số liệu của Công ty Phân phối các sản phẩm dầu mỏ quốc gia, mỗi lái xe có thẻ nhiên liệu hiện sẽ phải trả 15.000 rial (khoảng 13 cent Mỹ)/lít cho 60 lít xăng dầu đầu tiên được phép mua mỗi tháng. Lượng xăng dầu mua thêm sẽ bị tính giá 30.000 rial/lít.
Người đứng đầu Cơ quan Ngân sách và Kế hoạch Iran, Mohmmad Bagher Nobakht cho biết tiền thu được từ việc tăng giá xăng sẽ được dùng để trợ cấp bổ sung cho 60 triệu người đang trong tình cảnh khó khăn – 3/4 dân số. Việc trợ cấp sẽ bắt đầu vào tuần tới, kéo dài 10 ngày.
Người dân biểu tình tràn ra đường phản đối chính sách tăng giá xăng. Ảnh cắt từ video
Theo hãng thông tấn IRNA, giá xăng dầu rất thấp do được trợ giá đã dẫn tới tình trạng tiêu thụ xăng dầu tăng mạnh, với 80 triệu người dân Iran mua trung bình 90 triệu lít/ngày. Việc này cũng góp phần làm tăng lượng xăng dầu bị buôn lậu, ước tính vào khoảng 10-20 triệu lít/ngày.
Phản ứng trước quyết định của chính quyền, nhiều người dân Iran cảm thấy không thuyết phục, coi động thái này càng làm tăng gánh nặng lên ví của họ trong bối cảnh nền kinh tế đang chầy chật vì các lệnh trừng phạt. Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự báo nền kinh tế Iran sẽ giảm 9% trong năm nay.
"Nhiều người Iran cảm thấy tức giận và điều này cũng dễ hiểu", Jason Brodsky - Giám đốc chính sách của nhóm vận động Mỹ phản đối hạt nhân Iran – bày tỏ trong một cuộc phỏng vấn với đài VOA.
Theo những đoạn video được VOA quay lại, những người lái xe bức xúc tràn ra đường biểu tình tại ít nhất 5 thành phố vào ngày 15/11: Ahvaz, Behbahan, Khorramshahr và Omidiyeh phía Tây Nam, Mashhad phía Đông Bắc Iran.
Video quay người biểu tình gây khung cảnh hỗn loạn phản đối giá xăng tăng (nguồn: alarabiya):