Cậu bé Patrick Anywar 14 tuổi trần truồng nằm lăn ra giữa đống bụi đất giữa trưa hè nóng bức ở lang Tumangu (Uganđa). Cậu cố gắng ngước nhìn anh chị em đang chơi trên sân trước nhà. Sau chừng 1 phút gắng gượng, đầu Anywar rũ xuống ngực, cơ thể gầy guộc của cậu lên cơn co giật dữ dội.
|
Một nạn nhân bệnh "gục đầu" nằm gần như bất tỉnh sau khi vừa lên cơn co giật. Ảnh: Internet |
Anywar chỉ là một trong hơn 3.000 trẻ em ở miền bắc Uganđa đang mắc phải một chứng bệnh bí ẩn gọi là bệnh "gục đầu" - căn bệnh đã lan đến hầu như mọi gia đình ở làng Tumangu.
Trong nhiều năm liền, các nhà khoa học đã không thể xác định nổi nguyên nhân của căn bệnh lạ đã khiến hàng trăm trẻ em ở Uganđa tử vong. Những điều ít ỏi mà họ biết đó là bệnh chỉ ảnh hưởng đến trẻ em và dần dần tàn phá cơ thể các em, gây ra những cơn co giật, làm cơ thể nạn nhân gầy guộc, chân tay không thể làm được gì, tinh thần bị ảnh hưởng và đôi lúc khiến nạn nhân đói lả.
Mẹ của Anywar, bà Rugina Abwoyo, đã mất một con trai năm 2010 cũng do căn bệnh quái ác này. Nhưng giờ bà cũng chẳng thể làm gì mà chỉ bất lực nhìn con Anywar đau đớn. Bà nói: "Trước nó cũng chạy nhảy như những đứa trẻ khác nhưng giờ lúc nào cũng phải có người ở nhà trông nó. Căn bệnh này thật khủng khiếp. Nó khiến con tôi không thể tự ăn uống".
Theo ông Joe Otto, một nhân viên y tế tình nguyện, căn bệnh "gục đầu" này đã càn quét làng Tumangu, nơi ở của 780 người dân, khiến 97 trẻ em ở đây bị nhiễm bệnh. Mỗi khi thuốc men được chuyển đến trung tâm y tế làng cách đó vài km, ông Otto lại đạp xe đi lấy thuốc về cho dân làng Tumangu nhưng ông biết đó chỉ là giải pháp tạm thời. Đó là thuốc chữa chứng động kinh nhưng loại bệnh này khác hẳn động kinh.
Ông Otto cho biết căn bệnh quái dị đã làm cộng đồng dân cư ở đây kiệt quệ. Người dân từ sợ hãi đã phải chấp nhận một cách đau đớn. Ông nói: “Chúng tôi bắt đầu phải nói với nhau rằng những trẻ nào qua đời là những trẻ đã được chữa trị, vì cuối cùng các em cũng thoát khỏi cảnh đau đớn”.
Trong khi đó, các nhà khoa học cố tìm ra một cách chữa trị. Từ năm 2010, các nhà dịch tễ học, chuyên gia môi trường, nhà thần kinh học, chuyên gia về chất độc cho đến các nhà tâm lý học đã tiến hành vô số thí nghiệm về căn bệnh. Họ đã xem xét mọi thứ có thể liên quan đến căn bệnh lạ, từ ký sinh trùng, suy dinh dưỡng đến hậu quả của cuộc nội chiến... Bà Miriam Nanyunja, nhân viên kiểm soát và phòng chống dịch bệnh thuộc Tổ chức Y tế Thế giới ở Kampala, nói: “Chúng tôi đã xem xét mọi thứ nhưng không may là không thể tìm ra bất kỳ điều gì. Chúng tôi vẫn đang tìm tác nhân gây bệnh”.
Các chuyên gia nỗ lực để đánh giá xem dịch bệnh đã lên đến đỉnh chưa hay sẽ còn lây lan và tại sao chỉ một số cộng đồng nhất định bị mắc.
Tháng trước, dưới áp lực từ các nghị sĩ thuộc vùng bị bệnh lạ càn quét, Bộ Y tế Uganđa đã xây dựng một kế hoạch phản ứng khẩn cấp để xác định và kiểm soát căn bệnh.
Trong lúc tìm ra được căn nguyên, các bác sĩ chỉ có thể tập trung giảm nhẹ hoặc chữa triệu chứng cho các bệnh nhân.
Nhưng đối với cậu bé Patrick Anywar, có lẽ cậu không thể chờ được chữa trị và mọi chuyện có thể trở nên quá muộn. Mẹ cậu nói: “Chúng tôi hi vọng các bác sĩ tích cực tìm ra cách chữa bệnh này. Không có tương lai cho chúng tôi vì có quá nhiều trẻ em bị mắc bệnh. Chúng tôi chỉ biết hi vọng chúng sẽ được cứu chữa”.
Thùy Dương