Chính phủ Bolivia ngày 24/4 đã nộp đơn kiện Chile ra Tòa án công lý quốc tế (ICJ) để đòi lại đường ra biển Thái Bình Dương bị mất trong một cuộc chiến giữa hai nước từ thế kỷ XIX.
Tổng thống Bolivia và Chile tại hội nghị thượng đỉnh mới đây của Cộng đồng các nước Mỹ Latinh và Caribe (nguồn: AFP) |
Tuyên bố với báo giới sau khi nộp văn bản trên, Ngoại trưởng Bolivia, David Choquehuanca, cho biết nước ông đề nghị ICJ ra phán quyết buộc Chile phải đàm phán một cách thiện chí để đạt được một “thỏa thuận nhanh chóng và có hiệu quả” về việc cho Bolivia một lối ra Thái Bình Dương “hoàn toàn có chủ quyền”.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Bolivia cũng nhấn mạnh việc kiện này không phải là một hành động thiếu thân thiện đối với Chile mà chỉ nhằm mục tiêu khôi phục quyền có đường ra biển của Bolivia.
Hiện ICJ cũng đang giải quyết vụ kiện Chile do Peru đưa ra năm 2008 liên quan tới ranh giới trên biển.
Tranh chấp giữa Chile với Peru và Bolivia đều xuất phát từ cuộc chiến mang tên Chiến tranh Thái Bình Dương (1879-1883), trong đó Peru và Bolivia là đồng minh và đều bị thất bại: Bolivia mất toàn bộ 400 km bờ biển và khoảng 120.000 km2 đất, còn Peru mất đất.
Theo Tổng thống Bolivia, Evo Morales, việc không có đường ra biển khiến chi phí ngoại thương gia tăng, với mức tương đương 1,5% GDP.
Trong vùng đất bị Chile lấy mất có mỏ đồng Chuquicamata, mỗi năm đem lại cho nước này 7 tỷ USD.
Trước đó, Tổng thống Chile, Sebastián Piñera, tuyên bố ông sẽ bảo vệ từng mét vuông lãnh thổ và lãnh hải, và Chile sẽ không nhường chủ quyền cho bất kỳ nước nào. Theo ông, đòi hỏi của Bolivia thiếu sức thuyết phục đồng thời kêu gọi La Paz thiết lập đối thoại song phương.
Tuy nhiên, theo Tổng thống Morales, chính thái độ “trì hoãn, cản trở và ngạo mạn” của Santiago trước yêu cầu đối thoại do La Paz đưa ra để giải quyết tranh chấp đã buộc Bolivia đưa vấn đề này ra tòa án quốc tế.
Bolivia đã tập hợp các các chứng cứ pháp lý, lịch sử và kinh tế cho vụ kiện này từ cách đây 2 năm. Tổng thống Morales đưa ra mục tiêu khôi phục đường ra biển vào năm 2025.
Chính do tranh chấp này mà Bolivia và Chile là hai nước Mỹ Latinh duy nhất không có quan hệ ngoại giao./.
Quang Sơn (P/v TTXVN tại Argentina)